Class 12 Advance Bodo|Bodo Medium| Literary Criticism-थुनलाइयारि बिजिरनाय: Welcome to the Bodo Tutor Website. In this article, we are delighted to discuss the Class 12 Advance Bodo syllabus under the Assam Higher Secondary Education Council (AHSEC)/ ASSEB. Our focus will be on addressing all questions from the section ” 12 Advance Bodo|Bodo Medium| Unit-5 Literary Criticism-थुनलाइयारि बिजिरनाय” सुंद’ सल’ आरो सल’मा.

To assist students in mastering the Advance Bodo subject and excelling in their exams, we have made every effort to provide accurate and comprehensive answers. This resource is designed to simplify learning and enhance understanding of the subject matter for students. We encourage students to not only benefit from our resources but also share the Bodo Tutor website with their friends. Your support and feedback inspire us to continue helping students achieve academic success in Bodo studies.
Class 12 Advance Bodo|Bodo Medium| Literary Criticism-थुनलाइयारि बिजिरनाय
(सुंद’ सल’ आरो सल’मा )
गाहायनि सोंथिफोरखौ फंसे सोदोब एबा बाथ्राजों हो: (गासैनिबो नम्बरा 1 )
1) सुंद’ सल ‘नि मोनसे आखुथाइ लिर। (2015 )
फिन : मुंद’ सल’नि मोनसे आखुथाइया जादों सुंद’ सल’आ हरखाब जागायनाने हरखाब जोबनायबादि जायो ।
2) सुंद’ सल ‘नि सायाव “जोबनानैबो’ जोबाखै” होननाय बिबुंथिखौ सोर होदोंमोन ?
फिन : सुंद’ सल ‘नि सायाव “जोबनानैबो जोबाखैयै” होननाय बिबुंथिखौ रबिन्द्र नाथ तेगरआ होदोंमोन ।
3) सुंद’ सल’नि जायखि-जाया मोनसे थादेरसा लिए ।
फिन : सुंद’ सल’नि मोनसे थादेरसाया जादों बुब्लि दानाय ।
4)सुंद’ सल’ लिरनायनि जायखिजाया मोनसे आदब लिए।
फिनः सुंद’ सल’ लिरनायनि जायखिजाया मोनसे आदबआ जादों सुंद’ सल’आ हरखाब जागायनानै हरखाब जोबनाय जानांगौ ।
5) सुंद’ सल ‘नि जायखिजाया मोनसे बाहागोनि मुं लिर।
फिनः सुंद’ सल’नि जायखि जाया मोनसे बाहागोआ जादों नखरनि सल’।
6) सुंद’ सल’ आरो सलमानि गेजेराव थानाय मोनसे फाराग लिर।
फिनः सुंद’ सल’ आरो सलमानि गेजेराव थानाय मोनसे फारागा जादों- सुंद’ सल ‘नि सल ‘लिंआ गुसुं जायो आरो सलमानि सल ‘लिंआ गोलाव जायो ।
7) सुंद’ सल’ आरो सल’मा मोननैयावबो थानाय मोनसे थादेरसा मुंख’।
फिन: सुंद’ सल’ आरो सल’मा मोननैयावबो थानाय मोनसे थादेरसाया जादों आखु सोरजिनाय ।
8) सल’मानि मोनसे आखुथाइ लिर।
फिनः सलमानि सल ‘लिंफोरा गोलाउ जायो । अदेबानि सल ‘मानि ‘सल ‘लिंआ बेसेबा गोलाउ जानाया गोनां बेनि खाना होनाय थि नेम गैया, बेखायनो सलमानि सल ‘लिंआ दसे समनि गेजेरावनो फरायखांनो हानाय एबा सानसेयावबो फोजोबनो हायि गोलाउ जानो हागौ ।
9) सल ‘माखौ सोर पकेट थियेतार बुंदोंमोन ? (2010, 2012, 2015)
फिन: Marion Crowford आ सल ‘माखौ पकेट थियेतार बुंदोंमोन ।
10) सल’ मानि जायखिजाया मोनसे बाहागोनि मुं लिर।
फिनः सल ‘मानि जायखिजाया मोनसे बाहागोनि मुंआ जाबाय- दितेकटिभ सल’मा।
11) जारिमिनारि सल’मा लिरनायनि मोनसे खाबु लिर ।
फिनः जारिमिनारि सल’मा लिरनायाव लिरगिरिया मोनसे थियारि थाखानाय सल’ मोनो।
12) सल ‘मायाव बाथ्रा रायज्लायनाया गोनां नंगौना नङा लिए ।
फिनः सल ‘मायाव बाथ्रा रायज्लायनाया गोनां नंगौ।
13) Edgar Allen Poe आ सुंद’ सल ‘खौ बेसेबां समनि गेजेराव फरायखांनो हानाय जानांगौ होननानै बुंदों ?
फिन: Edgar Allen Poe आ सुंद’ सल’खौ खावसे घन्टानिफ्राय से एबा नै घन्टासिम समनि गेजेराव फरायखांनो हानाय जानांगौ होननानै फोरमायदों।
गाहायनि सोंथिफोरखौ सुंद’यै फिन : (गासैनिबो नम्बरआ 2)
1) एदगार एलेनपआ सुंद’ सल ‘नि बेखेवथिखौ माबादि होदोंमोन ? (2008)
फिनः एडगार एलेनपआ सुंद’ सल’नि बेखेवथिखौ एरै होदों- “A Short story is a prose narrative requiring from half an hour to one or two hours in its perusal.”।
2) सुंद’ सल’नि मोनब्रै थादेरसा लि। (2009, 2013 )
फिनः सुंद’ सल’नि मोनब्रे थादेरसाफोरा जाबाय- आयदा (subject matter), खौसेथि (Unity), सल ‘बिथा (Plot) आरो बाथ्रा रायज्लायनाय (Dialogue)।
3)एडगार एलेन पनि बादियैब्ला सुंद’ सल ‘आ बेसेबां समनि गेजेराव फरायखांजानाय जानांगौ होनना बुंदों ? (2012)
फिन : एडगार एलेन पनि बादियैब्ला सुंद’ सल’आ खावसे घन्तानिफ्राय से एबा नै घन्टासिमनि गेजेराव फरायखांनो हानाय जानांगौ।
4) सुंद’ सल ‘नि मोनब्रै थादेरसाफोर मुंख’।
फिन : सुंद’ सल ‘नि मोनब्रै थादेरसाफोरा जाबाय-(क) सल ‘लिं (ख) बाथ्रा रायज्लायनाय (ग) आखु सोरजिनाय आरो (घ) बुब्लि दानाय ।
5) सुंद’ सल ‘नि जायखिजाया मोनब्रै बाहागोफोर मुख’।
फिन : सुंद’ सल’नि जायखिजाया मोनब्रै बाहागोफोरा जाबाय- (क) नखरनि सल’ (ख) गोसो थोनाय सल’ (ग) संगालि सल’ आरो (ङ) सानथौ सल’।
6)मोजां मोनलायनाय सल ‘आ माखौ बुङो ?
फिन : सुबुंनि मोजां मोननाय मोनलायनाय जाथाइया जाय सल ‘नि गेजेरजों बेरखाङो बेनो मोजां मोनलायनाय सल’। बेनि जाथाइया गोजोन एबा दुखु गोनां जानो हागौ। हरिभुषण ब्रह्मनि “गोदान खन्थाइगिरि” सल’आ बे बाहागोनि सल’ ।
7) समाजारि सल’ माखौ बुङो ?
फिन : जाय सल’आव बबेबा मोनसे समाजनि जेंना एबा बुब्लिया बेरखाङो बेनो समाजारि सल’। बे रोखोमनि सल ‘आव समाज फोसाबनायनि थांखि
थायो ।
8) मिथिंगायारि सल’ माखौ बुङो ?
फिन : जाय सल’आव मिथिंगानि दुब्लियाव सुबुंनि जिउ सावगारिखौ दैखांनाय जायो एबा मिथिंगाया मानसिनि दुखु सुखुखौ बुजिनो हानाय सावगारि जाखाङो बेनो बै रोखोमनि सल’।
9) मिनिथाव एबा थासुला सल ‘मा माखौ बुङो लिर।
फिन : जाय सल’आव प्लट, आखु बायदिखौ बारा नोजोर होआजासेनो मिनिहोनायल’ जाथाइ थायो बिदि सल’खौ मिनिथाव एबा थासुला सल’ बुङो। बेवहाय मिनिहोनायजों लोगोसे दुखुनि मोदैबो थायो । हरिभुषन ब्रह्मनि लाइन बास सल’आ बे हारिनि सल’।
10) सानथौ सल’ माखौ बुङो लिर।
फिन-: बे रोखोमनि सल’नि गेजेरजों सुबुंनि आखुवाव थाखोमानाय गोसोनि सानथाइफ्रा जाखाडो बेबादि सुंद’ सल ‘खौनो सानथौ सल’ बुडो। गागि बर’ सल’ लिरगिरिफोराबो दानि माखासे लिरगिरिफोर बादि सल’ लिरदोंमोन ।
11) संगालि सल’ माखौ बुङो लिर।
फिन : बे रोखोमनि सल’आव सोरनिबा दाय गोनां हाबानि गेजेरजों पुलिस खुंगिरिफोरनि मेलेमसालि बाहायनाय आरो संदाननाय हाबाखौ दिन्थिनाय जायो। दाय मावग्रा मानसिखौ संनानै दिहुननायखौ दिन्थियो । बेखायनो बिदि सल’खौ Crime Story एबा सुलुं सल’ होननानैबो बुङो। जाराफाग्लानि ‘“आददाथिलियाव जुलि” सल’ बिजाबनि गासैबो सल ‘फोरानो बे बाहागोनि सल’नि मोजां बिदिन्थि ।
12) सलमानि जायखिजाया मोननै बाहागो मख’।
फिन : सलमानि जायखिजाया मोननै बाहागोफोरा जादों-
जारिमिनारि सल’मा आरो समाजारि सल मा।
13) सुंद’ सल’ आरो सलमानि गेजेराव थानाय मोननै फारागथि मख’।
फिन : सुंद’ सल’ आरो सलमानि गेजेराव थानाय मोननै फारागथिफोरखौ गाहायाव मख ‘नाय जाबाय-
(क) सुंद’ सल’नि सल’लिंआ गुसुं जायो फारसेथिं सलमानि सल’लिंआ गोलाव जायो।
(ख) एडगार एलेनपनि बादियैब्ला सुंद’ सल’आ खावसे घन्टानिफ्राय लानानै सेनिफ्राय नैघन्टासिमनि गेजेराव फरायखांनो हानाय जानांगौ गुबुन फारसेथिं सल ‘माया बेसेबां समनि गेजेराव जोबनांगौ बेनि जेबो थि खानानै होनाय नेम गैया।
14) सल ‘लिंनि सायाव सोनारनानै सल ‘माखौ मोनबैसे बाहागोआव राननो हागौ आरो मा मा?
फिन : सल ‘लिंनि सायाव सोनारनानै सल ‘माखौ मोननै बाहागोआव राननो हागौ, बेफोर जाबाय -मोनसेल’ सल’गोनां एबा गोरलै सल’नि सल’मा आरो गलाय-गथाय सल’नि सल’मा।
15) गुरुं दाथाइ सल माया माखौ बुङो ?
फिन : जायफोर सल ‘मायाव माखासे लेङिइ सल’फोरखौ एबा उफेरा सल ‘फोरखौ गुरुङै दाफानाय जायो बेखौनो गुरुं दाथाइनि सल’मा बुङो । बिदि सल ‘माफोराव सल ‘साफोरा जौगानो एसेबां खाबु मोना।
16)गोरा दाथाइ सल’मा माखौ बुङो ?
फिन : जायफोर सल’मायाव सल’नि गुबुन गुबुन बाहागो एबा बे दालाइफोरखौ मोनफा मोनफा फोरमायालासे खनसेयैनो ज’यै एबा समानै (Parallel) फोरमायनाय जायो बेखौनो गोरा दाथाइ सल’मा बुंनाय जायो।
17) सलमानि आखु सोरजिनाय खान्थिया मा मा ?
फिन : सल ‘मायाव आखुथाइ दानायनि मोननै खान्थि दं- बोथों एबा बिजिरनाय (Analytical or Direct) आरो बोखे एबा फावथिनानि (In- direct or Dramatic)। गिबि खान्थियाव सल ‘मागिरिया बाहेसनिफ्राय आखुथाइफोरखौ दायो, बेफोरनि गोसो मोन्दांनाय, साननाय-हनायखौ बिजिरो आरो बेफोरखौ सावरायनानै बेफोरनि सायाव बिबुंथि होयो । नैथि खान्थियाव सल ‘मागिरिया आखुथाइफोरखौ गाव हारसिङे बेरखांनो थाखाय सुजुग होयो । आखुथाइफोरनि बाथ्रा रायज्लायनाय, सावरायलायनाय आरो गावजों गाव बिबुंथि होलायनायजों आखुथाइनि रुकखौ बेरखांहोयो ।
18) सल’मानि जायखि जाया मोनब्रै थादेरसाफोरखौ मख’।
फिन : सल’मानि जायखिजाया मोनत्रै थादेरसाफोरा जाबाय-(क) सल’लिं (ख) आखु सोरजिनाय (ग) बाथ्रा रायज्लायनाय (घ) बुब्लि
दानाय।
19) सलमानि सल ‘लिं माखौ बुङो ? (2014 )
फिन : जाथाइनि बाहागोफोरखौ साजायनानै फरायथाव, जाथावना आरो आबुं होनायानो सल ‘लिं । सलमानि सल’लिंआ जादों सल ‘मायाव जाथाइनि फारि आरो सोमोन्दो। मोनसे सल ‘माखौ माखासे जाथाइफोरखौ लानानै लिनाय जायो आरो बेफोर जाथाइफोरखौ नांगौबादि साजायनाय जायो। बेफोरनि मादाव जायखि जाया मोनसे जाथाइखौ गाहाइ खालामनाने गुबुनफोरखौ लेडाइ सल’ महरै गायसननाय जायो।
20) गाहाइ आखलनि आखुथाइफोरा मा मा ? (2015)
फिन : गाहाइ आखलनि आखुथाइफोरा जादों
(क) गाहाइ आखुअव सुंद’ सल’ एबा सल ‘मायावनो जा सल’आ जागायनायनिफ्राय जोबजासिम थायो।
(ख) सल’नि सल’लिंआ गाहाइ आखुजों खाथि सोमोन्दो गोनां जायो।
21) थुनलाइ सावरायनायनि जायखि जाया मोननै बाहागो मख’।
फिन : थुनलाइ सावरायनायनि जायखि जाया मोननै बाहागोफोरा जाबाय-
(क) जारिमिनारि थुनलाइ बिजिरनाय आरो
(ख) रुजुथाइयारि थुनलाइ बिजिरनाय।
गाहायनि सोंथिफोरखौ फिन ( गासैनिबो नम्बरा 4 )
1) सुंद’ सल ‘फोरनि थादेरसाफोरखौ फोरमायनानै जायखि-जाया मोनसेनि सोमोन्दै सुंद ‘यै लिर। (2016)
फिन: सुंद’ सल’नि थादेरसाफोरा जादों आयदा, खौसेथि, सल’ एबा जाथाइ, रायज्लायनाय आरो लिरनाय आखु ।
गाहायाव सुंद’ सल’नि थादेरसा महरै सुंद’ सल’ लिरनाय आखुनि सोमोन्दै सावरायनाय जाबाय-
सुंद’ सल’ लिरनायनि गोरा खानानै होनाय नेम गैया। सल’आ फोरमायल’ ना एबा बाथ्रा सावरायलायनाय मोनैनि गोरोबथा लाखिनानैबो लिरनो हागौ। बे मोननैनि मोजां गोरोबलायनायानो सल ‘खौ गोदै खालामो । मानोना फोरमायनायल’ एबा बाथ्रा रायज्लायनायल’ थायोब्लानो सल’आ फरायग्राफोरनि गोसोखौ फोजोननो हाया। बेखायनो बे मोननैखौबो मोजाङै गोरोब होनानै लिरगिरिया गावनि आर्टनि आखुजों सल ‘खौ सुजुब्लासो बे सल’आ फरायग्राफोरजों मोजां मोनजायो।
सुंद’ सल’ लिरनाय खान्थिया मोनथाम। एखनबा सुंद’ सल’ लिरनाय खान्थिया मोनथाम। एखनबा मोनसे Plot खौ लानानै बेखौ सल’आव महर होनो थाखाय सल ‘वाव गोनां गोनां आखुफोरखौ सुजुनाय जायो, एखनबा सिगाङाव मोनसे आखु साननानै लानानै बेनि गेवसारनाय थाखाय जाथाय (incident) आरो बुब्लि सोरजिनाय जायो। एखनबा नाथाय मोनसे आखु साननानै लाखानानैसो जाथाय आरो आखुनि हेफाजाब सल’खौ आबुङै बेरखांहोनाय जायो। बिदि लिरनाय आखुखौ नायनानै सुंद’ सल ‘खौ मोनथाम बाहागोआव राननाय जायो, बेफोर जाबाय- जाथाय रासिन सल’, आखु गाहाय सल’ आरो बुब्लि रासिन सल’।
जाथाय रासिन सल ‘वाव लिरगिरिया सल नि जाथायनि सायावल’ बांसिन नोजोर लाखियो, आखुनि सायाव बारा गोनांथि होआ। रिजु कुमार ब्रहमनि “सोरगोआव दान्दिसे”आ बे बाहागोनि सल’। आखु रासिन सल’वाव जाथायनि आखुनि सायाव बांसिन सोनारनांगौ जानानै फैयो। इसान मसाहारिनि “आबारि” सल ‘वा वे बाहागोनि सल’। बुब्लि रासिन सल’वाव आखु आरो जाथाया बारा गोहोम मोना, बबेखानि बुब्लियासो रासिन जायगा लायो। निलकमलनि” आथिं” सल ‘वा बे बाहागोनि सल’। बेबादिनो सुंद’ सल’ लिरनाय खान्थिनि सोमोन्दै सावरायनो हायो।
2) सुंद’ सल ‘नि थादेरसाफोरा मा मा बिजिरना लिर। (2015)
फिन : सुंद’ सल’नि थादेरसाफोरनि सोमोन्दै गाहायाव सावरायनाय जाबाय-
क) आयदा : सुंद’ सल’वा मोनसे जाथायनि दिन्थिथायबो जानो हागौ एबा गोलाउ जाथायनि मोनसे जाथायखौ लानानै लिरनायबो जानो हागौ। लिरनाय आयदानि सायाव सोनारनानै सुंद’ सल’खौ मोननै बाहागोआव राननो हागौ, बे जाबाय-गावनि जाथायखौ गाव जानानै लिरनाय आरो बेसाद एबा फोरमायलु। जाय सल’नि आयदाया लिरगिरिनि गाव जिउनि जाथायखौ लानानै लिरनाय जायो बेखौ गावनि सल’ होनना बुङो । जेब्ला लिरगिरिया मालायनि सल’खौ बरनायलु आखुजों लिरो बेनो बेसादथि एबा फोरमायलु सल’। बेवहाय सल ‘मागिरिया गाव गावनि बाथ्रा बुङालासे गुबुननि बाथ्राखौ फोरमायनानै होयो।
ख) खौसेथि (unity ) : सुंद’ सल ‘नि खौसेथि बुङोब्ला जाथायनि खौसेथिखौनो बुजियो। लोगोसे सल’ फोरमायनाय आरो रायज्लायनायनि गेजेराव गोरोबथा थानांगोन। सुंद’ सल’ लिरनायनि गोरा खानानै होनाय नेम गैया। होमब्लाबो सल ‘खौ फोरमायनाय आरो बाथ्रा सावरायनायनि मोननैनिबो गोरोबथा लाखिनानै लिरनांगौ। बे मोननैनि मोजां गोरोबलायनायानो सल ‘खौ गोदै खालामो। मानोना फोरमायनायल’ आरो बाथ्रा रायज्लायनायल’ थाब्लानो सल’आ गोदै जाया एबा फरायग्रानि गोसोखौ गोजोनहोनो हाया। बेखायनो बे मोननैखौबो मोजाङै गोरोबहोनानै लिरगिरिया गावनि आर्टखौ आखुजों सल’खौ सुजुब्लासो बे सल’आ फरायग्राफोरजों मोजां मोनजागोन।
ग) सल’ एबा जाथाइ (plot) : सुंद’ सल’नि मोनसे गोनां बाहागोआ जादों जाथाइ। सुंद’ सल ‘नि जाथाइया फावथाइ एबा सल ‘मानि बादि गोलाव गोहो गोरा आरो गोबां गाबनि नङा। सुंद’ सल’नि plot आ जोबोद गोथों आरो गोरलै जानाया गाहाम। होमब्लाबो plot आ थौले जानो हागौ नाथाय सुंद’ सल’आव जिउ जाथाइनि मोनफा बुब्लिया मोजा बेरखाङो।
घ) रायज्लायनाय (Dialogue) : सुंद’ सल ‘नि गोनां आयदा मुवाफोरनि मादाव रायज्लायनायाबो मोनसे। नाथाय सलमानि बादि रायज्लायनाया सुंद’ सल’आव गोनां गोहोम खोखलैनो हाया। बबेखानि सल’गिरिया सल’ फोरमायनायजों गोरोबथा लाखिनानै फंफा फंनै रायज्लायनाय सोदेरनो हागौ। बाथ्रा रायज्लायनाय आरो सल’ फोरमायनाय मोननैनि गोरोबथा लाखिनानै लिरोब्ला सल’आ गोदै जायो। सल’नि रायज्लायनाया सल ‘नि गुबै जाथाइजों सोमोन्दो थाथारनाया गोनांथार।
ङ) लिरनाय आखु : सुंद’ सल’ लिरनायनि गोरा खानानै होनाय नेम गैया। सल’आ फोरमायनायल’ एबा बाथ्रा सावरायलायनाय मोनैनि गोरोबथा लाखिनानैबो लिरनो हागौ। बे मोननैनि मोजां गोरोबलायनायानो ‘सल’खौ गोदै खालामो । मानोना फोरमायनायल’ एबा बाथ्रा रायज्लायनायल’ थायोब्लानो सल ‘या फरायग्राफोरनि गोसोखौ फोजोननो हाया। बेखायनो बे मोननैखौबो मोजाङै गोरोब होनानै लिरगिरिया गावनि आर्टनि आखुजों सल ‘खौ सुजुब्लासो बे सल ‘या फरायग्राफोरजों मोजां मोनजायो।
3) सुंद’ सल ‘नि जायखि जाया मोननै थादेरसाफोरनि सोमोन्दै लिर।
फिन : सुंद’ सल ‘नि जायखि जाया मोननै थादेरसाफोरनि सोमोन्दै गाहायाव सावरायनाय जाबाय-
क) आयदा : सुंद’ सल ‘वा मोनसे जाथायनि दिन्थिथायबो जानो हागौ एबा गोलाउ जाथायनि मोनसे जाथायखौ लानानै लिरनायबो जानो हागौ । लिरनाय आयदानि सायाव सोनारनानै सुंद’ सल’खौ मोननै बाहागोआव राननो हागौ, बे जाबाय- गावनि जाथायखौ गाव जानानै लिरनाय आरो बेसाद एबा फोरमायलु। जाय सल ‘नि आयदाया लिरगिरिनि गाव जिउनि जाथायखौ लानानै लिरनाय जायो बेखौ गावनि सल’ होनना बुङो। बेफोर सुंद’ सल ‘आव लिरगिरिया गावनो जानानै (गिबि सुबुंसायाव) गासैबो बाथ्राखौ बेखेवो। जैरै-नीलकमल ब्रह्मनि हाग्रा गुदुनि मैनि सल’फोरा बे बाहागोनि सल’। जेब्ला लिरगिरिया मालायनि सल ‘खौ बारनायलु आखुजों लिरो बेनो बेसादथि एबा फोरमायलु सल’। बेवहाय सल’गिरिया गाव गावनि बाथ्रा बुङालासे गुबुननि बाथ्राखौ फोरमायनानै होयो। बे बादि सल’खौ उजेर सुबुंसायाव लिरनाय जायो । हरिभुषन ब्रह्मनि श्रीमति दुरलाय बिजाबनि सल’फोरा बे बाहागोनि सल’।
ख) खौसेथि (unity ) : सुंद’ सल’नि खौसेथि बुङोब्ला जाथायनि खौसेथिखौनो बुजियो। लोगोसे सल’ फोरमायनाय आरो रायज्लायनायनि गेजेराव गोरोबथा थानांगोन। सुंद’ सल’ लिरनायनि गोरा खानानै होनाय नेम गैया। होमब्लाबो सल ‘खौ फोरमायनाय आरो बाथ्रा सावरायनायनि मोननैनिबो गोरोबथा लाखिनानै लिरनांगौ । बे मोननैनि मोजां गोरोबलायनायानो सल’खौ गोदै खालामो।मानोना फोरमायनायल’ आरो बाथ्रा रायज्लायनायल’ थाब्लानो सल’आ गोदै जाया एबा फरायग्रानि गोसोखौ गोजोनहोनो हाया। बेखायनो बे मोननैखौबो मोजाङै गोरोबहोनानै लिरगिरिया गावनि आर्टखौ आखुजों सल ‘खौ सुजुब्लासो बे सल’आ फरायग्राफोरजों मोजां मोनजागोन। सल’आ माब्लाबा सल’मानिख्रुइबो बुब्लिनि गोबाव समनि जाथायखौ लानानै लिरनायबो जानो हागौ नाथाय जाथाइ आरो खामानिनि खौसेथि थानांगोन। जेरै Washington Irving नि “Rip Van Winkle” सल ‘नि जाथाइ समा बेसेबा गोलाउ, रिप भानंनि गासैबो जिउ जाथाइनि सावगारिया बेयाव बेरखांजोबदों होमब्लाबो बेयो दोंसे सुंद’ सल’सो, सल’मा नङा। मानोना जाथाइ आरो हाबानि खौसेथिया बेयाव गोरोबलायनानै फैदों।
4) सुंद’ सल ‘नि सल ‘लिंनि सोमोन्दै लिर। (2012)
फिन : सल’माबादिनो सुंद’ सल’आवबो सल’ एबा सल ‘लिं थायो, इंराजियाव बेखौ प्लट होननानै बुङो। सल’आव माबा मोनसे जाथाइखौ जायगा होनानै जाथाइखौ जागायनायनिफ्राय जोबनायसिम माबादि जाहैनाय एबा जायो बेफोरखौ सल’नि रावै फोरमायो, बेनो जादों सुंद’ सल’नि सल’ एबा प्लट। सल ‘लिं गैयालासे मोनसे मोजां सुंद’ सल’ जानो हाया। सुंद’ सल ‘फोराव जायखिजाया जाथाइखौ जायगा होनाय जायो।
सुंद’ सल’नि प्लट एबा जाथाइया फावथाइ एबा सलमानि बादि गोलाव गोहोगोरा आरो गोबां गाबनि नङा। सुंद’ सल ‘नि प्लटआ जोबोर गोथों आरो गोरलै जानाया गाहाम। सल ‘गिरिया सल ‘नि प्लट सोरजिनायनि बेलायाव जिउ सल ‘नि जारिमिननि सायाव नोजोर लाखिनांगौ। सुंद’ सल ‘नि जाथाइ बुब्लिखौ एरैबादि गोजोङै बेरखांहोनाया मोजांदि बे सुबुंनि दुलाराय जिउवाव बेंखननानै थानाय बबेबा मिथियै आखुवाबो जाहाथे रोखायै जाखां फैयो । नाथाय जाथाइ मोनसेखौ फारसे निफ्राय फोरमायलांब्लानो बे सुंद’ सल’ जानो हाया। सल’ जानांगौब्ला बेयाव आर्टनि आखुवा बेरखांनांगोन। सल’ एबा जिउ नाथाय आरो बेखेवथि गोहोनि गोरोबथायजोंसो गोदै सुंद’ सल ‘नि जोनोम जायो।
सुंद’ सल’नि सल’ फोरमायनायनि जेबो खानानै होनाय नेम गैयाब्लाबो मोनसे बिथिंखौ नोजोर लाखिनाया गोनांदि- सल’ फोरमायनाय आरो बाथ्रा सावरायज्लायनाय मोननैनिबो मोजां गोरोबथा लाखिनानै सल’गिरिया सल ‘खौ फोरमायनांगौ । बे मोननैनि मोजां गोरोबलायनायासो सल’खौ गोदै खालामो । मानोना फोरमायनायल’ एबा बाथ्रा ‘रायलायनायल’ थायोब्ला सल’आ फरायग्राफोरनि गोसोखौ फोजोननो हाया। बेखायनो बे मोननैखौबो मोजाङै गोरोब होनानै लिरगिरिया गावनि आर्टनि आखुजों सल ‘खौ फोरमायोब्ला बे सल ‘आ फरायग्राफोरजों मोजां मोनजागोन।
5) सुंद’ सल’नि बाहागोफोरनि सोमोन्दै फोरमाय।
फिन: सुंद’ सल’नि बाहागोफोरनि सोमोन्दै गाहायाव फोरमायनाय जाबाय –
(क) मोजां मोनलायनाय सल’ : सुबुंनि मोजां मोननाय मोनलायनाय जाथाइया जाय सल’नि गेजेरजों बेरखांहोयो बेनो मोजां मोनलायनाय सल’। बेनि जाथाइयाव गोजोन एबा दुखु गोनां जानो हागौ । हरिभुषन ब्रह्मनि “गोदान खन्थाइगिरि” सल’आ बे बाहागोनि सल’।
(ख) समाजनि सल’ : जाय सल’आव बबेबा मोनसे समाजनि जेंना एबा बुब्लिया बेरखाङो बेनो समाजारि सल’। बे रोखोमनि सल’आव समाज फोसाबनायनि थांखि थायो।
(ग) मिथिंगा सल’: जा सल’आव मिथिंगानि दुब्लियाव सुबुंनि जिउ सावगारिखौ दैखांनाय जायो एबा मिथिंगाया मानसिनि दुखु सुखुखौ बुजिनो हानाय सावगारि जाखाङो बेनो बै रोखोमनि सल’।
(घ) मिनिथाव एबा थासुला सल’ : जाय सल’आव प्लट, आखु बायदिखौ बारा नोजोर होआजासेनो मिनिहोनायल’ जाथाइ थायो बिदि सल ‘खौ मिनिथाव एबा थासुला सल’ बुङो। बेवहाय मिनिहोनायजों लोगोसे दुखुनि मोदैबो थायो। हरिभुषन ब्रह्मनि लाइन बास सल’आ बे हारिनि सल’।
(ङ) नखरनि सल’ : बे रोखोमनि सल’आव नखरनि रायजो जानाय सावगारिया बेरखाङो।
(च) सानथौ सल’ : बे रोखोमनि सल’नि गेजेरजों सुबुंनि आखुवाव थाखोमानाय गोसोनि सानथाइफ्रा जाखाङो बेबादि सुंद’ सल’खौनो सानथौ सल’ बुङो। गागि बर’ सल’ लिरगिरिफोराबो दानि माखासे लिरगिरिफोर बादि सल’ लिरदोंमोन।
(छ) संगालि सल’ : बे रोखोमनि सल’आव सोरनिबा दाय गोनां हाबानि गेजेरजों पुलिस खुंगिरिफोरनि मेलेमसालि बाहायनाय आरो संदाननाय हाबाखौ दिन्थिनाय जायो। दाय मावग्रा मानसिखौ संनानै दिहुननायखौ दिन्थियो । बेखायनो बिदि सल ‘खौ Crime Story एबा सुलुं सल’ होननानैबो बुङो। जाराफाग्लानि “आददाथिलियाव जुलि” ‘सल’ बिजाबनि गासैबो सल ‘फोरानो बे बाहागोनि सल ‘नि मोजां बिदिन्थि।
6) सुंद’ सल’नि आखुथाइफोरनि सोमोन्दै लिर। (2017)
फिन : सुंद’ सल ‘नि आखुथाइफोरनि सोमोन्दै गाहायाव फोरमायनाय जाबाय-
(क) सुंद’ सल’आ हरखाब जागायनाने हरखाब जोबनाय बादि जायो। सल’ फोरमायनाय आदबा बिनिखायनो सुंद’ सल ‘फोरखौ हरखाब जागायनानै हरखाब जोबनाय बादि मोनो। थामहिनबा मिनिस्लाबाजासे जोबहैयो।
(ख) सुंद’ सल’नि सल’लिंफोरा गुसुं जायो जेराव गलाय गथाय सल’ मोननाया गोब्राब। ‘बेनिखायनो सुंद’ सल’फोरा खनसे फरायगासेयावनो फोजोबनो हानायबादि गुसुं जायो।
(ग) मिरु आयदानि सोमोन्दै बुङोब्ला बे बाहागोआ सुंद’ सल’आ जागायनायनिफ्राय जोबजासिम गोरोबनानै थायो एबा गोरोबनानै थानांगौ आरो लिरनाया जेब्लाबो थार जानाया गोनां, मानोना गोजाम आरो थौले सानथाइया सुबुंनि गोसोखौ बोनो हाया एबा मोजां मोनहोनो हाया।
(घ) एसे समनि गेजेराव इसेल’ बाथ्राजों गासैबो आयदानि सोमोन्दै लाखिनो हानायानो जादों मोजां सुंद’ सल ‘नि गोनां आखुथाइ।
(ङ) सुंद’ सल’फोराव गोलाव एग्रे बाग्रे बांला बांसा रायज्लायनाय होनो हानायनि खाबुवा खम, मानोना सुंद’ सल ‘खौ जोबोद खम समनि गेजेराव फरायखांनो हानाय महरै सोरजिनांगौखायनो लिरगिरिफोरा गोनां नङि रायज्लायनाय होनायनि फारसे नोजोर लाखिनांगौ जायो ।
हायो ।बेबादियैनो सुंद’ सल’नि आखुथाइफोरनि सोमोन्दै जों फोरमायनो हायो।
7) “सुंद’ सल ‘नि मोजां मोनजानाया आथिखालाव एरबोगासिनो दं”- बाथ्राखौ बिजिरना लिर।
फिन : आथिखालाव सुंद’ सल’नि मोजां मोनजानाया बांबोगासिनो थानायनि आन्दोआवनो दं जुगनि गोहोम। दानि मुगाया जादों मुखुबनि जुग। सोदोबनिया आवगायबोनाय लोगो लोगो सुबुंनि थांना थानाय जुजिनायाबो गोब्राबनिफ्राय गोब्राबसिन जानानै फैबाय। बेखायनो आग्लानि बादि सुबुंफोरा गिदिर गिदिर बिजाब फरायनो सम मोनलिया, एसेल समनि गेजेरावनो गोबां गोजोन मोननो लुबैयो। बे गोख्रै मोननाय गोजोनखौ लाबोनानै होफैबाय सुंद’ सल’आ। बबेखानि दानि रादाब मुगायावबो (Age of journalism) सुंद’ सल ‘नि गोनांथि आरो एरनायखौ बांहोबाय। बे थुनलाइनि जोनोमानो बै लाइसि एबा लिरथुम बिजाबाव जाबोग्रोदों ।
आथिखालावनि थुनलाइनि गुबुन गुबुन आयदाफोरनि गेजेराव सुंद’ सल’आनो बयजोंबो बांसिन मोजां मोनजाग्रा जानो हाबाय। फरायग्राफोरा गोबांसिनानो दानिया सुंद’ सल’खौल’ मोजां मोनसै जायनि थाखाय थुनलाइनि बायदि बायदि आयदा जेरै थुनफावथाइ, सल’मा खन्थाइमाफोरनि अनजानाया बाङाइ एबा खम जाबोनो हमदोंसै। बेनि जाहोनखौ नायबोला नुगोनदि दानि सुंद’ सल’आ सल’ एबा सल’ बाथानिफ्राय फैनाय। गोदो गोदायनिफ्रायनो सल’खौ मोजां मोनबोनाय आखुवा सुबुंनियाव दंखायो। बेनि सायाव गोदान मुगानि मानसिफोरा थुनलाइनि बिदै सोबनो खनसेनो गोबां सम होनायखौ गोनांथि सानलिया। बेखायनो खम समनि गेजेराव थुनलाइनि बिदै सोबनानै गोजोननाय लानो लुबैग्रा जाबाय। सुंद’ सल’नि एरबोनाय आरो मोजां मोनजाबोनाखौ नुनानै खायसेया बुंनो नागिरोदि बेयो सलमानि मुंखौनो खोमासिगोन। नाथाय बेयो थार नङा, दिन्थिगासे थुनफावथाइया जेरै गोलाउ फावथाइनि जायगाखौ सेनो हायाखै, बिदिनो सुंद’ सल’वाबो सल’मानि जायगाखौ सेनो हानाय नङा। होमब्लाबो गोनोखोनि बादायारि मुगायाव मानसिया गावनि समखौ जेरै-मैरै बाहायनो सानलिया, खम समनि गेजेराव गोबां खामानि मावनानै लानो लुबैनाया सुबुंनि हुदा। बेखायनो माखासे सावरायगिरिफोरा बुङोदि सुंद’ सल ‘नि मोजां मोनजानाया आथिखालाव एरबोगासिनो दं।
8. दोंसे सुंद’ सल’ जानांगौब्ला मा मा गुन थानाया गोनां फोरमायना लिर।
फिन : सुंद’ सल’ जानांगौब्ला मा मा गुन थानाया गोनां एबा दोंसे सुंद’ सल’खौ माबोरै लिरनांगौ एबा बे गोलाउ जानाया गाहाम बेनि खानानै होनाय नेम गैया। नाथाय सरासनस्रायै बेखौ बुंनो हायोदि बेयो गुसुं जानाय गाहाम, जगासेयावनो फरायनो हानाया मोजां। सुंद’ सल’ लिरनाय नेम खान्थिखौ सावरायनानै एडगार एलेन पआ (Edgar Allan Poe) बुंदों- “A short story is a prose narrative requiring from half an hours in its perusal” बेनिफ्राय जोंबो बुंनो हायोदि-
(क) सुंद’ सल’आ खनसे फरायगासेयावनो फोजोबनो हानायबादि गुसुं जानांगौ।
(ख) मिरु आयदानि सोमोन्दै बुङोब्ला बे-बाहागोआ सुंद’ सल’आ जागायनायनिफ्राय जोबजासिम गोरोबनानै थानांगौ।
(ग) लिरनाया जेब्लाबो थार जानाया गोनां, मानोना गोजाम आरो थौले सानथाया सुबुंनि गोसोखौ बोनो हाया एबा मोजां मोनहोनो हाया।
(घ) एसे समनि गेजेराव इसेल’ बाथ्राजों गासैबो आयदानि सोमोन्दै लाखिनो हानाया मोजां।
(ङ) लिरगिरिनि साननाय आरो रावाव गोदान सोरजिनायनि गुमुर थानाया मोजां।
(च) सदबांसा आरो सैथोखौ मुगैनो नाङा, सैथोआ जेब्लाबो गोथार।
सुंद’ सल’नि जागायनाया हरखाब जानांगौ आरो फोजोबनायाबो जोबस्लाबै बादि मिथिस्लाबै जानांगौ। थामहिनबा जोबनायखौ मिथिस्लाबाजासे फरायग्रानि गोसोखौ खारहोबाय थानाया मोजां । हरखाबै जानाय जाथाइखौ फरायग्राफोरनि गोसोआ मिथिनो लुबैयो आरो बे लुबैनायानो जोबनायखौ मिथिस्लाबहोआ, रबिन्द्र नाथ ठाकुरआ बेबादि सोलोजों लिरनायखौनो “जोबनानैबो जोबाखिसै” होनना बुंदों । बबेखानि नाथाय जोबै सल’खौ आद्रा दोनोब्ला बे सुंद’ सल’नि बिदैखौ होनो हानाय नङा। सल’नि जाथाइया आबुङै जाफुंनांगोन, भाब सान्थायाल’ जोबब्लाबो बोहैबाय थानांगोन। बेबादिनो दोंसे सुंद’ सल’आ माबादि जानाया गोनां बेनि सोमोन्दै जों सावरायनो हायो।
9) प्लट गैयालासे सुंद’ सल’ जानो हागौना ? दोंसे सुंद’ सल ‘नि प्लटआ माबादि जानाया गोनां सुंद ‘यै फोरमाय।
फिन : खायसे बिजिरगिरिफोरा सुंद’ सल’आव प्लटखौ नांलाया होनना बुंनो नागिरो । नाथाय प्लेट गैयालासे सुंद’ सल’ जानाया गोबाब । अदेबानि सुंद’ सल ‘नि प्लटआ थौले जानो हागौ अब्लाबो सुंद’ सल ‘नि गेजेरजोंनो जिउ जाथाइनि मोनफा बुब्लिया मोजाङै बेरखाङो । जोबोद खम समनि गेजेराव जोबनांगौखाय सुंद’ सल’आव माखासेया प्लटन फारसे एसेबां गोसो होआ। नाथाय नों जाय आयदाखौ लानानै सल’ लिरामानो मोनसेब्लाबो जाथाइखौ सल ‘आव जायगा होथारनांगोन। बेखायनो प्लट गैयालासे सुंद’ सल’ जानाया गोब्राब।
सुंद’ सल’नि प्लट एबा जाथाइया फावथाइ एबा’ सलमानि बादि गोलाव गोहोगोरा आरो गोबां गाबनि नङा। सुंद’ सल’नि प्लटआ जोबोर गोथों आरो गोरलै जानाया गाहाम। सल ‘गिरिया सल ‘नि प्लट सोरजिनायनि बेलायाव जिउ सल’नि जारिमिननि सायाव नोजोर लाखिनांगौ । सुंद’ सल’नि जाथाइ बुब्लिखौ एरैबादि गोजोङै बेरखांहोनाया मोजांदि बें सुबुनि दुलाराय जिउवाव बेंखननानै थानाय बबेबा मिथियै आखुवाबो जाहाथे रोखायै जाखांफैयो । नाथाय जाथाइ मोनसेखौ फारसे निफ्राय फ़ोरमायलांब्लानो बे सुंद’ सल’ जानो हाया। सल’ जानांगौब्ला बेयाव आर्टनि आखुवा बेरखांनांगोन। सल’ एबा जिउ नाथाय आरो बेखेवथि गोहोनि गोरोबथायजोंसो गोदै सुंद’ सल ‘नि जोनोम जायो।
सुंद’ सल’नि सल’ फोरमायनायनि जेबो खानानै होनाय नेम गैयाब्लाबो मोनसे बिथिंखौ नोजोर लाखिनाया गोनांदि- सल’ फोरमायनाय आरो बाथ्रा सावरायज्लायनाय मोननैनिबो मोजां गोरोबथा लाखिनानै ‘सल’गिरिया सल ‘खौ फोरमायनांगौ। बे मोननैनि मोजां गोरोबलायनायासो सल ‘खौ गोदै खालामो । मानोना फोरमायनायल’ एबा बाथ्रा ‘रायज्लायनायल’ थायोब्ला सल’वा फरायग्राफोरनि गोसोखौ फोजोनगौ हाया। बेखायनो बे मोननैखौबो मोजाङै गोरोब होनानै लिरगिरिया गावनि आर्टनि आखुजों सल’खौ फोरमायोब्ला बे सल’आ फरायग्राफोरजों मोजां मोनजागोन।
10) सलमानि थादेरसाफोरा मा मा ? (2008, 2014 )
फिन : सल’मानि थादेरसाफोरा जाबाय- (क) सल ‘लिं (Plot), (ख) आखु दानाय (Characterization), (ग) बाथ्रा रायज्लायनाय (Dia- logue) (घ) बुब्लि दानाय (Temporal Setting) आरो (ङ) सल ‘मागिरिनि जिउ सानथौ (Philosophy of life of the author)। गाहायाव बेफोर थादेरसाफोरनि सोमोन्दै गुवारै सावरायनाय जाबाय-
(क) सल ‘लिं (Plot ) : जाथाइनि बाहागोफोरखौ साजायनानै फरायथाव, जाथावना आरो आबुं महर होनायानो सल ‘लिं । सल’मानि सल’लिंआ जादों सल’मायाव जाथाइनि फारि आरो सोमोन्दो । मोनसे सल’माखौ माखासे जाथाइफोरखौ लानानै लिरनाय जायो आरो बेफोर जाथाइफोरखौ नांगौबादि साजायनाय जायो । बेफोरनि मादाव जायखि- जाया मोनसे जाथाइखौ गाहाइ खालामनानै गुबुनफोरखौ लेङाइ सल’ महरै गायसननाय जायो।
(ख) आखुदानाय (Characterization ): सल ‘मानि गुबुन गुबुन गोनां आयदाफोरनि मादाव आखुथाइनि गोनांथिया बांसिन गोबां सल ‘मागिरिफोरा सल ‘निख्रुइ आखुथाइ दानायावसो बांसिन सोनारनानै सलमा लिरो। फिसा सल ‘खौ लानानैनो आखुथाइनि हेफाजाबै मोजां सल’मा सोरजियो। मानोना सलमानि गिदिरथिया आखुथाइनि सायावसो सोनारो, सलमानि सायाव नङा। सलमानि आखुथाइया सैथो, जिउगोनां आरो आबुं जानाया गाहाम।
(ग) बाथ्रा रायज्लायनाय (Dialogue) : सल’ आरो आखुथाइनि उनावनो मख ‘नो गोनां सलमानि आयदा मुवाया जादों बाथ्रा रायज्लायनाय । बाथ्रा रायज्लायनायनि गेजेरजों आखुथाइ आरो फरायग्राफोरनि गेजेराव असेथि सोमोन्दो लाबोनो हायो । बेनि अनगायैबो बेनि दारै बेफोर आयदाया बांसिन रोखा जानानै फैयो। बाथ्रा रायग्लायनायनि मोनसे जुदाथिया जादों फावथिनानि गुन। बेनि गेजेरजों सावरायनां आयदायै फावथिना गुन गोनां जानानै फैयो।
(घ) बुब्लि दानाय (Temporal Setting) : सल’मानि मोनसे मख’जाथाव गुदि मुवाया जादों बुब्लि दानाय । बुब्लि दानाया जादों जाय समनि जाथाइखौ सल ‘मायाव होनाय जायो बै समनि थासारिजों सल ‘मानि बाथ्रा, बरनायनाय बायदिफोरनि गोरोबनाय । जाय मुगानि सल’ लानाय जादों बै मुगानि बुब्लियाबो बै सल ‘आव थानो नांगोन।
(ङ) सल’मागिरिनि जिउ सानथौ (Philosophy of life of the author) : सलमानि सोमोन्दोआ सुबुंनि लोगोसे थायो । बै सुबुं जिउनि सावगारि बोनो थांबला जिउनि सोमोन्दै सल ‘मागिरि गाव सानथाइया लिरनायाव जाखांगोन । मानोना, सलमानि गेजेरजों जाय जिउनि सावगारि बेरखांनाय जायो, बेयो जेसेबांखि सैथो एबा नेरसोनगोनां जायामानो बेयो जादों सल’मागिरिनि गोसोजों दानाय । सानबोलाउरि जिउ सावगारिनि सायाव लिरगिरिनि गाब साननाया ओंखारगोन, बेनो जादों सल’मागिरिनि जिउ सानथौ । बेफोरबादियैनो सल’मानि गुबुन गुबुन थादेरसाफोरनि सोमोन्दै जों सावरायनो हायो।
11) सलमानि सल ‘लिंनि सोमोन्दै सावराय । (2010)
“एबा’
सलमानि सल ‘लिं बुडोब्ला मा बुजियो लिर। (2012)
फिन : जाथाइनि बाहागोफोरखौ साजायनानै फरायथाव, जाथावना आरो आबुं महर होनायानो सल ‘लिं । सल’मानि सल ‘लिंआ जादों सल ‘मायाव जाथाइनि फारि आरो सोमोन्दो। मोनसे सल ‘माखौ माखासे जाथाइफोरखौ लानानै लिरनाय जायो आरो बेफोर जाथाइफोरखौ नांगौबादि साजायनाय जायो। बेफोरनि मादाव जायखि-जाया मोनसे जाथाइखौ गाहाइ खालामनानै गुबुनफोरखौ लेङाइ सल’ महरै गायसननाय जायो।
सलमानि गुबुन गुबुन गुदिमुवाफोरनि मादाव सल ‘लिङानो बयनिख्रुइ गोनांसिन। सल ‘लिङा सलमानि सिनस्रि एबा राजाहाराबादि । सल’ गैयालासे जाफुंसार सलमानि बाथ्राखौ साननो गोब्राब। सल’मानि सल’खौ गोबां रोखोम मोननो हायो । ‘माब्लाबा सल’मागिरिया सल’मायाव मोनसेल’ सल ‘खौनो सलमानि जागायनायनिफ्राय जोबजासिम बुंफोरना होयो । बिदि मोनसेल’ सल ‘लिंनि सायाव बिथा खालामनानै लिरनाय सल ‘माखौ मोनसेल’ सल ‘गोनां एबा गोरलै सल ‘नि सल’मा (Novel of single or simple plot) बुंनाय जायो। माब्लाबा नाथाय सल ‘मागिरिया खनसेलागैनो गोबां सल’ एबा गलाय-गथाय सल’ लानानै सल ‘लिंखौ फसंनो हागौ । बिदि गोबां गलाय गथाय सल ‘लिंनि सायाव बिथा खालामनानै लिरनाय सल ‘माखौ गोख्रों सल ‘नि सल’मा (Novel of compound plot) बुङो । गलाय-गथाय सल’गोनां सल ‘मायाव फिसा फिसौ गोबां सल’फोराबो जायगा मोनो। बिदि फिसा फिसौ सल ‘फोरखौ सल ‘मायाव जायगा होनाय जायोब्ला बिफोरखौ लेंङाइ सल’ बुंनाय जायो। लेङाइ सल ‘नि अनगायैबो नाथाय बिदि सल ‘मायाव मोनफा गाहाइ एबा गुबै सल’ थायो।
सल ‘लिंनि सल’ फसंथान फारसिं नायनानै सल ‘माखौ मोननै बाहागोआव राननो हागौ। बेफोर जाबाय-गुरुं दाथाइ सल’मा (Novel or loose plot) आरो गोरा दाथाइ सल’मा (Novel of organic plot)। जायफोर सल’मायाव माखासे उफेसा सल’खौ गुरुङैनो दाफानाय जायो बेफोरखौनो गुरुं सल’मा बुङो । बे थाखोनि सल’मायाव सल ‘साफोरा फारियै जौगानो हाया। जायफोर सल’मायाव सल’नि गुबुन गुबुन बाहागो एबा दालाइफोरखौ मोनफा मोनफा फोरमायालासेनो ज’यै फोरमायनाय जायो बेफोरखौ गोरा दाथाइ सल’मा बुंनाय जायो। बेबादियैनो जों सल ‘मानि सल ‘लिंनि सोमोन्दै सावरायनो हायो।
12) सलमानि जायखिजाया मोननै थादेरसाफोरखौ फेहेरना लिए। (2015)
फिनः गाहायाव सल’मानि जायखि-जाया मोननै थादेरसाफोरनि सोमोन्दै फेहेरना सावरायनाय जाबाय-
(क) आखु दानाय : सलमानि गुबुन गुबुन गोनां आयदाफोरनि मादाव आखुथाइनि गोनांथिया बांसिन। गोबां सल ‘मागिरिफोरा सल ‘निख्रुइ आखुथाइ दानायावसो बांसिन सोनारनानै सल’मा लिरो । फिसा सल ‘खौ लानानैनो आखुथाइनि हेफाजाबै मोजां सल ‘मा सोरजियो। मानोना सल ‘मानि गिदिरथिया आखुथाइनि सायावसो सोनारो, सल’मानि सायाव नङा। सल’मानि आखुथाइया सैथो, जिउगोनां आरो आबुं जानाया गाहाम। जिउ गोनां गोथां आखुथाइ दानो थाखाय सल ‘मागिरिहा थानांगोन गोथौ सानगोहो, सैथोबिहोम सानसुमा आरो सोरजिलु-गोहोम। नाथाय बे आखुथाइ सोरजि गोहोनि गाहाइ फुंखाया मा बे बाथ्राखौ बयबो बुंनो हाया। थेकारआ बे गोहोखौ “Ocult” होननानै बुंदों।
(ख) सल ‘मागिरिनि जिउ सानथौ : सल ‘मानि सोमोन्दोआ सुबुंनि लोगोसे थायो । बै सुबुं जिउनि सावगागिरि बोनो थांबोला जिउनि सोमोन्दै सल’मागिरि गाव सानथाइया लिरनायाव जाखांगोन। मानोना, सल ‘मानि गेजेरजों जाय जिउनि सावगारि बेरखांनाय जायो, बेयो जेसेबांखि सैथो एबा नेरसोनगोनां जायामानो बेयो जादों सल’मागिरिनि गोसोजों दानाय । सानबोलाउरि जिउ सावगारिनि सायाव लिरगिरिनि गाव साननाया ओंखारगोन, बेनो जादों सल’मागिरिनि जिउ सानथौ। बे सल ‘मागिरिनि गाव सानथाया बोथों आरो बोखे बे मोननै महरै ओंखारनो हागौ।
बेबादियैनो सल ‘मानि जायखि-जाया मोननै थादेरसाफोरनि सोमोन्दै जों सावरायनो हायो ।
13) सलमानि जायखिजाया मोनसे थादेरसानि सोमोन्दै फोरमायना लिर। (2016)
फिन : सलमानि जायखि-जाया मोनसे थादेरसानि सोमोन्दै गाहायाव सावरायनाय जाबाय-
सलमानि मोनसे गाहाइ थादेरसा महरै जों आखु-दानायनि बाथ्राखौ मख’नो हायो। सलमानि गुबुन गुबुन गोनां आयदाफोरनि मादाव आखुथाइनि गोनांथिया बांसिन। गोबां सल ‘मागिरिफोरा सल ‘निख्रुइ आखुथाइ दानायावसो बांसिन सोनारनानै सल’मा लिरो । फिसा सल ‘खौ लानानैनो आखुथाइनि हेफाजाबै मोजां सल’मा सोरजियो। मानोना सल’मानि गिदिरथिया आखुथाइनि सायावसो सोनारो, सलमानि सायाव नङा । सलमानि आखुथाइया सैथो, जिउगोनां आरो आबुं जानाया गाहाम। जिउ गोनां गोथां आखुथाइ दानो थाखाय सल ‘मागिरिहा थानांगोन गोथौ सानगोहो, सैथोबिहोम सानसुमा आरो सोरजिलु-गोहोम। नाथाय बे आखुथाइ सोरजि गोहोनि गाहाइ फुंखाया मा बे बाथ्राखौ बयबो बुंनो हाया। थेकारआ बे गोहोखौ “Ocult” होननानै बुंदों ।
थेकारनि बादियैब्ला बे गोहोआ लिरगिरिया मिथियै जासे गावनो गाव अराय हाबा मावो । बेखायनो आखुथाइफोरा गाव-गावनि खाफालखौ दायो। बिथाडा बुंदों “I shall don’t control my character, I am in their hands and they take me where they please”। सल ‘मायाव आखुथाइ दानायनि मोननै खान्थि दं- बोथों एबा बिजिरनाय (Analyti- cal or Direct) आरो बोखे एबा फावथिनानि (Indirect or Dramatic)। गिबि खान्थियाव सल ‘मागिरिया बाहेरानिफ्राय आखुथाइफोरखौ दायो, बेफोरनि गोसो मोन्दांनाय, साननाय-हनायखौ बिजिरो आरो बेफोरखौ सावरायनानै बेफोरनि सायाव बिबुंथि होयो। नैथि खान्थियाव सल ‘मागिरिया आखुथाइफोरखौ गाव हारसिङै बेरखांनो थाखाय सुजुग होयो। आखुथाइफोरनि बाथ्रा रायज्लायनाय, सावरायलायनाय आरो गावजों गाव बिबुंथि होलायनायजों आखुथाइनि रुकखौ बेरखांहोयो ।
14) सल मागिरिनि जिउ सान्थौवा मा ? सल ‘मागिरिनि जिउ सानथौवा सल ‘मायाव माबादि बेरखाङो फोरमायना लिर।
फिन : सल’मागिरिनि जिउ सानथौ (Philosophy of life of the au thor) होनना बुङोब्ला सल’मानि गेजेरजों सल ‘मागिरिनि साननाय हनाया जेबला बेरखाङो बेखौनो सल ‘मागिरिनि जिउ सानथौ होनना बुंनाय जायो । सल’मायाव जेसेबांखि सानबोलावरिनि जाथाइयानो जायगा मोनाथों मानो बेफोराव खेंसालियायै एबा थोंजो सल ‘मागिरिनि जिउखौ लानानै साननाय हनायफोरा बेरखाङो बेनो जादों सल’मागिरिनि जिउ सानथौ।
सलमानि सोमोन्दोआ सुबुंनि लोगोसे थायो। बै सुबुं जिउनि सावगारि बोनो थांबला जिउनि सोमोन्दै सल ‘मागिरि गाव सानथाया लिरनायाव जाखांगोन। मानोना, सलमानि गेजेरजों जाय जिउनि सावगारि बेरखांनाय जायो, बेयो जेसेबांखि सैथो एबा नेरसोनगोनां जायामानो बेयो जादों सल’मागिरिनि गोसोजों दानाय । सानबोलाउरि जिउ सावगारिनि सायाव लिरगिरिनि गाव साननाया ओंखारगोन, बे गाव सानथाया मोननै रोखोमै बेरखांनो हागौ- बोथों महरै आरो बोखे महरै। फावथिनायाव बोखे महरैसो फावथिनागिरिनि जिउ सानथौवा बेरखाङो । नाथाय सलमायाव बोथों आरो बोखे मोननै रोखोमै लिरगिरिनि सानथाया बेरखाङो, बिब्दि होननानै जिउ सानथौनि मुङाव माबा थांखि सानथौ बेखेवथिखौ फसंनो थाङोब्ला गोरोन्थि जागोन। सल ‘मागिरिनि मावनांगौवा जिउनि जेंना, दुखु, जाल्ला, खैफोद आफोदनि सावगारि होनायासो गोनां, जिउ सानथौवा लेङाइसो। होमब्लाबो सल’मायाव’ लिरगिरिनि जिउखौ लानानै गाव मोजां मोननाय सानस्रिया बेरखाङो, बेबादियैनो सल ‘मायाव सल ‘मागिरिनि जिउ सानथौवा बेरखाङो।
15)सल ‘मानि बाथ्रा रायज्लायनाय बुङोब्ला मा बुजियो फोरमायना लिर ।
फिन : सल’ आरो आखुथाइनि उनावनो मख ‘नो गोनां सलमानि आयदा मुवाया जादों बाथ्रा रायग्लायनाय। बाथ्रा रायज्लायनायनि गेजेरजों आखुथाइ आरो फरायग्राफोरनि गेजेराव असेथि सोमोन्दो लाबोनो हायो। बेनि अनगायैबो बेनि दारै बेफोर आयदाया बांसिन रोखा जानानै फैयो। बाथ्रा रायज्लायनायनि मोनसे जुदाथिया जादों फावथिनानि गुन। बेनि अनगायैवो बाथ्रा रायलायनायनि गेजेरजों सलमानि आयदाया रोखासिन जानानै फैयो। बाथ्रा रायग्लायनायनि मोनसे जुदाथिया जादों फावथिनानि गुन । बेनि गेजेरजों सावरायनां आयदाया फावथिनानि गुन गोनां जानानै फैयो । बाथ्रा रायज्लायनायनि सोमोन्दोआ मोननै। बेयो सल’जोंबो नांथाबनानै थायो आरो आखुथाइजोंबो एसे लोगो जानानै थायो । अब्लाबो बाथ्रा रायज्लायनायनि गाहाइ सोमोन्दोआ आखुथाइजोंसो सल’जों नङा। आखुथि गैयाब्ला बाथ्रा रायज्लायनाय थानो हाया, बिदिनो बाथ्रा रायज्लायनाय गैयाब्ला आखुथाइनि सिङाव थाखोमानानै थानाय गुनफोरा नुजानो खाबु मोना। मानोना रायज्लायनायनि गेजेरजों आखुथाइनि गुनफोरा बेरखांनो खाबु मोनो ।
बाथ्रा रायज्लायनायनि माखासे खान्थि दं। सल’मायाव रायज्लायनाया सल ‘जों गोरोबथाइ सोमोन्दो थानांगौ सल’नि फारि जौगानायाव बेयो हेफाजाब होनांगौ। बेनि अनगायैबो रायज्लायनि गेजेरजों सल’जों थानाय आखुथाइनि सोमोन्दोआ रोखा जानाया गाहाम। बारायगा बाथ्रा रायग्लायनाया सलमानि फारि खारनायाव हेंथा होफैयो। बेनि अनगायैबो बाथ्रा रायज्लायनाया सलमानि फारि खारनायाव हेंथा होफैयो । बेनि अनगायैबो बाथ्रा रायज्लायनाया थि जानांगौ, नांगौ समाव थि बाहायनाय आरो बुबिलिजों गोरोबनाय जानांगौ। बुंथिगिरिनि सुबुंथिखौ लानानै रायज्लायनाय फावथिनानि आरो दोलगोनां जानांगौ। बेबादिनो सल ‘मानि बाथ्रा रायज्लायनायनि सोमोन्दै जों सावरायनो हायो।
16) सल ‘मायाव बुब्लि दानाया मा फोरमायना लिर।
फिन : सल ‘मानि मोनसे मख’जाथाव गुदि मुवाया जादों बुब्लि दानाय । बुब्लि दानाया जादों जाय समनि जाथाइखौ सल ‘मायाव होनाय जायो बै समनि थासारिजों सलमानि बाथ्रा, बरनायनाय बायदिफोरनि गोरोबनाय। जाय मुगानि सल’ लानाय जादों बै मुगानि बुब्लियाबो बै सल’आव थानो नांगोन। फावथिनानि बुब्लि दानायनिखुइ सलमानि बुब्लि दानाया गोब्राबसिन फावथिनायाव दामनाय देनाय, खसाब गाननाय (गाननाय जोमनाय, देलायनाय) रंजासालि साजायनाय सोलोआ बुब्लि दानायाव गोनाङै हेफाजाब होनांगौ जानानै फैयो। आखुथाइनि मावनाय दांनाय, नेमखान्थि जिउ खांनाय सानस्रि, सल ‘नि बिथा, नसं बायदि गासैबो बुब्लियावनो दं। बे बिथिंनिफ्राय बुब्लिखौ मोननै बाहागोआव राननो हायो- फोलेरारि (Social) आरो बेसादारि (Material) । बे मोननैनि गेजेराव फोलेरारि बुब्लि दानाया गोनांसिन। सरासनस्रायै सल’मानि गेजेरजों फोलेरनि गुबुन गुबुन थाखोनि सावगारिया बेरखाङो ।बे बिथिङाव दखरा एबा जायगानि सल’ जाथायखौ लानानै लिरनाय सल ‘मानि, बाथ्राखौ मख ‘नो हायो। बे सारिनि सल ‘मायाव जायगानि गुरै निजोम बुब्लियाव जायगानि आखुथाइखौ फसंनो हायो। गोबां समाव नाथाय आखुथाइफोरखौ मोनसे जुदा बुब्लिनि गेजेराव हगारनाय होनानै बेनि आखुथाइ गुनखौ बेखेवनानै होनाय जायो । बेखायनो जायखि खान्थियै लिरनाय सल’मायानो जादों आखुथाइ आरो बुब्लिनि गेजेरा एंगारलायनो हायै सोमोन्दो थायो । सलमानि आखुथाइ थाखो लानानै बेनि बुब्लियाबो बेखायनो गोरोबनाय जानाया गोनां।
जारिमिनारि सल’मानि बुब्लि दानाया गोरासिन।जारिमिननि बुब्लिया सम-मुगाजों गोरोबनांगोन। जाय मुगानि सल’ लानाय, जागोन बै मुगानि बुब्लियाबो सल’आव थाफानांगोन। जाय मुगायाव जेरै जाथाइ जादों, मावनाय-दांनाय, जाथाव-थाव नेम-खान्थि दं, बेफोर सल ‘मायावबो बिदिनो बेरखांनांगोन।
मुवाथि बुब्लिखौ सलमानि बिथा होननानैबो बुंनो हागौ। सल ‘मायाव बेंफोरनाय जाथाय-बिथाजों गोनाङै मिथिंगा बिथाजों गोबां सोमोन्दो दं।खन्थाइगिरिनि बादि सल’मा लिरगिरियानो गुबुन गुबुन खान्थियै मिथिंगानि नुथायखौ बेंफोरनो हायो। बै मिथिंगानि नुथायफोरखौ सल’मानि आखुथाइजों सोमोन्दो गैयै जासे सावगारिनि थाखाय दानो हायो। आखुथाइजों बिथानि सोमोन्दोआ मोननै रोखोम जानो हागौ- बेरेखाथि आरो मददथि गोनां । गिबिनिख्रुइ उननिया जोबोर गोनांसिन। जेरै जोहोलाव आरो जोहोलावजोनि जोबस्रांनाया फैयै फैयै जेब्ला जोबथायाव सफैगोन, अब्ला बिनिथिं अननाय मदद महरै बारहुंखा सारन्थाइ लाबोनानै बिनि दुखुखौ रासिन खालामनाय जायो।बे रोखोमनि बिथायाव मिथिंगाया एखम्बा नेरसोन (Symbolic) नि महर लायो। फारसेथिं बेरेखाथि बिथानि गेजेरजों सुबुंनि फारसे मिथिंगानि अनाखाना उदाङै थानायखौ महर होनाय जायो । बेबादिनो सलमानि बुब्लि दानायनि सोमोन्दै जों सावरायनो हायो ।
17)सल ‘माखौ मानो पकेट थियेतार बुंनाय जायो फोरमायना लिर । (2009)
“एबा“
मेरियन क्रफर्डआ सल ‘माखौ मानो पकेट थियेटार होनना बुंदोंमोन फोरमायना लिर। ( 2017 )
फिन : Marion Crowford आ सल’माखौ पकेट थियेतार होननानै बुंदों । बिथांनि बे बिबुंथिया थुनफावथाइ आरो सल ‘मानि गेजेराव रुजुनानै नायोब्ला जोबोर गोनांथार । थुनफावथाइखौ सायनासालियाव दिन्थिनाय जायो आरो सायनासालियाव नायनानै जेसेबां बिदै मोनो फरायनायनि गेजेरजों बिबादि एखे बिबांनि बिदैखौ सोबनो हाया। नाथाय सल’माखौ गोसोबादि जेराव थाङो बेयावहायनो लाबथिंनानै फरायनो हायो आरो जायखि जाया समावनो बेनि आबुं बिदैखौ सोबनो हायो। बेखायनो सल’माखौ पकेट थियेतार होनना बुंनो हायो।
फावथाइयाव थानायबादि सल’मायावबो सल ‘लिं, आखल, रायज्लायनाय, जिउनि बिजिरथि, गहेना आरो सम आरो थावनिनि गोनांथि दं । नाथाय फावथाइयाव नायग्रा आरो खोनासंग्राफोरनि अनगायैबो बिसोरनि गोसो फोजोननो हानाय जानांगौ आरो थि समनि गेजेराव फोजोबथारनांगौ । नाथाय सल ‘माया बेनिफ्राय उदां। थुनलाइनि गेजेरजों सुबुं जिउखौ आबुङै बेरखांहोनो हायो। सुबुंनि जानाय, लोंनाय, गाननाय जोमनाय, उखैनाय, जेंना, साननाय-हनाय गासैखौबो थुनलाइनि गेजेरजों दिन्थिनो हायो। नाथाय थुनलाइनि गेजेराव सल’मानि गेजेरजों जेसेबां आबुङै सुबुं जिउनि जाथायफोरखौ फोरमायनो हागोन, खन्थाइ एबा फावथाइ बायदिफोरजों एसेबां हाया। बेनि अनगायैबो सल’मानि गेजेरजों समाजनि गासैबो रोखोमनि आरो गासैबो थाखोनि गोसोखौ फोजोननो हायो। बेफोर गासैबो बिदैखौ फरायगिरिया सल ‘माखौ गावनि पकेटाव सोना लाबथिंलाबायनानै गोसो जाब्लानो फरायनो हायो।
सल’माया जेरैबादि सुजुनाय बिथिंजों गोरलै बिदिनो बिनि बिदै सोबनायाबो खाबु गोनां । थुनफावथाइनि बिदै सोबनो थाखाय जों फरायनायनि एबा खोनासंनायनि अनगायैबो सायनासालियाव जिरायनांगौ जायो, अब्लासो थुनफावथाइनि बिदै सोबनाया आबुङै जाफुंसारो। नाथाय गांसे सल ‘माखौ जों जेरावखि थाङा लोगोआव लाफानानै गोसो जाब्लानो फरायनो हायो। बेफोर गासैबो बिथिंखौ नायोब्ला मेरियन क्रफर्डआ सल ‘माखौ पकेट थियेतार बुंनाय रावा गोरोबफ्लेनाय होनना बुंनो हायो ।
18) सुंद’ सल’ आरो सलमानि गेजेराव मा फारागथि दं फोरमायना लिर। (2008)
“एबा”
सुंद’ सल’ आरो सलमानि गेजेराव थानाय फारागथिफोरखौ बिजिर। (2010, 2013 )
फिन : सुंद’ सल’ आरो सलमानि थादेरसाफोरा माखासे बिथिडाव गोरोबलायोब्लाबो बे मोननैया थुनलाइनि गुबुन गुबुन आयदाखा। बेखायनो सुंद’ सल’ आरो सल ‘मानि गेजेराव गोबां फाराग दं। सल ‘मायाव उजिगासे जिउनि आबुं सावगारि थायो नाथाय सुंद’ सल’आव जिउनि खोन्दो खोन्दो बाहागोफोराल’ बेरखाङो। जिउ जाथाइनि गासैबो सावगारिखौ सुंद’ सल’आव एरखांजोबनो हाया। गुबुन फारसेथिं सल ‘मायाव गोलाव जिउ जाथाइनि गासैबो बुब्लियानो जायगा लानो खाबु थायो । बेखायनो सलमानि दुब्लि एबा फोथारा बेसेबा फैलाव आरो फरायनोबो सम नांगौ। नाथाय सुंद’ सल’आ मोनसे बुब्लिनि जाथाइल ‘खाय सल ‘मानि रुजुनायाव गुसुं आरो फरायनायनि थाखायबो गोलाव सम नाङा।
सुंद’ सल’ लिरनायनि थाखाय माखासे बिजिरगिरिफोरा माखासे नेमनि सोमोन्दै रायखांबाय थानायखौ नुफ्लायबाय थायो । जेरै एडगार एलेन पआ सुंद’ सल’नि लाउथाइनि सायाव बिबुंथि लाखिदों एरै “ A short story is a prose narrative requiring from half an hour to one or two hours in its perpetual” । गुबुन फारसेथिं सल’माया बेसेबां गोलाउ जानाया गोनां बेफोरनि जेबो थि खानानै होनाय नेम गैया । थामहिनबा सल ‘मायाव फावथाइनि बादि गोलाव जाथाइया जायगा लानो हायो आरो माब्लाबा सानसेयावबो फरायजोबनो हायि गोलाउथारबो जानो हागौ।
सुंद’ सल’आव आखलफोरनि आखुथाइया गुवारै बेरखांनायनि खाबुवा जोबोद खम, मानोना सुंद’ सल’आव सल’मानि बादि गुवारै, गोलावै बरनायनानै लिरनो हानायनि खाबु गैया, गुबुन फारसेथिं नाथाय सल’ मागिरिया सल’मायाव गोसोबादि आखल सोरजिनो हायो । जिउनि गोलाउ समनि जाथाइखौ सल’मायाव फोरमायनो हानायखायनो आखलफोरा सुंद’ सल ‘निखुइ बांसिन मोजाङै गेवलांसारनो खाबु दं । सुंद’ सल ‘नि जागायनाया हरखाब जानांगौ आरो फोजोबनायाबो जोबस्लाबै बादि जानाया मोजां, नाथाय सलमानि जागायनाया हरखाबैनो जा एबा लासैयैनो जा सल’नि जाथाइफोरा लासै लासै गोबाव समसिम बोहैबाय थायो। सुंद’ सल ‘खौ खेबसे फरायगासेयावनो फोजोबनो हानायनि खाबुवा जोबोद गोरलै नाथाय सल’माखौ खेबसे जगासेयावनो फरायजोबनो हायोब्लाबो गोबां सम होथारनांगौ जानानै फैयो।
बेबादिनो सुंद’ सल’ आरो सल ‘मानि गेजेराव थानाय फारागथिफोरनि सोमोन्दै सावरायनो हायो।
19) सलमानि सल ‘लिं (Plot ) फोरा माबादि जानांगौ, लिर। (2009)
फिन : सल’मानि गुबुन गुबुन गुदिमुवाफोरनि मादाव सल’लिंआनो बयनिखुइ गोनांसिन। सल’लिंआ सलमानि सिनस्रि एबा राज हाराबादि । सल’ गैयालासे जाफुंसार सलमानि बाथ्राखौ साननो गोब्राब। बेखायनो सल’मानि सल ‘लिंआ जेब्लाबो सलमानि आयदा मुंजों गोरोबनाय जानाया गोनां । सलमानि आयदा मुं आरो सल ‘लिंनि गोरोबलायनायजोंसो सल ‘माया जिउ गोनां महर मोनो।
सलमानि सल’खौ गोबां रोखोमै सोरजिनो हायो । माब्लाबा सल’मागिरिया सल ‘मायाव मोनसेल’ सल ‘खौनो सल ‘मानि जागायनायनिफ्राय जोबजासिम बुंफोरनो हायो। बिदि मोनसेल’ सल ‘लिंनि सायाव बिथा खालामनानै लिरनाय सल ‘माखौ मोनसेल’ सल’ गोनां एबा गोरलै सल ‘नि सल’मा (Novel of Single or simple plot) होनना बुङो। होमब्लाबो सल ‘मागिरिया खनसेलागैनो गोबां सल’ एबा गलाय गथाय सल’ लानानै मोनसे सल’माखौ माखासे जाथाइफोरखौ लानानै लिरनो हायो। बिदि खालामोब्ला जायखि-जाया मोनसे जाथाइखौ गाहाइ खालामनानै गुबुन सल’फोरखौ लेङाइ सल’ महरै फसनांगौ । अब्लाबो जाथाइफोरखौ नांगौबादि साजायनांगौ जाहाथे गाहाइ सल ‘नि जेबो खहा जाया। बिदि गोबां गलाय गथाय सल ‘लिंनि सायाव बिथा खालामनानै लिरनाय सल’माखौ गलाय गथाय सल’नि सल’ (Novel of Com- pound plot) बुङो। बेबादि गलाय गथाय सल ‘गोनां सल ‘मा सोरजियोब्ला गाहाइ सल’नि फारसे नोजोर लाखिनानै सल ‘लिंखौ फसंनांगौ आरो फिसा…….
N.B. We are updating…… please do visit again



