Class 12 Education (Bodo Medium) – Chapter 4 सोलोंनाय: Bodo Tutor is your trusted partner for AHSEC Class 12 Bodo MIL solutions in the Bodo medium. In this article, we provide comprehensive solutions for Class 12 Education (Bodo Medium) – Chapter 4 सोलोंनाय designed to align perfectly with the latest AHSEC syllabus. Our detailed and well-organized answers ensure students gain a clear understanding of the concepts, helping them excel in their exams. Whether you’re searching for AHSEC Class 12 Education (Bodo Medium) – Chapter 4 सोलोंनाय Solutions, HS Class 12 Education Question-Answers, or resources for Bodo Medium studies, this guide caters to all your needs.

Anjil Basumatary: Explore top-quality solutions for Class 12 Education (Bodo Medium) – Chapter 4 सोलोंनाय, expertly crafted to support your learning and preparation. Trust Bodo Tutor for the best ASSEB Class 12 Education (सोलोंनाय) resources and make your exam preparation more effective!
Class 12 Education (Bodo Medium) – Chapter 4 सोलोंनाय
1) सोलोंनाया मा ? (What is learning ?)
Ans : हारोंथाइनि गेजेरजों फिनजाथाइ एबा आखु सोदांनायानो जादों सोलोंनाय । सोलोंनाया जाबाय मोनसे मावखान्थि जायनि जोहै जों मोनसे खामानियाव सोलों एबा हारोंथि मोननो हायो ।
2)सोलोंनायनि गाहाइ आखुथाइफोरखौ लिर। (Write the major characteristics of learning.)
Ans : सोलोंनायनि गाहाइ आखुथाइफोरखौ गाहायाव होनाय जाबाय:
- सोलोंनाया गोदान रोंमोनथाइ आरो फोरोंथाइनि जाहोनाव सोमजियो।
- थासारिजों सुबुंनि गोरोबनाय मावमिनानो सोलोंनाय।
- सोलोंनाया थांखि-बिथायारि एबा थांखियारि । थांखिनि अनगा सोलोंनाया जाफुंसारा। जोंनि लुबैनाय एबा गोनांथिखौ सुफुंनो जों सोलोंनागौ जायो।
- सोलोंनाया मोनसे अराय मावखान्थि ।
- सोलोंनाया मोनसे गावारि मावमिन। गावारि फारागथिनि जाहोनाव गासैबबो मानसिनि सोलोंनाय गोहोआ समान जाया।
- सोलोंनाया थुलुंगानि सायाव सोनारो।
3) नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबजों माबोरै सोलोंनो हायो? बिदिन्थि होनानै फोरमायना लिर। (How learning possible through trial and error method? Explain with example.)
Ans : नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबजों सोलोंनाय :
नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबा सोलोंसाफोरखौ गावारियै फिन नाजानायनि गेजेरजों माखासे आयदाफोराव हारोंथाइ मोननायाव मदद खालामो । सोलोंसाया लुबैनायबादि फिथाइ मोननायनि सिगां गोबां फेलें जाजासिम नाजाबाय थानांगौ। फरायसाफोरा फेलेंजाबाबो माब्लाबाबो गोसो बायनो नाङा। सोलोंसानि गाहाइ थांखिया एबा नोजोरा जानांगौ खनले खनले नाजानाय । गोबां गोलाउ समसिम नाजाबाय थाना सासे फरायसाया एबा सुबुंआ खामानिखौ लाना जाफुंसार जानो हायो।
नाजानाय आरो गोरोन्थि सोलों आदबा मावनायनि गेजेरजों सोलोंनाय सायाव गोनांथि होयो। बे रोखोमनि सोलोंनाया जादों बाहायारि (Practical) सोलोंनाय। बाहायारि गियाननि जोहै फोरोंगिरि आरो फरायसा ज ‘है हारोंथाइ (Experience) मोननो हायो।
नाजानाय आरो गोरोन्थि सोंलों आदबजों बायदिसिना रोखोमनि सोलोंथाइयारि जेंना सुस्रांनो हायो। अदेबानि, सरासनम्रा सुबुंफोराबो बे आदबजों सानफ्रोमबो जिउनि जेंनाफोरखौ सुस्रांनो एबा बोस्रांनो हायो।
नाजानाय आरो गोरोन्थि सोलों आदबजों सुबुंफोरनि गाज्रि आखु आरो हुदाफोरखौ गैया खालामनो एबा फोसाबनो हायो आरो मोजां आखु आरो हुदा दानो हायो। जौगा मेलेम सोलो गोनां गथ ‘फोरनिख्रुइ दावगानो हायै मेलेमारि गथ ‘फोरनि थाखाय बे आदबा जोबोर फिथाइ गोनां। ओजोंहाय बे खान्थिया बैसो गोराफोरनिख्रुइ उन्दै उन्दै गथ ‘सा बैसोनि थाखाय मोजांसिन मानोना नाजानाय आरो गोरोन्थि सोलों आदबाव सरासनस्रायै मेलेमारि गोहोनि गोनांथि गैया।
4) इसिं नोजोरथि सोलोंनाया मा ? बे सोलों आदबनि सोलोंथाइयारि गुमुरथिखौ लिर। (What is learning by insight ? Deter-mine the educative value of this method of learning?)
Ans: इसिं नोजोरारि सोलों आदबा गासैयारिबाद सानथौनि सायाव सोनारनानै सोमजिनाय मोनसे आदब। इसिं नोजोरारि सोलों आदबा ‘गेस्टाल्ट थिअरि’ नि सायाव बिथा खालामनाय । जार्मानिनि साथाम गोसोबिगियानगिरि फारियै वार्थिमार, कहलार आरो कफका मोना बे आदबनि फोसावगिरि । बिसोरनि बे सानथौखौ ‘गेस्टाल्ट’ मुङै मिथिनाय जायो। ‘गेस्टाल्ट’ आ मोनसे जार्मान सोदोब जायनि ओंथिया ‘गासै’ एबा ‘गासैखौबो लाजाबनाय सरजाब महर’ । इसिं नोजोरथि सोलों आदबनि सोलोंथाइयारि गुमुरथि एबा बेसेनथिफोरा जाबाय :
i. सोलोंसाफोरा माबेबा मुवा एबा आयदानि बाहागो एबा खोन्दोफोरखौ मिथिनायनि सिगां एबा बुजिनायनि सिगां गासै मुवाखौनो एबा आयदाखौनो हमनो हानांगौ एबा बुजिनो हानांगो। बेराफारसे, फोरोंगिरिया सिगां गासै आयदाखौ फरायसाफोरनो बेखेवना होनांगौ उनावहायसो बेनि बाहागोफोरखौ बेखेवनांगौ। बे सोलों खान्थिया सोलोंनायनि खान्थि ‘गासैथिनिफ्राय खोन्दोसिम दावगानाय” खान्थिनि सायाव गायसन जानाय।
ii. इसिं नोजोरथि सोलों आदबा सोरजिथाइयारि आरो दाथाइयारि मावमिननि थाखाय मदद गोनां। सोलोंनायनि गोजौ थाखोआव बे आदबा उदांयै फरायसंनो आरो आनजादनायनो थुलुंगाखां होयो।
iii. इसिं नोजोरथि सोलों आदबा मानसिखौ गाव-सोनार एबा गावनि आथिंआव गसंथानो हानाय खालामो आरो गावारि खामानिनि दैदेनगिरि बादियै गावखौ गायसनो।
iv. इसिं नोजोरथि सोलों आदबनि गेजेरजों सोलोंसानि आन्दोनि हारोंथाइफोरखौ जौगाहोनो हायो।
v. इसिं नोजोरथि सोलों आदबा जोनोमजों मोनबोफानाय हारोंथाइयारि गथ’फोरनि थाखाय जोबोद मदद गोनां आदब। मानोना इसिं नोजोरारि सोलों आदबाव जौगा मेलेमनि गोनांथि दं।
vi. गोरा आयदा मोनसे बुजि मोननो थाखाय इसिं नोजोरथि सोलों आदबा जोबोद आरजाथाव होनना फोरमान जादों।
5) रादायारिजों सोलोंनाय माखौ बुङो ? पेभलभनि रादायारि फिनजाथाइ सानथौनि सोलोंथाइयारि गुमुरनि बागै गुसुङै सावराय । (What is meant by learning by conditioning? Write briefly the educational implication of Pavlov’s condi- tioning response theory.)
Ans : रादायजों सोलोंनाया जादों गोदान गियान, रौंगौथि, आखुथाइ एबा बाहायथि सोलोंनाय बिखान्थि, खनले खनले मावफुंनाय एबा हारोंथाइनि जोहै। रादायजों सोलोंनाय सोलों आदबखौ रासियानि सान्थौगिरि आइभान पि.पेभलभआ फोसावदोंमोन।
पेभलभनि रादायारि फिनजाथाइ सानथौनि सोलोंथाइयारि गुमुर एबा गोनांथिफोरा जाबाय :
1.बान्था आरो साजा (Reward and punishment) आदबा रादायारि आदबजों खाथिथार सोमोन्दो दं। बान्थाया रादायखौ गोरा एबा गोखों खालामो आरो साजाया लोरबां खालामो । बान्धाया फरायसाफोरखौ माबेबा मोनसे खामानिखौ मोजांयै मावफुंनो थुलुंगा होयो। बेराफारसे साजाया थुलुंगा गोयि खालामो ।
2. रादायारि सोलों आदबा सोलोंनायाव खनले खनले नाजानायखौ एबा मावफिननायखौ गोनांथि होयो, जाय फरायनाय, लिरनाय आरो हांखो जथाइनाय एबा बानाननि थाखाय बाहायजाथाव थार ।
3.रादायारि सोलों आदबनि जोहै सोलोंसाफोरनि मोजां हुदाफोर जौगाहोनो हायो जेरै- साखोन-सिखोनै थानाय, नेमखान्थि मानिना सोलिनाय, आब्रुथि गोनां जानाय, खान्थि बादियै सोलिनाय बायदि बायदि।
4.रादायारि सोलों आदबनि जोहै गाज्रि आखु एबा हुदा (सर’) फोरखौ गारनो एबा एंगारनो हायो ।
5.रादायारि सोलों आदबनि जोहै खुगानि राव जौगाहोनो हानाय जायो।
6. रादायारि सोलों आदबा जिउनि गिबि सम खोन्दोआव गोग्गो एबा थार रोखोमनि फोरोंथाइनि थाखाय जोबोद गोनांथार ।
6)सोलोंनायनि गाहाइ नेमफोरा मा मा ? बे नेमफोरखौ थाखो खथाफोराव माबोरै बाहायनो हायो सावराय । (What are the major laws of learning? Discuss how these law can be applied in the classrooms?)
Ans : सोलोंनायनि गाहाइयै मोनथाम नेमफोर दं बेफोर जाबाय-
(i) थियारिथि नेम (Law of Readiness)
(ii) गोहोमथि नेम (Law of Effects) आरो
(iii) सरनेम (Law of Exercise)
थाखो खथायाव बे नेमफोरनि बाहायनाय :
(i) थियारिथि नेमफोर: थियारिथि नेम बादिब्ला फोरोंगिरिया आयदाखौ फोरोंनायनि सिगां फरायसाफोरनि गोनांथार गोसो सोलेरारि थाथाइनि बागै मोजाङै मिथिग्रोनांगोन। फरायसाफोरा सोलोंनो थियारिजाब्लासो फोरोंगिरिया आयदाखौ फोरोंनो जागायनांगौ। गुबुन फारसे, फोरोंगिरिया फरायसाफोरखौ सोलोंनो थियारि खालामनो थाखाय थुलुंगा होनांगौ । फरायसाफोरनि गोसोआरि थियारिथिनि थाखाय फरायफारिफोरा बिसोरनि थाखाय खाबजाथाव जानांगो। मानोना, फरायफारिया खाबजाथाव जायाब्ला बिसोरनि गेजेराव गोजोननाय गोयि सोमजियो। अदेबानि थियारिनि अनगा सोलोंनाया फिथाइ थाया। फोरोंगिरियाबो फरायसाफोराबो सोलोंनो थाखाय सोलेरारियै आरो गोसोआरियै थियारि जाथार नांगौ।
ii. गोहोमथि नेमफोर : गोहोमथि नेमआ सोलोंनायनि फिथाइयाव जुनिया बिफाव लायो एबा बिहोमा होयो। बान्धा आरो गनायथि एबा बाखनायनाया सोलोंसाफोरखौ सोलोंनो थाखाय थुलुंगा होयो बेनिखायनो बान्था एबा गनायथिफोरखौ मोजां मावमिननि थाखायसो होनांगौ जाहाथे सोलोंसाया दावगालांनो थाखाय थुलुंगा मोनो। साजा होनायखौ हानायमानि नागार नांगौ। मानोना साजाया गाज्रि गोहोम खोलैनो हायो आरो थुलुंगा गोयिनि जाहोन जाना फैयो। जियानो जाथो माब्लाबा माब्लाबा साजानिबो गोनांथि जाना फैयो फरायसाफोरनि गाज्रि एबा लुबैथावै आखु आरो मावमिनखौ नायनानै। बिदिब्ला फोरोंगिरिया ‘बान्था आरो साजा’ आदबखौ फोरोंनाय सोलोंनाय बिखान्थियाव बाहायनो हायो।
iii. सर ‘नेमफोर : फोरोंगिरिया थाखो खथायाव फोरोंनाय सोलोंनाय बिखान्थियाव सर ‘नेमखौ बाहायनो हायो। नांगौ जायोब्ला फोरोंगिरिया मोनसे सोलों आयदाखौनो खनले खनले (जावले जावले) फोरोंबाय थानांगौ जाहाथे सोलोंसाफोरा आयदाखौ मोजाङै बुजिनो हायो । फोरोंगिरिया सोलोंसाफोरखौ बायदिसिना आयदाफोरनि सायाव मोनखानाय गियानखौ थाजिमै (fresh) लाखिनो खाबु होनांगौ । फोरोंगिरिया जायखिजाया आयदायाव रोंखा-राखा जानो आरो गोसोआव लाखिनो थाखाय खनले खनले मावफिननाय एबा सर’ खालामनायखौ गोनांथि होनांगौ।
7. इसिं नोजोरथियारि सोलोंनाया माबोरै जाफुङो? बिदिन्थि होनानै लिर। (How learning becomes possible through insight ? Explain with suitable example.)
Ans : इसिं नोजोरारि सोलों आदब : इसिं नोजोरारि सोलों आदबा गासैयारिबाद सान्थौनि सायाव सोनारनानै सोमजिनाय मोनसे आदब। जार्माननि साथाम गोसोमोना बिगियानगिरि फारियै वार्थिमार, कहलार आरो कफकामोना मुनि साथामा बे सान्थौनि फोसावगिरिमोन। बिसोरनि बे सानथौखौ ‘गेस्टाल्ट’ मुङै मिथिनाय जायो। ‘गेस्टाल्ट ‘आ मोनसे जार्मान सोदोब जायनि ओंथिया ‘गासै’ एबा गासैखौबो ‘लाजाबनाय सरजाब महर’।
गासैयारिबाद गोसो बिगियानगिरिफोरनि बादिब्ला सोलोंनाया मोनसे गोसोआरि मावमिन जाय फोरोंगिरिनि नोजोर संनाय मोनदांहानाय आरो इसिं नोजोर गोहोजों लोब्बा थायो। बिसोरो नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबनि बेरेखा। मानोना बे आदबाव देहायारि मावमिननि सायाव गोबां गोनांथि होदोंमोन। बिसोरनि बादिब्ला बेयो मोनसे खाना जुन्थियारि आदबनि अनगा जेबो नङा।
गासैयारि गोसो बिगियानगिरिफोरनि बादिब्ला सोलोंनाया गासैयारियैसो जायो। सोलोंनाय समाव सोलोंनाया गासै थासारिखौ हमदांनो नाजानांगौ नाथाय खोन्दो खोन्दोयै नङा। जेब्ला खोन्दोफोरनि गेजेराव गावजों गावनि सोमोन्दोखौ हमदांनो हायो अब्ला गासै थासारिफोरा जथाइयै सोलोंसानि गोसोआव हरखाबै गोदान सोरांबादि गियान एबा जेंना फोसाबनायनि लामा नुजाफैयो। बेनिखायनो गासैयारिबाद गोसो बिगियानगिरिफोरनि बादिब्ला सोलोंनाया इसिं नोजोरनि जोहैसो जाफुङो, नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबजों नङा ।
8. थर्नडाइकनि सोलों नेमफोरखौ फोरमाय आरो बेफोरनि सोलोंथाइयारि गुमुरथिखौ दिन्थि। (Explain Thorndike major laws of learning and show their educational implications.)
Ans : Texual Questions and Answers नि 6 नं सोंनायनि फिननायखौ नाय।
9)नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबनि गाहाइ आखुथाइफोरखौ लिर।
(Write the major characteristics of trial and error method of learning.)
Ans : नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबनि गाहाइ आखुथाइफोरा जाबाय :
i. नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबा मोनसे फारियारि खान्थि।
ii. नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबनि गुदिया जादों मावफिननाय ।
iii. गिबि थासारियाव गोरोन्थि आरो समनि बिबाङा गोबां जानाय नुनो मोनो। उन समाव बेफोर खमाय लांबाय थायो।
iv. बे आदबाव थार नाजानायनि थाखाय गोरोन्थि गोनां नाजानायखौ गारनाय जायो।
V.बे आदबखौ खाना एबा जुन्थियारि सोलों आदब बुंनाय जायो।
vi. मानसियाबो आरो जुनाराबो बे आदबनि जोहै सोलोंनो हायो।
10) नाजानाय आरो गोरोन्थि आदबनि सोलोंथाइयारि गोहोमखौ गुसुंङै लिर। (Write briefly the educational implication of trial and error method of learning.)
Ans : Texual Questions and answers नि 3 नं सोनायनि फिननायखौ नाय।
11)”सोलोंनाया जादों हारोंथि आरो फोरोंथाइनि गेजेरजों आखुनि सोदांनाय मावमिन'”- गुवारै फोरमायना लिर। (“Learning is the modification of behviour through experience and training.” Amplify the statement.)
Ans: “सोलोंनाया जादों हारोंथि आरो फोरोंथाइनि गेजेरजों आखुनि सोदांनाय मावमिन।” बे बिबुंथिखौ सोलोंथाइयारि गोसो बिगियानगिरि इ.ए. गेटस आ होदोंमोन। सोलोंनाया जाबाय बाहायथियारि आखु आरो गियाननि मोनसे सोलायनाय। सोलोंनाया जाबाय गियान, हुदा एबा सर’ आरो आखु दिन्थिनाय मोनफुंनाय । सोलोंनाया सुबुं जिउनि बाहायथियारि आखुनि जौगाखां सोलायनायखौ फोरमायो ।
सोलोंनाया सुबुंफोरनि बाहायथियारि आखुनि सोदांनाय एबा दाफामनाय लाबोयो गोदान बाहायथियारि आखु सोलोंनानै एबा मोनफुंनाने गावनि गोनांथिखौ आरो लुबैनायखौ सुफुंनो थाखाय। मुंदांखा सोलोंथाइयारि गोसोबिगियानगिरि इ. ए. गेटस आ फोरमायदों दि, “सोलोंनाया जादों हारोंथि आरो फोरोंथाइनि गेजेरजों आखुनि सोदांनाय मावमिन”। मानोना सुबुंफोरा फोरोंथाइनि जोहै बायदिसिना हारोंथि मोनो जाय सुबुंफोरनो गोदान गोदान रोंगौथि होयो। बे रोंगौथिफोरा सुबुंफोरनि आखुखौ सोदांनायाव आरो दाफामनायाव हेफाजाब होयो। अदेबानि, सोलोंनाया हारोंथि आरो फोरोंथाइनि जोहै आखु आरो हुदा दानाय । बे आखु आरो हुदाफोरा सुबुंफोरखौ गोदान गोदान गियान मोनपुंना एबा सोलोंना गावनि थांखिखौ मोनफुंनायाव हेफाजाब खालामो ।
12. सुंदयै लिर : (Write short note on)
क) रादायारि सोलोंनाय (Learning by conditioning.
Ans : Texual Questions and answers नि 5 नं सोंनायनि फिननायखौ नाय।
ख) इसिं नोजोरथि सोलों आदब (Insightful learning)
Ans : Texual Questions and Answers नि 4 नं सोंनायनि फिननायखौ नाय।
ग) नाजानाय आरो गोरोन्थि सोलों आदब (Learing by Trail and Error ):
Ans Texual Questions and Answers नि 3 नं सोनायनि फिननायखौ नाय।
घ) गोहोमथि आदब (Law of Effect ) :
Ans : गोहोमथि आदब (Law of Effect ) : सोलोंनायनि गोहोमथि नेम एबा आदबनि जोहै मिथिनो हायोदि, सोलोंनाया फिथाइ एबा गोहोमनि सायाव सोनारो। माबेबा खामानिनि गोहोमा एबा फिथाया गोजोननाथाव जायोब्ला, सोलोंसाया गोसो गुदुं जायो। फारसेथिं गोहोमा एबा फिथाइया गोजोनथाव नङाब्ला एबा जायाब्ला खामानिखौ मावफिननो गोसो दुनाय नुनो मोना। गोहोमथि नेमखौ बेनि थाखायनो “गोजोननाय आरो गोजोनि” नेम होननाबो बुंनाय जायो।
सोलों थाखो खथायाव गोहोमथि नेमनि बाहायनाय : गोहोमथि नेमआ सोलोंनायनि फिथाइयाव जुनिया बिफाव लायो एबा बिहोमा होयो । बान्था आरो गनायथि एबा बाखनायनाया सोलोंसाफोरखौ सोलोंनो थाखाय थुलुंगा होयो। बेनिखायनो बान्था एबा गनायथिफोरखौ मोजां मावमिननि थाखायसो होनांगौ जाहाथे सोलोंसाया दावगा लांनो थाखाय थुलुंगा मोनो । साजा होनायखौ हानायमानि नागार नांगौ। मानोना साजाया दानख ‘आरि फिथाइ एबा गाज्रि गोहोम खोलैनो हायो आरो थुलुंगा गोयिनि जाहोन जाना फैयो। नाथाय माब्लाबा माब्लाबा साजानिबो गोनांथि जाना फैयो, फरायसाफोरनि गाज्रि एबा लुबैथावै आखु आरो मावमिनखौ नायनानै। अदेबानि, फोरोंगिरिया ‘बान्था आरो साजा’ आदबखौ फोरोंनाय सोलोंनाय बिखान्थियाव बाहायनो हायो।
सोलोंसाफोरा बैफोर आयदाफोरखौसो मेगन खेबो, जायफोरा बिसोरनो रंजा गोजोन आरो गोसो दुंहोनो हायो । बेनिखायनो फोरोंगिरिया एरैबादि आयदाखौसो गोसो होनांगौ जायफोर फरायसाफोरखौ रंजाहोनो आरो गोसो दुंहोनो हायो । बे नेमजों सरासनम्रायै गोसोखांथि (Memory) याबो सरजाबफानानै थायो । सरासनस्रायै गोजोन गोयै आयदा एबा खोथा- बाथ्राफोरनिख्रुइ रंजानाय गोनां आयदा एबा बाथ्राफोरा बांसिन गोसोआव थायो। फोरोंगिरिफोरा जेब्लाबो गोजोन-रंजाखुसि थासारि सोमजिहोनो नांगौ ।
(ङ) थियारिथि नेम (Law of Readiness )
Ans : थियारिथि नेम : (Law of Readiness): सोलोंनायनि थियारिथि नेमआ सोलोंनो थाखाय थियारि जानायनि सायाव गोनांथि होयो । जेब्ला सासे सोलोंसाया माबेबा मोनसे आयदाखौ सोलोंनो थियारि जायो, अब्लासो बियो जोबोद साबसिनै सोलोंनो हायो आरो गोजोननाय मोनो। नाथाय, जेब्ला बियो सोलोंनो गोसो जाया आरो थियारि जाया अब्ला आयदाखौ मोजाङै सोलोंनो हाया। सोलोंनायनि थियारिथि नेमनि फोसावगिरिया जाबाय थर्नडाइक।
थियारिथि नेमनि सोलोंथाइयारि गुमुर आरो थाखो खथायाव बाहायनाय :थियारिथि नेम बादिब्ला फोरोंगिरिया आयदाखौ फोरोंनायनि सिगां फरायसाफोरनि गोनांधार गोसो-सोलेरारि थाथाइनि बागै मोजाडै मिथिग्रोनांगोन। फरायसाफोरा सोलोंनो थियारिब्लासो फोरोंगिरिया आयदाखौ फोरोंनो जागायनांगो । गुबुनफारसे, फोरोंगिरिया फरायसाफोरखौ सोलोंनो थियारि खालामनो थाखाय थुलुंगा होनांगो ।
फरायफारिफोरा फरायसाफोरनि गोसोआरि थियारिथिनि थाखाय खाबजाथाव जानांगोन। मानोना फरायफारिफोरा खाबजाथाव जायाब्ला बिसोरनि गेजेराव गोजोननाय गोयि सोमजियो। अदेबानि थियारिनि अनगा सोलोंनाया फिथाइ थाया। फोरोंगिरियाबो आरो फरायसाफोराबो सोलोंनो थाखाय सोलेरारियै आरो गोसोआरियै थियारि जाथार नांगौ।
च) सर’ नेम (Law of Exercise )
Ans : सर ‘नेम (Law of Exercise): सोलोंनायनि सर ‘नेमआ फोरमायनो नाजायोदि सोलोंनो थाखाय सर’ (Exercise) नि गोनांथि दं । बे नेमनि बादिब्ला मावफिनबाय थानाय फोजाखांग्रा आरो फिनजाथाइनि गेजेराव सोमोन्दोखौ (सुजाबनायखौ) गोख्रोंथार खालामो । मावफिनबाय थायाब्ला एबा सर’ खालामबाय थायाब्ला फोजाखांग्रा आरो फिनजाथाइनि सोमोन्दोआ लोरबां जायो । जेब्ला माबेबा मोनसे खामानिखौ मावफिनबाय थायो एबा सर’ खालामबाय थायो अब्ला बे खामानिया गोरलै आरो गोख्रों जाबोयो । सोलोंनायनि बे नेमखौ मोननै बाहागोआव राननाय जादों : बाहायारि नेम (Law of use) आरो बाहायै नेम (Law of disuse ).
सोलों थाखोखथायाव बे नेमनि बाहायनाय आरो सोलोंथाइनि सायाव गोहोम : फोरोंगिरिया थाखोखथायाव बे सर’ नेमखौ फोरोंनाय सोलोंनाय बिखान्थियाव बाहायनो हायो। नांगौ जायोब्ला, फोरोंगिरिया मोनसे सोलों आयदाखौनो खनले खनले फोरोंबाय थानांगौ जाहाथे सोलोंसाफोरा आयदाखौ मोजाङै बुजिनो हायो । फोरोंगिरिया सोलोंसाफोरा बायदिसिना आयदाफोरनि सायाव मोनखानाय गियानखौ थाजिमै (Fresh) लाखिनो खाबु होनांगौ । फोरोंगिरिया जायखिजाया आयदायाव रोंखा-राखा जानो आरो गोसोआव लाखिनो थाखाय खनले खनले मावफिननाय एबा सर’ खालामनायखौ गोनांथि होनांगौ ।
फिन सोलोंनायनि जोहै सोलोंसाफोरनि सोलो-मेलेम, मावहारोंथाइ आरो आखाइ हारोंथाइफोरा स्रा बेरस्रायो। सोलोंसाफोरा दिन्थिनाय साबजायै आसार आखु आरो मावनायफोरनि जावलेनायखौ होबथानानै फोजोबनो हायो । फोरोंगिरिया जावलेनाय एबा सर’नि जोहै सोलोंसाफोरखौ जेब्लाबो मोजां सर’ दानो थाखाय सुबुरुन होनांगौ। मानोना मोजां सर’जोंसो मोजां आखु दानो हायो आरो मोजां आखुवासो सासे मोजां मानसि सोरजियो ।



