Chapter 4: Bodo MIL Class 12 Solutions| Bodo Medium| बुथुवा थुंग्रि: Bodo Tutor is your trusted partner for AHSEC Class 12 Bodo MIL solutions in the Bodo medium. In this article, we provide comprehensive solutions for Chapter 4, बुथुवा थुंग्रि, designed to align perfectly with the latest AHSEC syllabus. Our detailed and well-organized answers ensure students gain a clear understanding of the concepts, helping them excel in their exams. Whether you’re searching for AHSEC Class 12 Bodo MIL Chapter 4 Solutions, HS Class 12 Bodo MIL Question-Answers, or resources for Bodo Medium studies, this guide caters to all your needs.

Explore top-quality solutions for Bodo MIL Chapter 4, expertly crafted to support your learning and preparation. Trust Bodo Tutor for the best Class 12 Bodo MIL resources and make your exam preparation more effective!
Chapter 4: Bodo MIL Class 12 Solutions| Bodo Medium| बुथुवा थुंग्रि
फारानि सोंथि
1. लिरगिरिया सुंद’ सल’नि मुंखौ मानो ‘बुथुवा थुंग्रि’ दोनदों?
फिन: बुथुवा थुंग्रिया जेब्लाबो बौवा आरो दाहार गैयि जायो। मेलेम गैयै सुबुङाबो बेबादिनो जेरावबो उदाय रोङा, जेखौबो सानस’ हाया। बेनिखायनो बिसोरो गुबुनजों थगाय-थसि खालामजायो, सुसिजायो, नारसेबजायो। बर’फोरनि हालोदाबो दा बेबादि थासारियावनो दं। गुबुन हारिया जेरै थोनो एरैनो मावग्रा बर’ हारिया मालायनि बिथोन बादियै सोलिनाय आखुखौ दाबोनो गारनो हायाखै। गुबुन हारिनि गोजौ गिदिर मावख’गिरिफोरनि गोसोनि लुबैनायफोरखौ सुफुंनो थाखाय बर’फोरनि साफा सानै गावखौ गिदिर सानग्रा दुगामारा सुबुंफोराबो बेबादिनो मालाय हारिनि आथिं सिङाव थानोबो लाजिया। मावग्राफोरा बर’ आरो जाग्राफोरा गुबुन हारि। बेबादिनो थगाय-थसि खालामजानाय, हा-हु नबथिफोरखौबो मालायनो हगारना होनाय, गुबुना जेरै फिदिङो बेजोंनो गिदिंफानाय बर’ हारिनि हालोदा। बर’फोरनि बेबादि आखुआ बेरखांनायखायनो जानो हागौ लिरगिरिया बे सुंद’ सल’नि मुंखौ “बुथुवा थुंग्रि” दोनदों।
2. बुथुवा थुंग्रिया मा? बेनि गुमुर ओंथिया (Symbolism) मा?
फिन: बुथुवा थुंग्रिया जेब्लाबो बौवा आरो दाहार गैयि जायो।
मेलेम गैयै सुबुंफोरा जेरावबो उदाया, जेबो बाथ्रा सानस’हाया। बेनिखायनो बिसोर जेब्लाबो गुबुनजों थगाय थसि खालाम जायो, सुसि जायो, नासयजायो। बर’फोरनि हालोदाबो आथिखालावबो बेबादि थासारियावनो दं। गुबुन हारिया जेरै थोनो एरैनो मावग्रा बर’ हारिया मालायनि बिथोन बादियै सोलिनाय आखुखौ दाबोनो गारनो हायाखै। बेनिखायनो सल’गिरिया “बुथुवा थुंग्रि” सुंद’ सल’वाव बुथुवा थुंग्रिजों बरगुबुन हारिया जेरै थोनो एरैनो मावग्रा बर’ हारिया मालायनि बिथोन बादियै सोलिनाय आखुखौ दाबोनो गारनो हायाखै’फोरनि मोनसे मोगथां आरो नंगुबै सावगारिखौ गुमुर ओंथिखौ रोखा रोखायै फोरमायदों।
3. सागोरा सोर? बेनि गोसोनि साननाया मा ?
फिन: सागोरा सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि.एस. दिग्रि मोननाय बर’सेंषग्रामोन। मोदोमै मोखांङै दाथ जालांगाद, जौस्रां देरस्रां सासे बर’ सेंग्रा। खाबु मोननायमोनब्ला, रां खाउउरि मदद मोननायमोनब्ला बुहुमनि देरसिन गिथावसिन बेरामखौ सोखानायनि मुलिखौ दिहुननो हानायबादि मेलेम दंमोन बिथांहा।
बिथां सागोरनि गोसोनि साननाया एरै बादिमोन- “बर’फोरा गुबुनारिफोरजों बिगुर खुजागासिनो दं। राजखान्थियारि गोहोनि फलानफोरा बर’फोरनि सिमां-हाबिलासखौ फैमाल खालामनो, बर’फोरनि रैखानि थावनि ट्राइबेल बेल्ट आरो ब्लकफ्राव गुबुनारिफोरखौ गिर्जाव गिर्जाब सोफैदों। बेनि जाउनाव बर’फोरा – जाम्बा लल्ला बर’फोरा बोथिसे ओंखाम, खावख्लाबसे सि, गरदसे दैनि थाखाय हालाय-हाफाय जानानै मिमां, सिलाफोथार, दैयां, रेंमायाव जालाय-जाखाय जाहैनांदों।”
बिथांनि बादिब्ला- आथिखालानि राजखान्थिनि दैदेनगिरिफोरनि इनाय हाबिलासनि खाजा जानानै बेसेबांदि इयुन जोलैया बिथ’राइयावनो लहरायलांदो! जेरैथिंबो गुन जानाय बर’ हारिनि इयुन जोलैनि इयुनखौ लाथिख’नि बेहेराव गब्रायहैनो थाखाय गोहो खांखुवा, रां खांखुवा, गावजों गाव मोखाङाव हाब्रु सारफावलायग्रा दुगामारा माखासे दैदेनगिरिफोरा बेससेबांदि फाव फान्दायगासिनो दं! बेफोर सोलिबाय थागोन। दान्थाल मैदेर मानैया फरेस्ट बांल’नि लांगोनाखौ गाख्रेब गुख्रेब खालामफैनानै सिगि फैसेयावबो जों जेरै मोसौ मै गावथारनानै लायदों बर’फोरनि गोदान जोलैया जेसेवांखि दाख्राया खुद्रिया दैदेनगिरिफोरनि आखल आखुवा इसेबो सोलायनाय नङा।
बिथांनि गोसोनि साननाय बादिब्ला- बर’ इन्टेलेकसुवेलफोरा राजखान्थिनि जुवादारिफोरजों बायलाय-फानलाय खालामामोनब्ला बर’फोरनि राइजोआ दासिमहालागै जानानै फैसिगौमोन।” बेनिखायनो बर’ इन्टेलेकसुवेलफोरनि सायाव मोथो रागा दं बिथां सागोरनियाव।
4. ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल’नि गेजेराव बर’फोरनि मा बाथ्रा बेरखांदों?
फिन: “बुथुवा थुंग्रि” सुंद’ सल’आव सुबुं समाजनि मोगथाङारि सावगारिया रोखा रोखायै बेरखांदों। बे सुंद’ सल’आव बर’ हारिनि राजखान्थि, रांखान्थि, जानाय लोंनाय, जिउ खुंनाय राहा बायदि सावगारिफोरा रोखायै बेरखांदों। बर’ हारिनि साफा सानै गावखौनो दुगानानै लाग्रा बर’ इन्टेलेकसुवेलफोरा राजखान्थिनि जुवादारिफोरजों बायलाय-फानलाय खालामजानायनि थाखायनो समजों लोगोसे बर’ हारिनि गोबां दैदेनगिरिफोरा सरकारनि खाथियाव दाबि-दावा खालामसेयावबो नंगुबै महर मोनाखै। बे सुंद’ सल’आव सागोर मुंनि सासे बर’ सेंग्राया हारिखौ मोजां मोनग्रा, हारिनि फारसे साननाय बाथ्राया रोखायै बेरखांदों। बर’फोरनि हालोदा गंसे बुथुवा थुंग्रि बादि। गंसे बुथुवा थुंग्रिया जेरैबादि बुथुवा दाहार गैयि जायो बेबादिनो बर’फोरनि हालोदाबो एखे रोखोमनि। गुबुन हारिया जेरै थोनो एरैनो मावग्रा बर’ हारिया मालायनि बिथोन बादियै सोलिनाय आखुखौ दाबोनो गारनो हायाखै। गुबुन हारिनि गोजौ गिदिर मावख’गिरिफोरनि गोसोनि लुबैनायफोरखौ सुफुंनो थाखाय बर’फोरनि साफा सानै गावखौ गिदिर सानग्रा दुगामारा सुबुंफोराबो बेबादिनो मालाय हारिनि आथिं सिङाव थानोबो लाजिया। मावग्राफोरा बर’ आरो जाग्राफोरा गुबुन हारि। राजखान्थियारि गोहोनि फलानफोरा बर’फोरनि सिमां हाबिलासखौ फैमाल खालामनो, बर’फोरनि रैखानि थावनि ट्राइबेल बेल्ट आरो ब्लकफ्राव गुबुनारिफोरखौ गिर्जाब गिर्जाब सोफैदों। बेनि जाउनाव बर’फोरा जाम्बा लल्ला बर’फोरा बोथिसे ओंखाम, खावख्लाबसे सि, गरदसे दैनि थाखायनो हालाय-हाफाय जानानै मिमां, सिलाफोथार, दैयां, रेंमायाव जालाय-जाखाय जाहैनांदों। बेबादिनो थगाय-थसि खालामजानाय, हा-हु नबथिफोरखौबो मालायनो हगारना होनाय बर’ हारिनि आखुआ बे सुंद’ सल’आव बेरखांदों। सल’आव बेरखांनाय बादियै फरेष्ट मिनिस्थार फैगोन सानखालि डेपुटि कमिसनार बिथाआं मनथ्रि साहेबखौ मै बेदरजों बोथिसे थेब्रे जाहोहरनायनि बिबानखौ सल’गिरिमोननो होदों। थामहिनबा बर’ सुबुंफोरनो होदों। नाथाइ बिबान होग्रा आरो जाग्राफोरा गुबुन हारिनि। बेनि गेजेरजों मिथिनो हायोदि बर’फोरा गुबुन हारिजों थगाय थसि, नाससयजागासिनो दं। नाथाय बेफोरबादि खामानिफोरखौ बर’फोरा दाबो गारनो हायाखै। बेबादि मालायनिफ्राय खारखोमाना थानो लुबैनाय, हा-हु नबथिफोरखौ मालायनो हगारना होनाय हुदाखौ नागारना बर’फोरनि इयुना मा जाहैगोन बेखौ फोरमायथिना सल’नि गाहाय आखु सासे बर’ सेंग्राया बुंदों- “दा अवे इन हुइच इउ लिभ- नोंसोर दा जैरै थांनानै दङ’ बे आदब हुदाखौ नागाराब्ला, गारनो नाजायाब्ला बबेबा मोनसे समाव बर’ हारिया जारिमिजों बावजागोन।” नाथाय बेफोर खामानिनि थाखाय बर ‘फोरनि गोदान जोलैया जेसेबांखि दाख्राया खुद्रिया मानो दैदेनगिरिफोरनि साफा सानै आखल आखुवा इसेबो सोलायनाय नङा। बेफोर बाथ्रायानो सल’आव बेरखांदों। बेनिखायनो सल’आव थानाय सागोरनि बाथ्राखौ हमदांनो हानानै सल’गिरियाबो बुंदों – “बर’फोरा दा खोमसियाव दं- बिसोरनो सोरां नांगौ। बर’फोरनि इनाय नागारा बाराद्राय जाबाय- बिसोर उद्राय नांसिगौ। बर’फोरहा जिउनि हाबिलास गैलिय बिसोर थैनांसिगौ।” बेबादिनो “बुथुवा थुंग्रि” सुंद’ सल’नि गेजेरजों बर’फोरनि सुबुं समाजनि नंगुबै मोगथाङारि सावगारिफोरा बेरखांथिनायखौ नुनो मोनो।
5. ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल’आव नुजानाय सुबुं माहारिनि सावगारिखौ फोरमायना लिर।
फिन: “बुथुवा थुंग्रि” सुंद’ सल’आव सुबुं माहारिनि सावगारिया रोखायै बेरखांदों। सुबुं माहारिनि गुसेब थौले गोसोनि सानथौनि सावगारिया बे सुंद’ सलनि गेजेरजों रोखा रोखायै बेरखांदों। गावनि उदै, गावनि राजखान्थियारि फालांगिनि थाखायनो गावनि बिदा फंबाय, नखर, हारिनि फारसे साननोबो बावलांबाय। गोबां दैदेनगिरिफोरानो राजखान्थियारि, रांखान्थियारि थासारिखौ नुनानै सरखारनि खाथियाव दाबि दाबा खालामसेयावबो मोजां गरन्थ’आव फैयाखै। नाथाय जोंनि सुबुं माहारिनि गेजेराव सुबुं सांग्रांथिया जोबोर आंखाल। जायनि थाखाय सल’वाव बेरखांनाय ‘सागोर’ मुंनि सासे हारिखौ मोजां मोनग्रा मेलेमगोनां सुबुङा बेनि बागै सांग्रां नोजोरै नायब्लाबो जेबो उदायै बादिसो। मानोना सुबुं माहारिनि फारसे सागोरनि बिब्दि साननाया गंसे बुथुवा थुंग्रि ग्रि बादिसो। सुबु समाजनि मानसिफ्रा दासिम थुंग्रिनि गोबौखौनो मिथिरोङा हमदांस’ हाया। सुबुं माहारिनि बेबादि मोगथां आरो नंगुबै सावगारिफोरानो बे सुंद’ सल’आव बेरखांदों।
बे सुंद’ सल’आव सुबुं माहारानि जिब-जुनार अननो रोङि आखुवा सल’गिरिनि गेजेरजों बेरखांदों। बिथांनि साननाय बादिब्ला मि-जुनार, हाग्रा-बंग्रा, अन्थाइ-सोर गासैबो सानसे समाव जोबलांगोन। ओरैनो जोवखागोन जेब्ला जों जायै-लोडै बाहायगारनाया मानिथो दाय ? बिथाङा सानबावदोंमोन जानो थाखायसो आथिखालाव थांनानै थानो थांखि लानांगौ आरो बोरै गावल’ मोनजानो बेनि राहाखौल’ मानसिया साननांसिगौ। बेबायदिनो देउस्रिनि फरेष्ट बांल’आव सल’गिरि आरो फलान हानजाया फरेष्ट मिनिस्थारनो जाहोनो मासे फान्थि मैखौ गावथारनानै जिपआव दैखांना लाबोयो। जेब्ला मैनि बिगुरखौ खुखांनानै थुब्ला हाखावब्ला मैनि गोरबोआव मै फिसा गोरलै मोनदोंमोन। बेखौ नुनानै सानदोंमोन दान्थाल मैदेरनि गाख्रेब गुख्रेब खालामफैनानै सिगि फैसेयावबो मा एसेबां खास्रि बिस्रियै मि-जुनारफोरखौ अन्थाइ बिखायै बुथारनो हमदों। बेफोर सुबुं माहारिनि मोगथां सावगारिफोरानो “बुथुवा थुंग्रि” सुंद’ सल’आव रोखायै बेरखांदों।
उफ्रा सोंनायनि फिननाय:
(क) “बुथुवा थुंग्रि” सुंद’ सल’आ मा थाखोनि सल’?
फिनः ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल’आ नीलकमल ब्रह्मनि दोंसे समाजारि थाखोनि सुंद’ सल’।
(ख) सागोरा सोरमोन ?
फिन: सागोरा सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि.एस. डिग्रि मोननाय बर’ सेंग्रामोन।
(ग) “बुथुवा थुंग्रि” सुंद’ सल’नि गाहाय आखुवा सोर ?
फिन: सागोर आंनो बुथुवा थुंग्रि सुंद’ सल’नि गाहाय आखु।
(घ) ‘निहिलिस्ट’ नि ओंथिया मा ? (2016)
फिनः ‘निहिलिस्टनि’ ओंथिया जादों-निराशाबादि एबा आसा गैयि।
(ङ) “दा अवे इन हुइच इउ……” बे बाथ्राखौ सोर बुंदोंमोन?
फिनः बे बाथ्राखौ सागोर मुंनि सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि एस. डिग्रि मोननाय बर’ सेंग्राया बुंदोंमोन।
(च) शान्तिपुरनि भिलेज हेडमेना सोरमोन?
फिनः शान्तिपुरनि भिलेज हेडमेना खर्ग बाहादुर थापा मोन।
(छ) देउस्रिआव मानि आंखाल गैया होनना सल’आव मखनाय दं?
फिनः देउस्रियाव मैनि आंखाल गैया होनना सल’आव मख’नाय दं।
(ज) ‘स्केपग’ट’ नि ओंथिया मा ?
फिन: “स्केपग’ट” नि ओंथिया जाबाय मालाइनि दायाव साजा मोनग्रा।
(झ) “आं मिथिगौ, आंनि बाथ्राफोरा फोथायजाथाव जानाय नडा, नाथाय आं बर’ थारैनो बर’सा।” -बे बाथ्राखौ सोर सोरनि सिगाङाव माब्ला बुंदोंंमोन?
फिनः गोजौनि बाथ्राखौ सागोर मुंनि सासे एम.बि.बग.एस. दिग्रि मोननाय बर’ सेंग्राया सल’गिरिनि सिगांआव बुंदोंमोन।
जेब्ला सागोरखौ अखाफोरनि मोस्लेर सोराङाव स्टिल फल्दिं सेयार गंसेयाव गंगारनि खसाब गाननानै जाबाय थानायखौ नुदोंमोन अब्ला लिरगिरिया भुटिया साननानै सोंनाय समाव सागोरा गोजौनि बाथ्राखौ बुंदोंमोन।
(ञ) माबादि हुदाखौ नागाराब्ला बर’फोरनि इयुना जारिमिनजों बावजागोन होनना सल’आव फोरमायदों लिर।
फिनः बर’फोरा मालायनिफ्राय खारखोमाना थानो लुबैनाय, हा-हु नबथिफोरखौ मालायनो हगारना होनाय बायदि हुदाखौ नागाराब्ला बर’फोरनि इयुना जारिमिनजों बावजागोन होनना मल’आव फोरमायदों।
(ट) बर’फोरा मालायनि बिथोन बादियै सोलिग्रा आखुखौ मानो दाबो सोलायाखै होनना सल’गिरिया बुंदों?
फिनः बुथुवा थुंग्रिया जेब्लाबो बौवा आरो दाहार गैयि जायो। बिदिनो मेलेम गैयि सुबुङाबो जेरावबो उदाया एबा जेखौबो सानस’हाया। बिसोर जेब्लाबो गुबुनजों थगाय थसि खालाम जायो, सुसि जायो, नाख्रेब जायो। बर’फोरनि हालोदाबो दा बेबादि थासारियावनो दं एबा बुथुवा थुंग्रि बादिनो जानानै दं। बेनिखायनो बर’फोरा मालायनि बिथोन बादियै सोलिग्रा एबा गुबुना जेरै थोनो एरैनो मावग्रा आखुखौ दाबो सोलायाखै होनना सल’गिरिया बुंदों।
(ठ) सागोरा लाइजामाव मा बाथ्रा लिरलांदोंमोन?
फिनः “दा अवे इन हुइच इउ लिभ- नोंसोर दा जेरै थांनानै दं बे आदब हुदाखौ नागाराब्ला, गारनो नाजायाब्ला बबेबा मोनसे समाव बर’ हारिया जारिमिनजों बावजागोन।”-बे बाथ्राखौनो आवरायफिननानै सागोरा लाइजामाव लिरलांदों थामहिनबा आथिखालनि जोंनि जिउ जानायनि आखु-आदबखौ सोलायनायनि बाथ्रा।
(ड) सागोरनि आखुखौ सल’नि हेफाजाबै फोरमाय।
फिनः सागोरा सासे ब्रिलियेन्ट एम.बि.बि एस. डिग्रि मोननाय गोजौ थाखोनि बर’ सेंग्रा। ‘बुथुवा थुंग्रि’ सुंद’ सल’नि गाहाय आखु। खाबु मोननायमोनब्ला रां खाउरिनि मदद मोननायमोनब्ला बुहुमनि देरसिन गिथावसिन बेरामखौ सोखानायनिबो मुलि दिहुननो हानाय बादि मेलेम दंमोन बिथांनि याव।
बिमा बिफानि गरन्थ’ गैयै हाग्रानि फिसा सागोरा मावरिया आस्रमाव गेदेर गोलाव जादोंमोन। बियो मेट्रिक आनजाद होखांनायनि उनाव आस्रमनिफ्राय ओंखारनानै बोरैहाय एम.बि.बि.एस. डिग्रिखौ लाहैनो हाखो बे बाथ्राया जोबोर गोमोथावमोन। नाथाय समाजनि राजखान्थियारि हालोदनि थाखाय डिग्रि मोननायनि बोसोरथाम उनवहालागैबो साख्रिनि राहा जायाखैमोन सागोरहा। हाग्रानि फिसा सागोरा गावनि गुमुर सिनायथिखौ होखोमानो एबा थांना थानायनि राहा नागिरनो आखाइयाव मुलिनि थफ्ला फिसा लानानै गंगार हाजोआव थाडो आरो हाग्रामाखौनो आंगो खुलि होनना गोबाख्रबहैदोंमो। दासिमबो गारि-मथर गाखोफेरि सागोरालादाखनि हेमिस गुम्फानिफ्राय तिब्बतनि सांग्रिलासिम थाबायनानै गिदिंजोबबाय। मोनसे बयनिख्रुैबो गोमोथावसिन बाथ्राया जादों- सागोरा ओंखाम ओंख्रि जानो नागारनाया बोसोर नैजिबा जाबाय। सांग्रिलानि सासे लामानिफ्राय रोखोमसे बिफांनि उदिस मोनदों बिथाङा। बे बिफांनि रोदायानो बिथांनि आदार हिसाबै बाहायजादोंमोन। बेसेबां गोबावसै गावनि जोनोम थावनि, गाव देरनाय-लाउनाय आस्रम, गाव फरायनाय समाव लोगो मोननाय मानसिफोरखौ नागारलांनानै हाजो हाजो गिदिंबायहैनाया।