Chapter 5: Bodo MIL Class 12 Solutions| Bodo Medium| बर’ थुनलाइयाव प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा: Bodo Tutor is your trusted partner for AHSEC Class 12 Bodo MIL solutions in the Bodo medium. In this article, we provide comprehensive solutions for Chapter 5, बर’ थुनलाइयाव प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा, designed to align perfectly with the latest AHSEC syllabus. Our detailed and well-organized answers ensure students gain a clear understanding of the concepts, helping them excel in their exams. Whether you’re searching for AHSEC Class 12 Bodo MIL Chapter 5 Solutions, HS Class 12 Bodo MIL Question-Answers, or resources for Bodo Medium studies, this guide caters to all your needs.

Explore top-quality solutions for Bodo MIL Chapter 5, expertly crafted to support your learning and preparation. Trust Bodo Tutor for the best Class 12 Bodo MIL resources and make your exam preparation more effective!
Chapter 5: Bodo MIL Class 12 Solutions| Bodo Medium| बर’ थुनलाइयाव प्रमद चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमा
गुबै फारानि सोंथिफोरनि फिननाय:
1. रायथाइगिरि महरै प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ माबादि बिहोमा होलांदों?
फिन: प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ गाहायै सासे खन्थाइगिरिमोन। बिथांखौ बर’ थुनलाइयाव अलंबार मुगानि देरसिन खन्थाइगिरि होननानै मिथिनाय जायो। खन्थाइगिरिनि अनगायैबो बिथांखौ सासे राफोद रायथाइगिरि होननानबो मिथिनाय जायो। बिथाङा बर’ रायथाइनि महर, सानस्रि आरो मुस्रिनि बिथाखौ गोरायै दाना होग्रोदोंमोन। बिथांनि बायदिसिना रायथाइफोरा ‘अलंबार’, ‘हाथर्खि हाला’ आरो’ सानस्रि’ आरो मुस्रि’ लाइसिफोराव ओंखारलांदोंमोन। बिथांनिनो सुजुनाय ‘हाथर्खि हाला’ मुंनि लाइसियाव ‘बैसागु’ ‘फाग्लि’ आरो ‘जोहोलाव दैमालु’ मुंनि ददोंथाम बर’ रायथाइया ओंखारदोंमोन। बेनि अनगायैबो बिथांनि ‘सोरबा’ रायथाया रुंसारि रनेन्द्र नारायण बसुमतारी सुजुनाय दिहुनगानै (बोसोर गासे) ‘अखाफोर’ लाइसियाव ओंखारदोंमोन।
‘बैसागु’ रायथायाव प्रम’द चन्द्र ब्रह्म बिथाङा बुंदों, बैसागुआ बर’फोरनि रंजानाय फोरबोल’ नङा, बैसागुजों बर’ हारिनि हारिमुनि बायदि आयदा सिथाबफानानै थायो। हारिमुनि बिसम्बिया बे बैसागुजों मोनहासयै समनिफ्रायनो गोथौ सोमोन्दो दं। बेनिखायनो बुंनाय जादों- बैसागोखौ नागारोब्ला बर’फोरा गावसोरनि हारिमुखौ नागारनाय बादि जागोन आरो हारिमुवा थैब्ला हारियाबो थैगोन।मखनोगोनां बाथ्रादि बै समाव बर’फोरा गावनि राव-फावजों लोगोसे बैसागुखौबो नागारनो हमबायमोन। बेबादि थासारिखौ नुनानै लिरगिरिनि गोसोआव गिनाय सोमजिदों आरो “बैसागु” रायथाइनि गेजेरजों बिथाङा बर’फोरनि गेजेराव सांग्रांथि लाबोदों।
बेबादिनो ‘जोहोलाव दैमालु’ मुंनि रायथायाबो बिथांनिनो दोंसे लिजेण्डारि सल’। बे सल’आव बिथां लिरगिरिया जोहोलाव दैमालुनि दुखुगोनां जिउ जारिमिनखौ सल’नि रावजों फफोरमायलांना थैनोसै समाव दिखार-दुखुजों दैमालु होलांनाय सावनि बाथ्राया बे सल’नि गेजेरजों बेरखांदों। “जोहोलाव दैमाल” मुंनि सल’, बे रायथाइआव लिरगिरिया सानस्रि, सोदोब आरो आसाम बाहायनाय आदबखौ खन्थाइबादि रुजुनानै बेरखांहोनाया बिथांनि गावखौ राइथाइगिरि दानायनि मोनसे नेरसोन।
बेनि अनगायैबो प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि ‘सोरबा’ रायथाया थारैनो सानस्रिजों आबुं जानाय गोजौ थाखोनि रायथाइ। अबंलाउरि एबा आनान गसाइनि संदाननानै रायथाइगिरिया गोथौ सानथौनि बाथ्रा फोरमायदों। आनान गसाइ एबा दोहोरोमनि बाथ्राया गुबुन गुबुन रावनि थुनलाइफोरावबो गोबां गोसारना दं। नाथाय थुनलाइनि गाब होनानै इसोरधनि बाथ्रा फोरमायनाया थारैनो गुबुन गुबुन रावनि थुनलाइफोरावबो मोननो थाङा। रायथाइखौ बबेबा बबेबा थख’ आरो लारियै फरायनाय लोगो लोगो रायथाइ-खन्याइ ‘Poem is Prose’ नि सानस्रि मोन्दां मोनो। ‘सोरबा’ खौ नागिरनायाव लिरगिरिया मावा थरसे सना फिथर गोमानायखौ नागिरनाय, ख’ना- खनला, फिर-फिद बोदला-बोदला नागिरनायबादि नागिरदों। बायथाइगिरिनि रावै- ‘संसाराव जोंनि खाथिसिन आंगोसिना सोर ? बिमा आरो बेखायनो मानसि दावदायफोरा बुंलांदोंदि आइ होननानै फुजिब्ला इस्वोरा थाब साफिफैयो।’ बेनिखायनो आरोबाव बुंदों- ‘इसोरानो जोंनि बिमा बिफा।’ बेफोरनि अनगायैबो बिथांनि ‘फोला बाबाजि आरो बर ‘नि हारिमु’ रायथायाबो बेसेबा बेसेनगोनां रायथाइ। जाय रायथाइनि दारै जों गुरुदेव कालीचरण ब्रह्म आरो फोलाँ बाबाजिनि गेजेराव बर ‘नि हारिमुनि गोनां आयदा खाम, सिर्फ, जथाखौ लाना बाश्रा दान्थेलायनाय आरो उनाव फोर्ला बाबाजिनि बानबुंथायखौ गनायना लानो गोनां जादोंमोन। बर’ राव थुनलाइ सिबिनाय जौगाहोनाय आरो फेहेरनायनो प्रम ‘द चन्द्र ब्रह्मनि गाहाय थांखिमोन। बे थांखिखौ लानानैनो बायदि लाइसिफोराव सम सम फोसावनायनि थांखि लाना लिरना फोसावोमोन। बर’ रायथाइ थुनलायावबो विथाडा बेबादि बिहोमा होबोदोंमोन।
2. प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ मा मा बिजाब एबा लाइसि सुजुदोंमोन?
फिन: अलंबार मुगानि देरसिन खन्थाइगिरि, थुनलाइ सिबियारि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ गोबां मख’जाथाव बिजाबफोर आरो लाइसिफोरखौ लिरदोंमोन आरो सुजुदोंमोन जाय बर’ थुनलायनि अनगायैबो असमिया थुनलाइखौबो धोनि खालामदोंमोन। गाहायाव बिथांनि लिरनाय आरो सुजुनाय बिजाब आरो लाइसिफोरखौ गाहायाव होनाय जाबाय-
प्रम’द चन्द्र ब्रह्म सुजुनाय लाइसिफोरनि मुं:
बिथाङा गासै गांनाय लाइसि सुजुदोंमोन। बेफोर जाबाय-सानस्रि आरो मुस्रि (1937), अलंबार (1938) आरो हाथर्खि हाला (1940)।
बिथां सुजुनाय बैफोर लाइसिफोरनि गेजेरजों अलंबार मुगानि देरसिन फिथिखा खन्थाइगिरि आरो बर’ थुलाइनि गिबिसिन सुंद’ सल’ लिरगिरि ईसान चन्द्र मोसाहारिजों लोगोसे फारियै द्वारेन्द्र नाथ बसुमतारी, काली कुमार लाहारी, मनिराम समफ्रामहारि, जयभद्र हागजेर मोनबादि खन्थाइगिरि, रायथाइगिरि, सल’गिरि, फावथाइगिरि आरो बिजिरगिरिमोनहा थुनलाइ सोरजिनो थाखाय खाबु मोनदोंमोन आरो बर’ थुनलायनि गोदान जावरिखांनायखौ जोनोम होदोंमोन।
प्रम’द चन्द्र ब्रह्म लिरनाय आरो सुजुनाय बिजाबफोरनि मुं:
(क) सनाखि बिजाब (1968) – बेयो बिथांनि गांसेल’ खन्थाइ बिजाबमोन आरो बर’ थुनलायनि मोनसे बिथा।
(ख) बर’ हिन्दी आरो इंराजि सोदोबिहुं– मोनसे थाम रावारि सोदोबबिहुं जाय बर’ सोदोबफोर, बाथ्रा भाफोर आरो बाथ्रा फांथेफोरखौ रैखा खालामो आरो रेबगान्थि खालामो।
(ग) बागेश्वरी श्री श्री सरस्वती– बिथांनि थुनलायारि गोथौथि आरो सानथौआरि सानदांथिफोरखौ दिन्थिग्रा मोनसे असमिया बिजाब जेराव संस्कृतनि खन्थाइफोर आरो असमिया रायथाइखौ गलायनाय जादों।
प्रम’द चन्द्र ब्रह्म लिरनाय रायथाइफोरनि मुं:
बिथाङा लिरनाय रायथाइफोरा जाबाय- बैसागु, फाग्लि आरो जोहोलाव दैमालु।
गोजौवाव होनाय राइथाइफोरा 1940 मायथायाव गावनिनो सुजुनाय हाथर्खि हाला लाइसियाव ओंखारदोंमोन।
3. खन्थाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि खन्थाइयाव मा सानस्रि बेरखांदों?
फिन: अलंबार मुगानि देरसिन खन्थाइगिरिया जादों प्रम’द चन्द्र ब्रह्म। बिथांनि खन्थाइयाव गाहायै सासे मिसटिक सानस्रि बेरखांनायखौ नुनो मोनो। बेनि अनगायैबो बिथांनि बबेबा बबेबा खन्थाइफोराव रमान्टिक एबा फिथिखा सानस्रि बेरखांनायखौबो नुनो मोनो। गोथों सानस्रि, गोदै देंखो, गोरोबनाय खबाम बाहायनाय, बेफोरनो जाबाय खन्थाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि खन्थाइफोरनि मुंख’जाथाव आखुथाइ । बबेबा खन्थाइयाव गोसो बायनायनि देंखो रिखांदोब्लाबो, बिथांनि मिष्टिक खन्थाइफोराव मिजिंथिया गोख्रों। बिदिन्थि महरै- “हायेननि सुफिन “खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया मिथिंगानि बायदिसिनि मुवा-बेसादफोरनि सावगारि एरखांदों आरो मिथिस्लाबा जासेनो गोसोआव रिखांदों एरै-
“गुवार हायेन स्रां गेबें
सोरगिदिं गोगोम हाजो थरथाम,
जानो हागौ- रजिनि सुफिना बिखायाव
रिखांफैयो जानो हागौ— रजिनि साइखङा गोर्बोआव गोग्लैफैयो।”
गुबुन फारसेथिं, बिथांनि खन्थाइयाव बेरखांदों दाहा, हाथास मोन्नाय-मोनैनि “जिउनि बेलासेयाव सुख ‘हायै बिदै ग’ला।” जिउनि बेलासे खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया गावनि जिउनि जोबथा समाव बिथांनि सिगांनि मावबोनाय गासै बाथ्रा आरो जाथाइफोरखौ हारसिङै हामा दैमा गोसोखांना हारसिं मोनदों। मानोन बिथांनि लोगोफोरा गासैबो बिथांखौ हारसिं नागारलांजोबबाय। बिथाङा जिउनि बेलासे समावसो हमनो हाबायदि सेंग्रा समखौ जानला ला मावना हगारहरदोंमोन। बेनिखायनो दिनै बिथाङा गावनि हिसाबखौ लाथिख’ मोननाय दुखु खालमदों एरैबादि –
“हांखौबा आरो बेसे फोथायबावनो
समखिनानै हरखाब नायनायसै जेब्ला
जिउनि हिसाब बिजाबाव नुनायसै हाबाब खाफाल
फोनख’थायाव सुख’हायै बिदै गला।”
बिब्दिनो “उनदाहा” खन्थाइयाव खन्थाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ गावनि लोगो-लेवाफोरा नागारलांनायाव उनदाहा खालामना एरै बुंदों-
“गावनाव जानाय नंलिया, गावनिनो दाय जाबाय,
जुगुमनाय जानाय नंलिया, गावनिनो दाय जाबाय।”
खन्थाइगिरि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि खन्थाइयाव आनान ग’साइनि सायाव गोथौ फोरमायनाय सानस्रिया रोखायै बेरखांदों। बेनिखायनो आनान ग’साइया जेरावखि थाखोमाना थाया मानो खन्थाइगिरिया अराय सम खुलुमनो गोसोखांना मिजिंथिदों एरैहाय-
“बबाव थाखोमाखो बबाव गोमाखो बियो दंखो ?
जेरावनो थांथों जैरैनो खांथों गोसोखां
गुगुरुब गुगुरुब बिखौ खुलुमो आं
बांबा खांबा दानसोरां दिनै हराव।” (दानसोरां हराव)
जापाननि खन्थाइगिरि इयेन न’वसिनि साया लाना लिरनाय प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि ‘अरण’ खन्थाइयाव सोरजिगिरिजों सोरजिजानाय बिफां लाइफाङाबो आंगो जिउमाखौ संना मोनना थारैनो गोजोन्नाय मोनदों आरो सोरजिनायखौ नुना बाखनायदों।
मुनुसमैया आरो बिफां-लाइफां गावजों गाव मानिलायना, अनलायना आरो खुलुमलायना थांना थानांगौ बे नोजोरै खन्थाइगिरिया एरै फोरमायदों-
“हाबाब माबादि आखाइनि सोरजि नों
अरण ऐ आंखौ खुलुमहर !
आंबो नौखौ खुलुमहरो………….।
नोजोर होनो गोनांदि ‘हालुवा’, ‘बिदा-फंबाय’, ‘बिमा-फिसा’, आरो ‘दै बाज्रुम’ खन्थाइयाव खन्थाइगिरिया गावखौ ‘प्रमथेश’ मुंजोंसो सिनायथि होदों। जानो हागौ मुङा बिथांनि लाखोमानाय मुंमोन।
प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ मिष्टिक, र’मान्टिक, मिथिंगा सिबियारि, इसोर अनसाइगिरि आरो जिउनि मोनदांथिखौ गोथौ सानस्रिजों बिजिर बिजिर बेखवगिरि सासे गोजौ थाखोनि खन्थाइगिरिमोन।
4. प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ बर’ हारिनि राव आरो थुनलाइनि फोथाराव माबादि बिहोमा होलांदों?
फिन: बर’ हारिनि राव आरो थुनलाइनि फोथाराव रुंसारि प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि बिहोमाखौ बुंनानै फोजोब हाया। बिथाङा बर’ राव आरो थुनलायखौ सोरजिनाय, फोथांनाय, जौगानाय आरो फेहेरनायाव गोसो मोदोम आरो जिउ बाउनानै बिहोमा होदोंमोन । फरायसा समनिफ्रायनो बिथाङा थुनलाइ सिबिबोदोंं। बिथाङा ‘अलंबार’, ‘हाथर्खि हाला’ आरो ‘सानस्रि आरो मुस्रि’ मुंनि लाइसि सुजुनानै गावल’ थुनलाइ सोरजिया लासे गोबां गुबुन लिरगिरिफोरखौबो थुनलाइ सोरजिनो खाबु होदोंमोन। बे लाइसिफोरनि गेजेरजों बिथाङा अलंबार मुगानि देरसिन फिथिखा खन्थाइगिरि आरो बर’ थुलाइनि गिबिसिन सुंद’ सल’ लिरगिरि ईसान चन्द्र मोसाहारि जों लोगोसे फारियै द्वारेन्द्र नाथ बसुमतारी, काली कुमार लाहारी, मनिराम समफ्रामहारि, जयभद्र हागजेर मोनबादि खन्थाइगिरि, रायथाइगिरि, सल’गिरि, फावथाइगिरि आरो बिजिरगिरिमोनखौ थुनलाइ सोरजिनो थाखाय खाबु होदोंमोन।
प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ गावनो सासे अलंबार मुगानि देरसिन खन्थाइगिरि महरै लिरगिरिफोरखौ दैदेनदोंमोन आरो थुलुंगा होयोमोन। बै समनि लेखा गोरों गैयि, हांखो सिनायनो रोङि बर’ माहारिनि अलखद समावबो गुबुन गुबुन लाइसि सुजुनानै गुबुन गुबुन समाव गुबुन गुबुन राफोद आरो मुंदांखा लिरगिरि जोनोम होलांनो हानाया थारैनो गोमोथाव आरो सानब्लाबो साननो हाथावैबादि। एसेल’ बर’ लेखा गोरोंखौ लानानै मोजोमसे बर’ लेखा रोङै, फरा रोङै बर’ फिसाफोरनि गेजेराव बेफोर बिजाबखौ फानना फोसावनायाबो एसेल’ गोब्राव हाबा नङामोन।
प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ लाइसि सुजुनानैल’ थुनलाइ सिबियाखैमोन। लाइसिनि अनगायैबो बिथाङा बर’ राव थुनलाइ सिबिनायनि देरसिन नेरसोन आरो बिदिन्थिया जाबाय आथिखालाव बर’ थुनलाइ आफादआ सुजुनानै दिहुननाय “बर’ इंराजी आरो हिन्दी सोदोब बिहुं”। बे हाबायाव बिथाडा गोबां बोसोर नांथाबना थानानै रोजा रोजा सोदोबजों आबुं थानाय “बर’ इंराजी आरो हिन्दी सोदोब बिहुं” सुजुनानै सेबखांनाय महर मोनै समावनो इं 1992 मायथाइनि 8 जानुवारी खालाराव कक्राझारनि रुपनाथ ब्रहम सिभिल हस्पितालाव जिउ गोमायो।
बेफोरनि अनगायैबो बिथाङा गुबुन गुबुन समाव गुबुन गुबुन खन्याइ, रायथाइ लिरना बर’ राव थुनलाइनि बाख्रियाव गोबां बिहोमा होलांदोंमोन। बिथांनि खन्थाइ बिजाब “सनाखि बाजाब”आ गांसे मुखजाथाव सोरजि। बिथांनि खन्थाइफफोराव गोथौ सान्स्रि, गोदै देखो, गोरोबनाय खबाम बाहायनाय, बेफोरनो मुंखजाथाव आखुथाइ। थारैनो बिथाडा मिष्टिक, रमान्टिक, मिथिंगा सिबियारि, इसोर अनसायगिरि आरो जिउनि मोन्दांथिखौ गोथौ सानस्रिनि नोजोरजों बिजिर बिजिर बेखेवगिरि सासे गोजौ थाखोनि खन्थाइगिरिमोन। बेबादिनो बिथाङा बर’ राव थुनलाइनि फोथाराव थुनलायनि गुबुन गुबुन आयदाफोरनि सायाव थुनलाइ सोरजिनानै गोबां बिहोमा होलांदों आरो बर’ थुनलायनि भान्दारिखौ गुवारसिन खालामनानै होलांदों।
उफ्रा सोंनायनि फिननाय:
1. ‘प्रमथेश’ सोर?
फिन: प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि ब्रह्मखौनो ‘प्रमथेश’ मुङै मिथियो।/ ‘प्रमथेश’आ प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि ब्रह्म आनो।
2. ‘अलंबार’ लाइसिनि सुजुगिरिया सोर?
फिन: ‘अलंबार’ लाइसिनि सुजुगिरिया प्रम’द चन्द्र ब्रह्म।
3. ‘अलंबार’ मुगानि देरसिन खन्थाइगिरिया सोर?
फिन: ‘अलंबार’ मुगानि देरसिन खन्थाइगिरिया जादों प्रम’द चन्द्र ब्रह्म।
4. ‘हाथर्खि हाला’ लाइसिनि सुजुगिरिया सोर?
फिन: ‘हाथर्खि हाला’ लाइसिनि सुजुगिरिया जादों प्रम’द चन्द्र ब्रह्म।
5. ‘सानस्रि आरो मुस्रि’ लाइसिनि सुजुगिरिया सोर?
फिन: ‘सानस्रि आरो मुस्रि’ लाइसिनि सुजुगिरिया जादों प्रम’द चन्द्र ब्रह्म।
6. प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि ‘सोरबा’ मुंनि राइथाया बबे लाइसियाव ओंखारनाय?
फिन: ‘अखाफोर’ लाइसियाव।
7. “हायेननि सुफिन” होनना सोर खन्थाइगिरिखौ मिथिनाय जायो?
फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्मखौ।
8. ‘अखाफोर’ लाइसिखौ सोर सुजुदोंमोन?
फिन: रुंसारि नरेन्द्र नारायण बसुमतारी।
9. “फाग्लि” सल’आ सोरनि आरो बबे सल’निफ्राय साया लानानै लिरनाय?
फिन: “फाग्लि” सल’आ प्रम’द चन्द्र ब्रह्म लिरनाय सल’। बे सल’खौ मपासानि सल’निफ्राय साया लानानै लिरनाय।
10. ‘अलंबार’ मुगानि समब्रा समब्रि समनि सानै रायथाइगिरिनि मुं लिर।
फिन: प्रमद चन्द्र ब्रह्म आरो आनान्द’राम मुसाहारि।
11. ‘सनाखि बिजाब’ खन्थाइ बिजाबनि सुजुगिरिया सोर?
फिन: प्रम’द चन्द्र ब्रह्म।
12. प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि दोंंबा खनथाइफोरनि मुं लिर।
फिन: ‘हायेननि सुफिन’, ‘दै बाज्रुम’, ‘दाहा’, ‘दानसोरां हराव’ आरो ‘कबि नों’।
13. ‘हाथर्खि हाला’ लाइसियाव ओंखारनाय प्रम’द चन्द्र ब्रह्मनि दोंथाम रायथाइनि मुं लिर।
फिन: ‘बैसागु’, ‘फाग्लि’ आरो ‘जोहोलाव दैमालु’।
14. प्रम’द चन्द्र ब्रह्मआ सुजुनाय माइथायजों लोगोसे गांथाम लाइसिनि मुं लिर।
फिन: “सानस्रि आरो मुस्रि” (1937), “अलंबार” (1938), आरो “हाथर्खि हाला” (1940)।
15. अलंबार मुगानि साब्रै खन्थाइगिरिफोरनि मुं लिर।
फिन: प्रम’द चन्द्र ब्रह्म, ईसान चन्द्र मोसाहारि, द्वारेन्द्र’ नाथ बसुमतारी, आरो कालि कुमार लाहारि।