Unit-III|Novel|Advance Bodo Class 12 Solutions| Bodo Medium|खिथेर सल’मा Welcome to the Bodo Tutor Website. In this article, we are delighted to discuss the Class 12 Advance Bodo syllabus under the Assam Higher Secondary Education Council (AHSEC). Our focus will be on addressing all questions from the section ”Unit-III|Novel|Advance Bodo Class 12 Solutions| Bodo Medium|खिथेर सल’मा

To assist students in mastering the Advance Bodo subject and excelling in their exams, we have made every effort to provide accurate and comprehensive answers. This resource is designed to simplify learning and enhance understanding of the subject matter for students. We encourage students to not only benefit from our resources but also share the Bodo Tutor website with their friends. Your support and feedback inspire us to continue helping students achieve academic success in Bodo studies.
Unit-III|Novel|Advance Bodo Class 12 Solutions| Bodo Medium|खिथेर सल’मा
गाहायनि सोंथिफोरखौ फंसे सोदोब एबा बाथ्राजों फिन हो (गासैनिबो नम्बरा 1)
1)खिथेर सल’ मानि गाहाइ हौवा आखुवा सोर ? (2008)
फिनः खिथेर सल’मानि गाहाइ हौवा आखुवा मलय।
2) खिथेर सल’ मानि लिरगिरिया सोर ? (2009)
फिनः खिथेर सल’मानि लिरगिरिया चित्तरन्जन मसाहारि।
3) मलया बिथिकाखौ बिसि महरै गनायफिनदोंना गनायफिनाखै ? (2009)
फिनः मलया बिथिकाखौ बिसि महरै गनायफिनदोंमोन ।
4) मलय बिफानि सम्फथिखौ सोर सेनानै लादोंमोन ? (2010, 2014)
फिनः मलय बिफानि सम्फथिखौ बिनिनो फंबाइ रमनिया सेनान लादोंमोन।
5) मलया सनापुर गामियाव मानो थांदोंमोन ? (2012)
फिनः मलया सनापुर गामियाव बिबथै रमनिनि सायाव बिफानि सम्फथिखौ सिखना लानायनि खिथेर होखारनो थांदोंमोन ।
6) खिथेर सल’ मानि गाहाइ हिनजाव आखुवा सोर ?
फिनः खिथेर सलमानि गाहाइ हिनजाव आखुवा बिथिका।
7) मलया मानो जेलाव थांनांदोंमोन ?
फिनः मलया समिरननिफ्राय रां सेख ‘नायनि दायाव जेलाव थांनांदोंमोन।
8)बिथिकाया मलयजों सोरनि फान्दायनायाव हाबा जादोंमोन ?’
फिनः बिथिकाया मलयजों गुनजेर गयारिनि फाव फान्दायनायाव हाबा जादोंमोन।
9)मलया सनापुराव सोरनि न’ नागिरनानै थांदोंमोन ?
फिनः मलया सनापुर गामियाव रमनिनि न’ नागिरनानै थांदोंमोन।
10) सनापुर गामियाव सहैनानै मलया गिबियाव सोरनि न’आव थानो जायगा लादोंमोन ?
फिनः सनापुर गामियाव सहैनानै मलया गिबियाव धरनिनि न’आव थानो जायगा लादोंमोन ।
11) सनापुर गामि सहैनानै मलया मा जाथाइजों मोगा मोगि जादोंमोन ?
फिनः सनापुर गामि सहनानै मलया सनापुर गामि सहैनाय लोगो लोगो धरनि आरो रमनिनि गेजेराव दाङा बाजि जानाय जाथाइजों मोगा मोगि जादोंमोन ।
12) धरनिनि लेखा गोरों फिसाजोनि मुङा मामोन ?
फिनः धरनिनि लेखा गोरों फिसाजोनि मुङा गलापिमोन ।
13)मलया सोरनि फिसाज्लामोन ?
फिनः मलया सनापुर गामिनि बानाथि आरो शभारामनि फिसाज्लामोन।
14) गलापिया सोरजों हाबा जादोंमोन ?
फिनः गलापिया समेनजों जुलि जादोंमोन ।
15) मलयनि आंगो गामिनि मुङा मामोन ?
फिनः मलयनि आंगो गामिनि मुङा सनापुर ।
16)सनापुरखौ मडेल भिलेज खालामनायाव गाहाइ बिहोमा होनाय मानसिया सोर ?
फिनः सनापुरखौ मडेल भिलेज खालामनायाव गाहाइ बिहोमा होनाय मानसिया जाबाय मलय।
17) मलया सनापुर गामियाव गायसननाय हस्पितालनि मुङा मामोन?
फिनः मलया सनापुर गामियाव गायसननाय हस्पितेलनि मुङा जाबाय हरेस्वरि ।
18) हरेस्वरिया सोरनि मुंमोन ?
फिनः हरेस्वरिया धरनिनि रुंसारि जानाय बिसिनि मुं।
19) बिथिका आरो मलया उनाव गोरोबनो हाफिनदोंमोनना?
फिनः विथिका आरो मलया उनाव गोरोबनो हाफिनदोंमोन।
20) मलयनि फिन्दायाव हाबनाय गुलिखौ सोर गावदोंमोन?
फिनः मलयनि फिन्दायाव हाबनाय गुलिखौ समिरनआ गावदोंमोन।
21) “इयं मेन, बबाव सोरनियाव थांनो ?” बे खोथाखौ सोर बुंदोंमोन ? (2008)
फिन: “इयं मेन, बबाव सोरनियाव थांनो”- बे बाथ्राखौ धरनिया मलयखौ थांखिना बुंदोंमोन ।
22) “आं थैब्लाबो बिखौ जखायामोन” – बे बाथ्राखौ सोर बुंदोंमोन ? (2008)
फिनः “आं थैब्लाबो बिखौ जखायामोन”- बे बाथ्राखौ गलापीया बुंदोंमोन ।
23) समिरन बिमानि मुङा मामोन ?
फिनः समिरन विमानि मुङा मिना देबिमोन।
24) बिथिकानि बिमानि मुङा मामोन ?
फिनः बिथिकानि बिमानि मुङा मोनबारि।
25. गलापिनि बिफानि मुङा मा ?
फिनः गलापिनि विकानि मुङा धरनि ।
26. रमनिनि फिसाज्लानि मुङा मामोन ?
फिनः रमनिनि फिसाज्लानि मुङा समेन ।
27) गलापीया बबेसिम फरायनायमोन ?
फिनः गलापीया बि.ए. फरायनायमोन।
28) विथिकाया मासिम फरायनाय ?
फिनः विथिकाया बि.ए. पास सिख्लामोन।
29) सोरनि हेफाजाबै मलयआ विथिकाखौ हाबा खालामदोंमोन ?
फिनः गुनजेर देवानिनि हेफाजाबै मलया विथिकाखौ हाबा खालामदोंमोन।
30) बुदारु नेना थानाय नखौ मलयमोना बेसेबां साननि थाखाय भारा लादोंमोन ?
फिनः बुदारु नेना थानाय नखौ मलयमोना जिबा साननि थाखाय भारा लादोंमोन।
31) गलापीखौ सोर हाबा लानो नाजादोंमोन ?
फिनः गलापीखौ समिरनआ हाबा लानो नाजादोंमोन |
32) मलया गलापीखौ सोरनो हाबानि थाखाय थि खालामदोंमोन ?
फिनः गलापीखौ मलया फंबाइ समेनजों हाथा होनायनि थाखाय थि खालामदोंमोन।
33) सनापुर गामिनि महरखौ गुस्लायहोनायाव सोर मैखोमै बिहोमा होदोंमोन ?
फिन सनापुर गामिनि महरखौ गुस्लायहोनायाव मलपानो मैखोमै विहोमा होदोमोन।
34) विथिकाया सनापुराव मानो थांदोंमोन ?
फिनः विथिकाया सनापुराव फोरोंगिरिनि साख्रि नागिरनाय थांखिजोंसो थांदोंमोन।
35) धरनि आरो रमनिनि सुथुरा उनावहाय गोरोबलायनो हादोंमोनना ?
फिनः घरनि आरो रमनिनि सुथुरा उनावहाय गोरोबलायनो हादोंमोन।
36. खिथेर सलमाया मा बाहागोनि सल’मा ?
फिनः खिथेर सल ‘माया दोंसे समाजारि सल’मा।
गाहायनि सौंथिफोरखौ सुंद’यै फिन (गासैनिबो नम्बरा 2)
1) गुनजेर गयारिया साह गलायाव हाबनानै मा अरदार होदोंमोन? (2009)
फिनः गुनजेर गयारिया साहा गलायाव हाबनानै एरै अर्डर होदोंमोनदि “डबल अन्दा का पस आउर स्पेसियेल साह जलदि जलदि”, थामहिनवा डबल दाउदैनि पस आरो साह अर्डार होदोंमोन ।
2)बादारुवा सोरमोन ? (2009, 2014)
फिन: बादारुवा सासे बोराइदब मानसि गुनजेद गयारिनि गोदोनि लोगो गावनिनो बानायसो जानाय सासे इन्जिनियारा गावनि न ‘खौ नेनो थाखाय हां होनानै दोनलांथ’दोंमोन बादारुखौ, नाथाय गुनजेर गयारिया गावनि गोदोनि लोगोमोनलाय जिबा साननि थाखाय बियो मलयमोननो न’खौ भारा होदोंमोन।
3) जेलनिफ्राय गनानै मलया बिथिकाखौ लायनो थांब्ला बिथिकाया मा बुंदोंमोन ? (2009, 2014)
फिनः जेलनिफ्राय गनानै मलया बिथिकाखौ लायनो थांबोला बिथिकाया मलयखौ गाज्रि गाज्रि रावै रायदोंमोन आरो बुंदोंमोन – बियो मलयनि बिसि नङा आरो माब्लाबाबो मलयनि न’आव थांफिनलिया। बेनि अनगायैबो बिखौ गुन्दा, थगायसुला माब्लाबाबो गावनि सेराव दाफैसै होननानै रायदोंमोन।
4)मलया मा दायनि थाखाय एरेष्ट खालामजादोंमोन ? (2010, 2014)
फिनः मलया टाउनाव न’ भारा बिल्डिं लालायनानै हाबा खालामदोंमोन। हाबा बायनायनि उनाव न’ बिगोमाया न’ भारा बिनायाव बियो आखाइयाव रां गैयिलाय माबा मोनसे राहा खालामनो सानना ओंखारलांनायाव लाभायाव गावनि लोगो समिरनखौ लोगो मोनो । समिरननियाव रां दाहार बिना मोनियाव बियो समिरननिफ्राय रांखौ सिखनानै लाबोदोंमोन। बे दायनि थाखायनो बियो एरेष्ट खालामजादोंमोन।
5) रमनिया सोरनि सावगारिखौ खुलुमनानै मा बुंदोंमोन ? (2010)
फिनः रमनिया गावनि थैनाय बिदा शभारामनि सावगारिखौ खुलुमनानै गावनि मावनाय गोरोन्थिफोरनि निमाहा बिनानै बुंदोंमोन- “आदा नों आंखौ निमाहा होदो, बबेबा दिनाव नोंनि गथ’आ फैफिनब्ला गासैबो धोन सम्फथिखौ होफिनजोबगोन आं, क्षेमा होदो आदा क्षेमा होदो।”
6) बानाथिया रमनिजों होखारहरजानानै बहा थांदोंमोन ? (2012)
फिनः बानाथिया फिसाइ थैजानायनि उनाव बिबोनां रमनिजों इनाय अनागारि खालामनानै होखारहरजाखांनायनि उनाव टाउननि सेराव हा जिखलाबसे लानानै बेवहायनो मावै दाङै जाना थाहैदोंमोन।
7) समिरन बिमाया बानाथिनि सिगाङाव मा अजद हैदोंमोन? (2012, 2014)
फिनः समिरन बिमाया बानाथिनि सिगाङाव अजद होफैदोंमोनदि गावनि फिसा समिरनआ मलयजों लोगो जानानै सिगारेट सोबनो सोलोंबाय, सिनेमा नायनो सोलोंबाय, रां खावनो सोलोंबाय। थामहिनबा गाज्रि खामानिखौनो मलयनिफ्राय सोलोंजुबबाय होननानै अजद होफैदोंमोन।
8)मलयनि बिफानि मुङा मा ? बिनि सम्फथिखौ सोर दखल
खालामनानै लानाय (2012)
फिनः मलय बिफानि मुङा शभारामोन। बिनि सम्फथिखौ बिनिनो फंबाय रमनिया दखल खालामनानै लादोंमोन आरो बिबाजै बानाथिखौ आरो बियादै मलयखौ होखारहरदोंमोन।
9) बिथिकाया फंबाइखौ लानानै मानो थांफिनदोंमोन ? (2013)
फिन: बिथिकाया मलयजों हाबा जाखांनायनि उनाव मिथिना मोनदोंमोनदि मलया सासे हावरिया, सोहोरनि न”आबो भारा लानायसो, हाबानि सिगां बिदानि मुङै गायसनदोंमोन। रुंसारि जानाय बिदानि मुङा सभाराममोन आरो बेखायनो फरायसालिनि मुंखौ दोनदोंमोन सभाराम हिनजावसा फरायसालि।
10) गलापीया बिथिकानि खथायाव मलय आरो बिथिकाखौ मा हालोदाव नुहैदोंमोन?
फिनः बिथिका आरो मलया गोबालायनानै मलया बिथिकाखौ खुदुमनाय समाव गलापिया नुसनहैदोंमोन।
गाहायनि सोंथिफोरखौ सुंद ‘यै फिन ( गासैनिबो नम्बरा 4)
1. मलया सोरनि सायाव माबोरै खिथेर होखारनो नागिरदोंमोन ? (2008, 2013)
फिनः मलया बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो नागिरदोंमोन । सनापुर गामिनि सदागर शभारामआ अबथिरा रुंसारि जानायाव बिनिनो फंबाइ रमनिया बिदानि गासै सम्फथिखौ दखल खालामनानै लादोंमोन । बिबाजै बानाथिखौ बियो इनाय अनागारि खालामनानै न’निफ्राय होखारहरदोंमोन। मलया बै समाव थाबायस्लिंनोल’ रोहांबायमोन । मलया बानाथि आरो शभारामनि सासेल’ फिसाज्लामोन।
2) धरनिजों रमनिजों मानो सैलायनो हायामोन ?
फिनः सनापुर गामियाव धरनिया गायसननाय मोनसे मेला दंमोन। बे मेलानि मुलाम्फाखौ धरनिया मोनजायोमोन। नाथाय मेलाया एरैबादि सावनि गैयिदि, बे मेलानि खालाय-दैफोन आरो दाखोर दालाफोरनिफ्राय गोबां सनदेरग्रा बेराम जानानै मानसिफोरनि खहा जायोमोन। बे मेलानि थाखायनो गामियाव कलेरा बेराम जासावसोनानै मानसि थैगासिनो थायोमोन । रमनिहाबो बे मेलानि थाखायनो कलेरा बेरामाव गोग्लैना सानै फिसाज्ला थैदोंमोन। बै साननिफ्रायनो रमनिया धरनिजों जोबोर सैलायनो हायि सुथुरमोन।रमनिजों होखारहरजानानै बानाथिया खुनुरोखोम मालायनियाव मावै दाङै थाउनाव हा जिखलाबसे लाना बेवहायनो थानो लानायसै मलयखौ बिमा बानाथिया उन्दैनिफ्रायनो लेखा फरा फोरोंनायजों लोगोसे बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनांगौ होननानै फोरोंबोदोंमोन। मलया लेखा फरायनायजों लोगोसे कसरत, व्याम बायदिसिना खालामनानै गावनि देहाखौ राफोद खालामदोंमोन । जेब्ला सेंग्रा गेदेर जायो मलया बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो थाखाय सनापुर गामिखौ नागिर नागिर फैदोंमोन। सनापुर गामियाव फैनानै बियो गिबियाव धरनिनि न’आव थानो लादोंमोन आरो रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो सुलु लागासिनो थादोंमोन। सानसेखालि रमनिया उन्दुग्रा खथायाव हाबहैब्ला मलयाबो बिनि उन उन थांखोमादोंमोन आरो गाव जानजियाव एथेबनानै लाखानाय देगारजों रमनिखौ सुथारनानै बिनि सायाव खिथिर होखारनो नागिरदोंमोन।
मलया बेबादियैनो बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो नागिरदोंमोन।
3) बिथिकाखौ मलया माबोरै हाबा खालामदोंमोन ? (2008)
फिनः बिथिकाया सासे बि.ए. फरायनाय हिनजाव। घतक गुनजेर देवानिनि सोलोजों मलया विथिकाखौ हाबा खालामदोंमोन। गुनजेर देवानिया बिथिकाखौ मलयनि थाखाय रायथिनाय समाव बिथिकानि बिमानि सेराव मलयनि गासैबो बाथ्राखौ फोलानानै फोरमायदोंमोन । मलया बि. कम पास, मोनसे गिदिर फार्मआव खामानि मावो। कम्पेनिनिफ्रायनो गारिबो होदों पारसनेल बाहायनो थाखाय द्राइभारआबो फ्रि थाग्रा न’खौबो कम्पेनिनिफ्रायनो फ्रि होनाय जादों।
मलया बिथिकामोननि ‘न’आव थांनायाव रिक्साजों थांदोंमोन आरो बेखौ गुनजेर देवानिया पारसनेल गारिया गाज्रि जाना गेरेजाव दं होननानै फोलादोंमोन। बेनि अनगायैबो मलयनि बिमाया लेखा गोरों बिहामजो नागिराखै होननानै सोलो खालामनानै हाबानि बाथ्राखौ जेरावबो दावराव दावसि एबा रावखौबो मिथिहोआखैमोन। बिथिकाखौ हाबा खालामना दोनफैथ’नो थाखाय घतक गुनजेर देवानिनो गोदोनि लोगो बुदारुवा नेना थानाय सासे इन्जिनियारनि बिल्डिं न ‘खौ जिबा साननि थाखाय भारा खालामथ ‘नायबो जादोंमोन।
बेबादियैनो घतक गुनजेर देवानिनि बायदिसिना सोलोनि गेजेरजों मलया बिथिकाखौ हाबा खालामदोंमोन।
4) रमनिया बिदा सभारामनि सम्फ’थिखौ माबोरै सेना लादोंमोन लिर। (2008)
फिनः रमनिनि बिदा थामहिनवा मलयनि बिफा शभारामआ सनापुर गामिनि धोन-सम्फथिजों ग्रोम ग्रोम सासे धोनि मानसिमोन। नाथाय बि थैनायनि उनावनो फंबाइ रमनिया बिदा शभारामनि दंनायमानि गासैबो सम्फथिखौ दखल खालामनानै लाजोबो। रमनिया बिदा सभारामनि सम्फथिखौ दखल खालामसे खालामनानै मलय बिमा बानाथिखौ इनाय अनागारि खालामनानै न’निफ्राय होखारहरदोंमोन। बै समाव मलया थाबायस्लिंनो रोहांनाय गोरलै खुदियामोन। बिबाजै बानाथिया रमनिनि आथिङाव हमथाबनानै खुलुमथाबबायदोंमोनब्लाबो रमनिया इसेबो अननाय दिन्थियाखैमोन। बेबादियैनो जोबोर इनाय अनागारि खालामनानै रमनिया सोलोजों बिदा सभारामनि सम्फथिखौ सिख’नानै लादोंमोन।
5) सनापुर गामिसिम मलया मा थांखि लानानै थांदोंमोन ? (2008)
फिनः इनाय हाबानि फिन खिथेर होखारनायनि थांखिजों मलया सनापुर गामियाव थांदोंमोन। मलया सनापुर गामिनि सदागर सभारामनि सासेल’ फिसाज्लामोन । मलया उन्दै समावनो बिनि बिफा सभारामआ रुसारि जालांदोंमोन। बिनि बिमा बानाथिखौ बिबथै रमनिया इनाय अनागारि खालामनानै न’निफ्राय होखारहरदोंमोन। मलयनि बिफा सभारामनि गासै धोन सम्फथिखौ मलयनि बिबथै रमनिया सिखनानै लादोंमोन। बै समाव मलया थाबाय थाबायहांनो रोंहांनाय उन्दै खुदियामोन ।
बिबोनांजो होखारजानानै मलयनि बिमा बानाथिया बिबाय गाबबाय मालायनियाव खामानि मावनानै थाउन सेराव हा जिखलाबसे बायनानै बेवहायनो मलयखौ गेदेर गोलाव खालामदोंमोन आरो बिबथै रमनिनि सायाव सम्फथि सिखनायनि खिथेर होखारनो थुनज्लायगासिनो थादोंमोन। बिमानि बोसोनखौ गोसोआव लानानै मलया गाव उन्दै समाव सिखजानाय बिफानि धोन सम्फथिखौ उदां खालामनानै बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनायनि थांखिजों बियो सनापुर गामियाव फैदोंमोन।
6) मलया सनापुर गामिखौ माबोरै जौगाखांहोदोंमोन ? (2008)
फिन: मलया सनापुर गामिखौ जौगाखांहोदोंमोन। सनापुर गामियाव सफैनानै मलया नुनो मोनदोंमोनदि, बे गामिया जोबोरैनो गोग्लैसोनाय । बियो गिबियावनो सनापुर गामिनि मानसिफोरजों गोरोबनो नाजादोंमोन आरो बयखौबो गावनि आंगो खालामनानै लानो हादोंमोन। गिबियावनो बियो गामिनिनो गोहोम गोनां धरनिया सालायनाय मेलाखौ बन्द खालामदोंमोन, मानोना बे मेलायाव इसेबो सावस्रिनि आबहावा गैयामोन। गावनि सोलोनि गेजेरजों बियो बिबथै रमनिखौ फरायसालि गायसनहोदोंमोन। गामिनि लामाखौ फोसाबदोंमोन गामिनि बयखौबो ज’ खालामनानै अन्थाइनि लामा बानायदोंमोन। गोदो हाब्रुजों दैब्रुजों थाबायनो हायि लामाया दा मलयनि नाजानायजों गोसो जाया सुफुंनानै ओंखाम जाजानो हानायबादि साफा जादोंमोन। गामिनि सेंग्राफोरा मलयनि बाथ्रा बादियै लामा सेर सेर तितासाप, खुजाब, इउक्लिपतास, देबदारि, नासेर, सेगुन, गाम्बारि बायदिसिना दंफां गायनानै गामिनि आबहावाखौ मोजां खालामदोंमोन । मलयनि नाजानायजोंनो गामियाव इलेट्रिक गोहोबो फैदोंमोन।
बिब्दिनो आरोबाव सोलो खालामनानै बिबथै रमनिजों सैलायनो हायि धरनिखौ हस्पिताल लुहोदोंमोन गामिनि सेंग्राफोरखौ लानानै बिबथै रमनिनि हेफाजाबजों मोब्लिब गोहो लाबसे लाबोनानै धरनिनि फिसाजो गलापिखौ लाफानानै उइभिं इन्दाष्ट्रिबो गायसनदोंमोन। बिदिनो सनापुर गामिनि महर मुस्रिखौ लासैनो मलया गुस्लायहोदोंमोन आरो गामिनि मानसिफोरखौबो सोराङाव लाबोदोंमोन। मलया सनापुर गामिखौ बेबादिनो जौगाखांहोदोंमोन ।
7) बिथिकाया गावनि फंबाइखौ लानानै मानो गावनि न ‘आव थांफिनदोंमोन ? (2009)
फिनः बिथिकानि जुलिया मलयजों लोगोसे गुनजेर देवानिनि सोलोजोंसो जादोंमोन । मलयनि थाखाय बिथिकाखौ गुनजेर देवानिया गिबि रायथिहैनाय समाव बियो मलयनि सोमोन्दै गासैखौबो फोलानानै खिन्थादोंमोन। बिथिकामोननि नखराव मलयनि सोमोन्दै गुनजेरआ खिन्थानाय बाथ्राया बिदि- मलया बि. कम पास, मोनसे गिदिर फार्मआव खामानि मावो। कम्पेनिनिफ्रायनो गारिबो होदों पारसनेल बाहायनो थाखाय द्राइभारआबो फ्रि थाग्रा न’खौबो कम्पेनिनिफ्रायनो फ्रि होनाय जादों। मलयखौ जेब्ला बिधिकानि बिमाया नायनो थाखाय लेंहरो अब्ला गुनजेर देवानिजों मलयजों रिक्साजोंसो थांदोंमोन आरो बेखौबो गुनजेरआ पारसनेल गारिया गाज्रि जाना गेरेसावसो दं होनना फोलादोंमोन। बेल’ नङा, गुनजेर देवानिया हाबानि खरसा खालामनो थाखाय सोलो खालामनानै बिथिका बिमानिफ्राय नै रोजा रांबो बिनानै लाबोदोंमोन। हाबानि थाखाय घतक गुनजेर देवानिनिनो गोदोनि लोगो बुदारुवा नेना थानाय सासे इन्जिनियारनि बिल्डिं न ‘खौ जिबा साननि थाखाय भारा खालामथ ‘नायबो जादोंमोन। बेफोर गासैबो खामानिखौ गुनजेर देवानियानो थिक थाक खालामजोबदोंमोन। जेब्ला हाबानि अखानायै बे भारा लानाय न ‘आव बिथिकाखौ दोनफैयो अब्ला न ‘खौ नेना थानाय बुदारुवा मलय बिमानियाव भारा बिफैयो। बाथ्रा मथै हाबानि अखानायैनो न’नि भाराखौ होनो गोनांमोन नाथाय गुनजेर देवानिया होआखै । बे समाव मलया न ‘नि भारा होनो थाखाय रांनि जगार खालामनो न ‘निफ्राय ओंखारलांदोंमोन। बुदारुवा ननि भारा बिफैनाय समाव मलय
बिमाखौ सोंखारिनाने “ना सान्दाया बिगुर गैया गलामनि फिसाया आखल गैया” बायदि बायदि होननानै रायदोंमोन। विथिकाया बुदारुनि बुंनाय बाथ्राफोरनिफ्राय मिनथिना मोनदोंमोनदि मलया जेबो फार्मनि साख्रि गिदिर भावै गलामसो, गुन्दा लुस्सा आरो हावरियासो। दान्दिसे उनावनो मलया समिरननिफ्राय सेखना लाबोनायनि दायाव बिधिकानि मेगन सिगाडावनो पुलिसजों एरेष्ट खालामजाना लांजादोंमोन। बेफोरनि थाखायनो बिथिकाया मलयनि गासै बाथ्राफोरखौ मिथिनाने गावजों फैफानाय फंबाइखौ लाना न ‘आव थांफिनदोंमोन ।
8) सनापुर गामिखौ जौगाखांहोनो मलया मा मा राहा लादोंमोन ? (2009)
फिनः सनापुर गामिखौ जौगाखांहोनो मलया गोबां राहा लादोंमोन। गिबियावनो बियो सनापुर गामिनि मानसिफोरजों गावखौ गोरोबहोनो नाजादोंमोन । गामिनि मादाव बयनिखुइबो गोनांसिन आरो गोहोम गोनांसिन सुबुंफोर धरनि आरो गावनिनो बिबथै रमनि, बिथांमोनजों बियो मोजां जादोंमोन। रमनिखौ फुस्लायनानै धरनिनि सावसि गैयि गामियाव बोसोरफ्रोमबो खुंबायथानाय मेलाखौ बन्द खालामदोंमोन। रमनिनि फिसाज्ला सानैयाबो बे मेलनि जाहोनावनो कलेरा जाना थैदोंमोन जायनि थाखाय रमनिजों धरनिजों इमायनो सैलाया। थारैनो बे मेलानि गाज्रि मैलाफोरनिफ्राय गामिनि मानसिफोरा बायदिसिना बेराम जागासिनो थायोमोन। रमनिया हिनजावसा फरायसालि गायसननायाव मलया मदद होदोंमोन। बेनि उनाव सोलो खालामनानै धरनिनि फिसाजो बि.ए. फरायनाय गलापीखौ बेहाय फोरोंगिरि थिसनदोंमोन।
बिदिनो मलया सोलो खालामनानै मोनफा मोनफा गामि जौगाखांनायनि खामानि मावलांदोंमोन। रमनिखौ फुस्लायनाने गामिनि सेंग्राफोरखौ बुथुमनानै गामिनि हाब्रु दैब्रुजों बुंफबनाय लामाखौ पाका खालामदोंमोन। रमनिखौ फुस्लायनानै गामियाव मोब्लिब गोहो लाबोदोंमोन आरो गलापिखौ लानानै उइभिं इन्दाष्टिखौ गायसनदोंमोन। सनापुर गामिनि महरखी गुस्लायहोदोंमोन। हाब्रु दैब्रुजों बुंफबनाय गामिनि लामाया उनाव सुफुना ओंखाम जानो हानायबादि मोजां जादोंमोन। लामा सेर सेर गामिनि •सेंग्राफोरखौ लानानै मलया तितासाप, खुजाब, इउक्लिपतास, देवदार, नासेर, सिगुन, गाम्बारि बायदि बायदि दमफां गायनानै गामिनि आबहावाख मोजां खालामदोंमोन । धरनिखौ फुस्लायनानै हस्पिताल गायसंन होदोंमोन गामिनि जौगानायनि खामानिफोरखौ गोरलैयैनो जाहाथे मावनो हाथो बेनि थाखाय गामिनि गोहोमगोनांसिन सुबुं धरनि आरो गावनि विब्धै रमनिखी बियो सुथुरनिफ्राय बियाव एबा गोरोबलायहोनायनि खामानिबो मावदोंमोन। बेबादिनो सनापुर गामिखौ जौगाहोनो थाखाय मलया गोबां बायदिसिना राहा लादोंमोन।
9) मलया सनापुर गामियाव थांजेनब्ला गामिया माबादिमोन ? (2010)
फिनः मलया सनापुर गामियाव थांजेनब्ला सनापुर गामिनि हालोदा जोबोर गाज्रिमोन। सनापुर गामिजों थाबायलांनो थाखायबो मोनसेबो लामा मोजां गैयामोन । हाब्रु दैब्रु आबुं लामायाव मानसिफोरा खुनु रोखोमसो थाबायनो हायोमोन । मोसौ मैसोनि गारिफोरा हाब्रुआव हाबसोनानै बोनो हायि जायोमोन । मलया सनापुर गामियाव थांजेनब्ला गामिनि हालोदआ एरैबादि गाज्रिमोनदि गामिनि मानसिफोरा लेखा-फराबो फरायनो रोङामोन। मानोना लेखा – फेरा फरायनो थाखाय गामियाव फरायसालिफोरबो गैयामोन। सनापुर गामिया खेसवारि बादि जोबोर गोग्लैसोनाय हालोदाव दंमोन। गामियाव मोब्लिब गैयामोन। गामिनि मानसिफोरा बेराम आजार जायोब्ला नायजानो थाखाय डक्ट’र एबा हस्पितालबो गैयामोन। सोरबा थैहाब्लाबो लामा सामाफोरा थाबायजायिखायनो रावबो डाक्टारबो फैयामोन ।बेनि अनगायैबो गामियाव मोनसे मेला जायोमोन, बे मेलायाव जौ लोंला-जाला, बेदर फिसानि आद्दा, बायदिसिनानि खालायदैफोर गारनायफोरा गामियाव बायदिसिना बेराम आजार सोमजिहोयोमोन गोबाङानो कलेरा बेराम जानानै थैदोंमोनबो बिदिनो मलया सनापुर गामियाव थांजेनब्ला सनापुर गामिनि मानसिफोरा गियाननि सोरांजों इसेबो सिनायथि गैयि खोमसि दरसियाव गोग्लैसोना थानायबादियै दंमोन। मलया थांजेनब्ला सनापुर गामिनि हालोदा बिदिनोमोन होननानै सावरायनो हायो।
10)समिरन बिमाया मलयनि न’आव थांनानै माबादि रायहैदोंमोन ? (2010)
फिनः समिरन बिमाया मलयनि न ‘आव थांनानै मलय बिमा बानाथिखौ गाज्रि गाज्रि रावै रायसे रायनानै मलयखौबो सोंखारिदोंमोन। समिरनआ मलयजों जोबोद लोगोमोन। बेखायनो मलया स्कुलाव फाइन होनो गोनां जानाय रांखौ बानस ‘नो थाखाय समिरनआ मलयनो जौसे रां होदोंमोन। बे रांखौ नाथाय समिरनआ न ‘नि आलमारिनिफ्राय खावनानैसो हरदोंमोन। समिरनआ सिग्रेत, जौ जुवाजों गफबना थानो मोजां मोनग्रा सेंग्रामोन समिरन बिमाया नाथाय फिसाज्लानि बेफोर गाज्रि आखलखौ मलयासो फोरोंजुबदों साननानै सिग्रेतनि बाखला लाना फैना मलय बिमानि सेराव दिन्थिफैनानै अजद होफैदोंमोन एरै- “नाय नों। नोंनि फिसाज्ला मलया आंनि फिसा समिरनखौ सिगारेट सोबनो फोरोंबाय, हाइस्कुलाव थांनोबो बाधा होदों सिनेमा नायनोबो टिकेट दाननो थिन्दों आर… आर…. मा . फोरोंदों मिन्थिबाय आलमारिनिफ्राय रां खावनोबो”।
मलया सोंफिननायाव मलयखौबो रायदोंमोन। बुंदोंमोन नोंखौथ’ बयबो गुन्दासो बुङो । बेनि अनगायैबो मलयखौ सोंखारिदोंमोन “नोंखि समिरनखौ रां खावनो थिनाखै ? आंनि फिसाया नोंबादि बदमाइस नङा बेफोरबादि गाज्रि गाज्रि रावजों सोंखारिदोंमोन आरो रायदोंमोन। आरो जोबनायाव मलयखौ बुंलांदोंमोनदि “दिनैनिफ्राय जुदि समिरनजों मलया मिला मिसा खालामबावो बिखौ पुलिसनो गथायनाने होगोन।” समिरनि बिमाया मलयनि न ‘आव थांनानै बेबादिनो राय हैदोंमोन।
11) मलय आरो बिथिकाया हाबानि उनाव मानो गारलायदोंमोन ? (2010)
फिनः मलय आरो बिथिकाया हाबानि उनाव गारलायदोंमोन मानोना मलय आरो बिथिकानि जुलिया गुनजेर देवानिनि सोलोजों गुबै सिनायथिखा सिखमालायनायनि गेजेरजोंसो जादोंमोन। मलयनि थाखाय विथिकाखौ गुनजेर देवानिया गिबि रायथिनाय समाव बियो मलयनि सोमोन्दै गासैखौबो फोलानानै खिन्थाहैदोंमोन। विथिकामोननि नखराव मलयनि सोमोन्दो गुनजेरआ खिन्थानाय बाथ्राया बिदि-मलया बि. कम पास, मोनसे गिदिर फार्मआव खामानि मावो। कम्पानिनिफ्रायनो गारिबो होदो पारसनेल बाहायनो थाखाय, द्राइभारआबो फ्रि, थाग्रा न ‘खौबो कम्पेनिनिफ्रायनो फ्रि होनाय जादों। मलयखौ जेब्ला बिथिकानि बिमाया नायनो थाखाय लेंहरो अब्ला गुनजेर देवानिजों मलयजों रिक्साजोंसो थांदोंमोन आरो बेखौबो गुनजेरआ पारसेनल गारिया गाज्रि जाना गेरेसावसो दं होनना फोलादोंमोन।
बेल’ नङा, गुनजेर देवानिया हाबानि खरसा खालामनो थाखाय सोलो खालामनानै बिथिका बिमानिफ्राय नै रोजा रांबो बिनानै लाबोदोंमोन। हाबानि थाखाय घतक गुनजेर देवानिनिनो गोदोनि लोगो बुदारुवा नेना थानाय सासे इन्जिनियारनि बिल्डिं न ‘खौ जिबा साननि थाखाय भारा खालामथ ‘नायबो जादोंमोन् । बेफोर गासैबो खामानिखौ गुनजेर देवानियानो थिक थाक खालामजोबदोंमोन। जेब्ला हाबानि अखानायै बे भारा लानाय, न’आव बिथिकाखौ दोनफैयो अब्ला न’खौ नेना थानाय बुदारुवा मलय बिमानियाव भारा बिफैयो। बाथ्रा मथै हाबानि अखानायैनो न’नि भाराखौ होनो गोनांमोन नाथाय गुनजेर देवानिया होआखै। वे समाव मलया ननि भारा होनो थाखाय रांनि जगार खालामनो न ‘निफ्राय ओंखारलांदोंमोन। बुदारुवा न ‘नि भारा बिफैनाय समाव मलय बिमाखौ सोंखारिनानै “ना सान्दाया बिगर गैया गलामनि फिसाया आखल मैया” बायदि बायदि होननानै रायदोंमोन । बिथिकाया बुदारुनि बुंनाय बाथ्राफोरनिफ्राय मिनथिना मोनदोंमोनदि मलया जेबो फार्मनि सानि गिदिर मावै गलामसो, गुन्दा लुस्सा आरो हावरियासो। दान्दिसे उनावनो मलया समिरननिफ्राय रां सेखना लाबोनायनि दायाव बिथिकानि मेगन सिगाङावनो पुलिसजों एरेष्ट खालामजाना लांजादोंमोन। बेनि उनाव बिथिकाया आरो मलयमोनादि गलामसो बेखौ बुजिनो आद्रा थायाखैसै, बेनिखायनो बियो मलयखौ गारनानै बिमा बिफानि न ‘आव थांफिनदोंमोन ।
मलया जेलनिफ्रा गखांनायनि उनाव बिथिकाखौ न ‘आव थांफिननाय खौरांखौ मोननानै लायफिननो थांदोंमोन, नाथाय बिथिकाया बिखौ गाज्रि गाज्रि रावै रायनानैसो हरदोंमोन। बेबादियैनो हाबानि उनाव मलय आरो बिथिकाया नागारलायनाय जादोंमोन ।
12) मलया सोरनि सायाव माबोरै खिथेर होखारखो लिर। (2010, 5 नम्बरनि )
फिनः मलया बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो नागिरदोंमोन। सनापुर गामिनि सदागर शभारामआ अबथिरा रुंसारि जानायाव बिनिनो -फंबाइ रमनिया विदानि गासै सम्फथिखौनो दखल खालामनानै बिबाजै- बानाथिखौ बियो इनाय अनागारि खालामनानै न ‘निफ्राय होखारहरदोंमोन। मलया बे समाव थाबायस्लिंनोल’ रोहांबायमोन। रमनिजों होखारहरजानानै बानाथिया खुनुरोखोम मालायनियाव मावै दाङै थाउनाव हा जिखलाबसे लाना बेवहायनो मलयखौ लेखा फरा फोरोंनायजों लोगोसे बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनांगौ होननानै फोरोंबोदोंमोन। मलया लेखा फरायनायजों लोगोसे कसरत, व्याम बायदिसिना खालामनानै गावनि देहाखौ राफोद खालामो । जेब्ला सेंग्रा गेदेर जायो मलया बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो थाखाय सनापुर गामिखौ नागिर नागिर फैनायसै। सनापुर गामियाव फैनानै बियो गिबियाव धरनिनि न’आव थानो लायो आरो रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो सुलु लागासिनो थायो। बिदिनो बियो सोलो खालामनानै रमनिनि न ‘आव थानो मोनदोंमोन। सानसेखालि रमनिया उन्दुग्रा खथायाव हा बहला मलयाबो बिनि उन उन थांखोमानानै गाव जान्जियाव एथेबनानै लाखानाय देगारजों रमनिखौ सुधारनानै बिनि सायाव खिथेर होखारनो नागिरो। नाथाय रमनिनि खथायाव हाबनानै नुहैबायदि बै समाव रमनिया गावनि गोदोनि गोरोन्थि मावनायफोरखौ रायखांनानै बिदानि आलायना लानाय सावगारिखौ थांखिना बिदानि सेराव निमाहा बिगासिनो । मलयखौ गावनि खथायाव नुनानै रमनिया गावनि गोरोन्थि मावनायनि बाथ्राखौ मलयनि सेराव खिन्थानानै लायो आरो बिबाजैखौ नागिर फिननायनि बाथ्राफोरखौबो फोरमायो। रमनिनि सोलायनाय गोसोखौ नुनानै मलया रमनिखौ सिथारनो हायाखिसै।
बारिनि फुख्रियाव थांनानै बियो देगारखौ गारहैयो आरो बिमानियाव गोसोजों निमाहा बिनानै बुङो “आइयै अ हायाखिसे खिथेर होखारो। नों आंखौ क्षेमा होदो। आनान गसाइनि खाथियाव आरज गाबहरबाय आं नोंनि सोलेरा सान्थि जाथों। आइ सान्थि जाथों। “
मलया बिबथै रमनिखौ सिथारनानै खिथेर होखारनो हायाखैसै, नाथाय गुबुन राहायै खिथेर होखारदोंमोन। सनापुर गामिखौ बियो मोनसे जौगाखां गामियाव महर सोलायदोंमोन, गावनि सोलोनि गेजेरजों बियो गामियाव फरायसालि, हस्पिताल गायसनो, गामिनि हाब्रु दैब्रु बारि लामाफोरखौ खोनानै मोजां खालामो, उइभिं इन्दास्ट्रि खुलियो, मोब्लिब गोहो लाबोयो। बिदिनो गामिनि जौगानायनि खामानि मावै मावै बियो सनापुर गामिनि बयनिबो गोसोखौ जै खालामनो हादोंमोन आरो उनथाराव बिबथै रमनिनि गोसोआ सोलायलांनायाव रमनिनि सेराव गावनि सिनायथिखौ होदोंमोन। बिबथै रमनिया मलयनो मलयनि बिफानिफ्राय सिखनानै लानाय गासैबो धोन सम्फथिखौ गथायनानै होफिनदोंमोन। बेबादियैनो मलया बिबथैनि सायाव अननायनि गेजेरजोंसो खिथेर होखारदोंमोन।
13) बिथिकाया सोर ? बिहा सोरजों हाबा जादों आरो माबोरै जादों लिर। (2012)
फिनः बिथिकाया थाउन सेरनिनो दाबसे गामिनि मोनबारिनि फिसाजोमोन।
बिहा मलयजों हाबा जादोंमोन। बिथिकानि जुलिया मलयजों लोगोसे गुनजेर देवानिनि सोलोजोंनो जादोंमोन। मलया गुनजेर देवानिखौ हाबानि थाखाय हमनायाव गुनजेरआ बिथिकाखौनो मलयनि थाखाय थि खालामनायसै । मलयनि थाखाय बिथिकाखौ गुनजेर देवानिया गिबि रायथिनाय समाव बियो मलयनि सोमोन्दै गासैखौबो फोलानानै खिन्थायो । बिथिकामोननि नखराव मलयनि सोमोन्दै गुनजेरआ खिन्थाहरनाय बाथ्राया एरै मलया बि. कम पास, मोनसे गिदिर फार्मआव खामानि मावो। कम्पेनिनिफ्रायनो गारिबो होदों पारसनेल बाहायनो थाखाय, द्राइभारआबो फ्रि, थाग्रा न ‘खौबो कम्पेनिनिफ्रायनो फ्रि होनाय जादों मलयखौ जेब्ला बिथिकानि बिमाया नायनो थाखाय लेंहरो अब्ला गुनजेर देवानिजों मलयजों रिक्साजोंसो थांदोंमोन आरो बेखौबो गुनजेरआ पारसनेल गारिया गाज्रि ‘जाना गेरेसावसो दं होनना फोलादोंमोन ।
बेल’ नङा, गुनजेर देवानिया हाबानि खरसा खालामनो थाखाय सोलो खालामनानै बिथिका बिमानिफ्राय नै रोजा रांबो बिनानै लाबोदोंमोन। बे रांनि माखासेखौ हाबायाव बाहायनाय जादोंमोन आरो माखासेखौ गुनजेरआ गाव बाहायदोंमोन । हाबानि थाखाय घतक गुनजेर देवानिनिनो गोदोनि – लोगो बुदारुवा नेना थानाय सासे इन्जिनियारनि बिल्डिं न ‘खौ जिबा साननि थाखाय भारा खालामथ ‘नायबो जादोंमोन। बेफोर गासैबो खामानिफोरखौ गुनजेर देवानियानो थिक थाक खालामजोबदोंमोन। बेबादियैनो बिथिकाया मलयजों हाबा जादोंमोन।
14) मलया खिथेर होखारनो मानो हायाखैमोन लिर। (2012)
फिनः मलया बिमानि खोथा लानानै बिबथैनि सायाव खिथेर होखारनो आरो बिबथैनिफ्राय बिफानि धोन सम्फथिखौ सेखनानै लानो थाखाय सनापुराव फैदोंमोन।
मलया उन्दै समावनो सनापुर गामिनि बिनि सदागर बिफा सभारामा रुंसारि जादोंमोन। बेनि उनाव सभारामनि फंबाइ रमनिया बिदा सभारामनि धोन सम्फथिखौ सिखना लानानै बिबाजै बानाथिखौ इनायं अनागारि खालामनानै न ‘निफ्राय होखारहरदोंमोन। बै समाव मलया थाबायस्लिंनोल’ रोहांनाय जोबोर उन्दैमोन। बानाथिया मालायनि नखर नखर मावै दाङै खुनु रोखोम थाउन सेराव हा जिखलाबसे बायनानै बेवहायनो मलयखौ लेखा फरा फोरोङो। उन्दैनिफ्रायनो बिमाया मलयखौ बिबथैनि इनाय अनागारियै गावसोरखौ होखारहरनायनि बाथ्राखौ फोरमायनानै मलयखौ बिबथैनि सायाव खिथेर होखारनो थुनज्लायबोगासिनो थादोंमोन। बे थांखिजोंनो मलया सनापुराव फैनानै बिबथैनि सायाव खिथेर होखारनो सुलु लाफैयो ।
गिबियावनो बियो धरनिनि न ‘आव थानो मोनदोंमोनब्लाबो सोलो बाहायनानै बियो रमनिनि नखराव थाफैनो मोनदोंमोन। मोनाबिलि समाव सानसे रमनिया स्रोद गाव उन्दुग्रा न ‘नि मोनसे खथायाव हाबहैखोमायो । मलयाबो बे समावनो जानजियाव देगार लानानै बिनि उन उन थांखोमायो । उनाव मलया नुबायदि रमनिया इन्जुरनि गोजौवाव दोगथाबनानै दोननाय मोनसे सावगारिखौ खुलुमनानै गाव गोदो मावनाय गोरोन्थिफोरनि निमाहा बिगासिनो दं, “आदा नों आंखौ क्षेमा होदो। बबेबा दिनाव नोंनि गथ’आ फैफिनोब्ला गासिबो धोन सम्फथिखौ होफिनजोबगोन आं। क्षेमा होदो आंखौ आदा क्षेमा होदो।” थिक बि समावनो मलया माबा जोथ्रोदफ्लांनायाव रमनिया मलयखौ नुदोंमोन आरो मलयजों लोगोसे रमनिया गावनि रुंसारि जालांनाय बिदानि बाथ्रा आरो बिबाजैखौ ‘होखारहरनायनि बाथ्राखौ फोरमायदोंमोन आरो गावनि गोरोन्थि मावनायनि उनदाहाखौ गाबै गाबै मलयनो फोरमायदोंमोन।
मलया बिदियै बिबथै रमनिनि गोसो सोलायनायखौ हमनो हादोंमोन आरो बेनिखायनो बियो रमनिखौ देगारजों सुथारनो हायाखिसै। बारिनि फुख्रियाव थांनानै बियो देगारखौ गारहैयो आरो बिमानियाव गोसोजों निमाहा बिनानै बुङो“आइयै आं हायाखिसै खिथेर होखारनो। नों आंखौ क्षेमा होदो। आनान गसाइनि खाथियाव आरज गाबहरबाय आइ नोंनि सोलेरा सान्थि जाथों । आइ सान्थि जाथों।”
बेबादियैनो मलया बिबथै रमनिखौ सिथारनानै खिथेर होखारनो हायाखैसै, नाथाय गुबुन राहायै खिथेर होखारदोंमोन, बेयो जाबाय अननायनि गेजेरजों।
15) खिथेर सल’ मानि सल’ बिथाया मा लिर। (2015)
फिनः खिथेर सलमानि सल’ बाथाया जादों खिथेर होखारनायनि सायाव । बे खिथेरा जादों बियादैया बिबथैनि सायाव खिथेर होखारनाय । सल ‘मानि गाहाइ आखु मलया सनापुर गामिनि सासे सदागर, सभारामनि फिसाज्लामोन। सभारामआ रुंसारि जानायाव फंबाइ रमनिया सभारामनि बिसि बानाथिखौ इनाय अनागारि खालामनानै न ‘निफ्राय होखारहरदोंमोन । बै समाव मलया थाबायस्लिंनो रोंहांनाय उन्दै। बिमा बानाथिया बिखौ थाउन सेरनि दाबसे गामियाव जोबोर खस्थयै फेदेरो फोलावो आरो बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो थाखाय थुनज्लायो ।
खिथेर सल ‘मायाव मोननै समान समान सल ‘खौ स्रेंयै खाफाहोनाय जादों, मोननैबो सल’आ मलयनिनो नाथाय गुबुन गुबुन मानसिनि सायाव खिथेर होखारनाय। मोनसेया जादों बिबथै रमनिनि सायाव आरो गुबुन मोनसेया जादों गावनिनो बिसि बिथिकानि सायाव । गुनजेर देवानिनि सोलोजों मलया बिथिकाखौ थगायनानै हाबा लानाय जादोंमोन। बिथिकाया हाबानि उनाव मलयखौ गलाम होनना मिथिनानै नागारलांदोंमोन । मलया जेब्ला बिथिकाखौ फिन लायनो थांफिनो मलयखौ गलाम, गुन्दा बायदिसिना गाज्रि गाज्रि रावजों रायना हरदोंमोन। बिथिकानि बिदि आखुवाव बियो इनायनो दुखु मोनदोंमोन।
जेब्ला सनापुर गामियाव मलया बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनाय थांखिजों थाहैयो बियो रमनिनि सोलायनाय गोसोखौ हमनो हादोंमोन। आरो बिनि खिथेर लानायनि राहाया गुबुन महराव सोलायलांदोंमोन। बियो सनापुर गामिखौ जौगाहोनायनि खामानि मावदोंमोन। सनापुर गामिनि बयनिबो गोसोखौ बियो जै खालामनो हादोंमोन। बिदिनो सनापुर गामियाव जेब्ला बिबथै रमनिजों लोगो नांनानै फरायसालि गायसननो बेवहाय फोरोंगिरिनि साख्रि नागिरना थांनाय बिथिकाजों बिहा फिन लोगो मोनलायो। बिथिकाया मलयनि नंगबै सिनायथिखौ हमदांमोननानै माब्लाबानिफ्रायनो नागिरफिनगासिनो दंमोन आरो मलयखौ गावनि फिसाइ महरै गनायफिननो राजि जादोंमोन आरो अनसायफिनदोंमोन । मलया नाथाय बिथिकानि अननायखौ गिबियाव जोगारो। मलया बिथिकाजों आगोलाव नेवसिजानायाव जाबादि दुखु मोननांदोंमोन बिथिकायाबो बे एखे दुखुखौनो साननैसोनि थाखायब्लाबो सैनांदोंमोन।
जोबथारनायाव मलया बिबथै रमनिनि गोसोखौ जै खालामनो हानायनि उनाव गावनि सिनायथिखौ होदोंमोन। बिबथै रमनियाबो मलयखौ बिदानि फिसाला होनना मिथिनानै बिदानि गासै सम्फथिखौ जेबो बेरेखा गैयालासे गथायफिननानै होदोंमोन। मलया उनाव बिथिकाखौबो बिसि महरै गनायनानै बोजबनानै लादोंमोन। बेबादियैनो खिथेर सल ‘मायाव मोननै रोखोमनि खिथेर होखारनायनि सल’आ स्रें स्रेङै खारनायखौ नुनो मोनो। अननायनि गेजेरजों खिथेर होखारनायानो जादों बे सल’मानि गुबै बिथा। बेबादियैनो ‘खिथेर सलमानि सल’ बिथानि सायाव जों सावरायनो हायो।
16) खिथेर सलमानि मलयनि आखुखौ बिजिर। (2015)
फिनः खिथेर सल ‘मायाव मलयानो जादों गाहाइ आखु। सल ‘मायाव मलयनि आखुवा सासे गोसो गुवार, अनसुला गोसोनि मानसि महरै बेरखांदों। मलया थाबायस्लिंनोल’ रोहांनाय समावनो बिनि बिबथैया रान्दि बिबाजै थामहिनबा मलयनि बिमा बानाथिखौ ननिफ्राय होखारना हरदोंमोन। मलय बिफानि गासैबो धोन सम्फथिफोरखौ रमनिया सिखनानै लादोंमोन आरो मलयमोनखौ गोदाव सोराव खालामदोंमोन। सेंग्रा देरनायनि उनाव बिमानि हास्थायनाय बादियै बिहा बिथिका मुंनि सासे बि.ए. पास सिख्लाजों हाबा जादोंमोन। हाबाया जादोंमोन गुनजेर देवानिनि सोलोजों। नाथाय हाबानि उनावनो बिथिकाया मलयमोनखौ हावरिया होनना मिथिनानै नागारलांफिनदोंमोन । बेनि दाहायावनो मलयनि बिमाया फासि नांना थैयो । बिमा थैनायनि उनाव बियो बिमाया गाव उन्दैनिफ्रायनो गावखौ फोरोंबोनाय बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनां बाथ्राखौ लानानै सनापुर गामियाव फैदोंमोन। सनापुर गामियाव फैनानै बियो गामिनि आलाय-सिलाय जाना- थानाय हालोदखौ नुफैनानै गोसोआव इनायनो दुखु मोनदोंमोन बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर लानो नागिरनाय थांखियाबो रमनिनि गोसोखौ सोलायनाय नुनो मोनफैनानै फैमाल जादोंमोन। बरं बियो सनापुर गामियाव गामि फोसाबनायनि खामानि मावनानै सनापुर गामिखौ दाबसे मडेल भिलेजाव महर सोलायदोंमोन।
मलयनि बेफोर मावनायनि गेजेरजों बिनि आखलखौ एरैबादि बिजिरनो हायोदि, मलया सासे अनसुला आरो गोसो गुवार सुबुं । बियो मालायनि दुखुखौ नायनानै थानो हायामोन। बिहा सुबुंस्रिनि फारसे गाबखांनाय दंमोन। बेनिखायनो बियो सनापुर गामिनि बयनिख्रुइ गोहोम गोनांसिन सुबुं धरनि आरो गावनिनो बिबथै रमनिनि गेजेराव थानाय सुथुरथिखौबो सोलो खालामनानै लोगोआव महर सोलायहोदोंमोन। खेसेरबारियाव गोग्लै सोनानै थानाय गामिखौ गावनि सोलो आरो नाजानायनि गेजेरजों गुबुन महरै साजायदोंमोन। सनापुराव बियो फरायसालि गायसनहोदोंमोन, लामा बानायदोंमोन, गामिनि सेंग्राफोरखौ लानानै लामा सेर सेर दंफां-लाइफां गायदोंमोन। गामियाव मोब्लिब गोहो जगायदोंमोन, उइभिं इन्दाष्टि बेखेवदोंमोन, हस्पिताल गायसनहोदोंमोन। बेबादियैनो फारफ्रोमनिफ्राय गामिनि जौगानायनि थाखाय खामानि मावदोंमोन। गामिनि बयनिबो गोसोखौ जै खालामनो हादोंमोन। जोबथारनायाव गावखौ मुगैनानै नागारलांनाय बिथिकाखौबो गावनि बिसि महरै नाजावफिननो हादोंमोन। बेफोरनिफ्राय मलयखौ सासे गोसो गुवार सुबुं महरै बिजरिनो हायो।
17) मलया मानि थाखाय सानबेसे जोबथेसालियाव थानांदोंमोन ? (2016)
फिनः मलया समिरननिफ्राय रां सेखनायनि दायाव स्नि साननि थाखाय जेलाव थालांदोंमोन। मलया बिमानि बाथ्राबादियै जायखि जाया राहायै जुलिलानायनि बाधायाव राजि जादोंमोन। बिबादियैनो गुनज़र देवानिनि सोलोजों बिथिका मुंनि सासे बि. ए. पास सिख्लाजों हाबानि रादाय जादोंमोन। गुनजेर देवानिया नाथाय बिथिकामोननि नखराव मलयखौ गेदेर फार्माव साख्रि मावो होनना थगायदोंमोन। गुनजेर देवानिया सोलो खालामनानै बिथिका बिमानिफ्राय नै रोजा रांबो बिनानै लाबोदोंमोन। हाबानि बिथांखि बादियै गुनजेर देवानिनि आगोलनि लोगो बुदारु मुंनि सासे मानसिया सासे इन्जिनियारनि न’ नेना थानायखौ जिबा साननि थाखाय भारा लानाय जादोंमोन। भाराखौ हाबानि अखानायैनो होनायनि बाथ्रा। नाथाय बिथिकाखौ हाबा खालामखांना लाबोनायनि उनावनो गुनजेरआ बिथिका बिमानिफ्राय लाबोनाय रांखौ गावसो बांसिन बाहायदोंमोन। बुदारुवा न’नि भारा बिनो फैब्लासो मलया रांनि थाखाय राहा नागिरनो हमो । बियो लामाजों थांबाय थानायावनो गावनि लोगो समिरनखौ लोगो मोनो। बियो जुवा गेलेनो फैदों। बिनि लोगोआव गोबां रां थानायखौ मलया हमनो हायो आरो समिरननियाव रां दाहार बियो। समिरनआ नाथाय बिनो रांखौ होआखैमोन। राहा गैयियाव मलया समिरनजों बुदलायनानै समिरननि रांखौ सिखना लाबोदोंमोन। बेनि दायावनो मलया जेलाव लांजादोंमोन आरो बियो स्नि सान जोबथेसालियाव थानांदोंमोन ।
18) मलया गावनि जोनोम गामियाव मा मा समाजनि फोसाबथाइयारि खामानि मावदोंमोन ? बिदिन्थिजों फोरमायना लिए ।
फिनः मलया गावनि जोनोम गामियाव गोबां समाज फोसाबनाय खामानि मावदोंमोन। बुंनो थाङोब्ला मलय थांनायनि आगोल सनापुर गामिया खेसरबारियाव गोग्लैसोना थानाय बादि मोनसे जोबोर उन गोग्लैसोनाय गामिमोन। बिदि उन गोग्लैसोनाय गामियाव रावबो समाजनि मोजां मावग्रा आवगायबोआखैमोन। मलयाबो सनापुर गामिनि हालोदखौ नुफैनानै गोसोआव इनायनो दुखु मोनदोंमोन आरो गामियाव समाज फोसाबनायनि खामानि मावदोंमोन। समाजनि मोजां मावनो थाखायनो बियो गिबियावनो सनापुर गामिनि मानसिफोरजों गावखौ गोरोबहोनो नाजादोंमोन। गामिनि मादाव बयनिखुइबो गोनांसिन आरो गोहोम गोनांसिन सुबुंफोर धरनि आरो गावनिनो बिबथै रमनि, बिथांमोनजों बियो मोजां जादोंमोन। रमनिखौ फुस्लायनानै धरनिया गामियाव गायसननाय बोसोरफ्रोमबो खुंजाबाय थानाय सावस्रि गैयि मेलाखौ बन्द खालामनायसै। बे मेलानि दाखोर दाला आरो खालाय दैफोरफोरनिफ्राय गोबां बारदेरनाय बेराम, कलेरा बायदि जाना गोबां मानसि थैगासिनो थायोमोन। रमनिनि फिसाज्ला सानैयाबो बे मेलानि जाहोनावनो कलेरा जाना थैदों जायनि थाखाय रमनिजों धरनिजों इनायनो सैलाया। थारैनो बे मेलानि गाज्रि मैलाफोरनिफ्राय गामिनि मानसिफोर बायदिसिना बेराम जागासिनो थायोमोन। रमनिया हिनजावसा फरायसालि गायसननायाव मलया गोसो मोदोम बावसोमनाने मदद होयो। बेवहाय सोलो खालामनानै बियो धरनिनि बि.ए. फरायनाय गलापीखौ फोरोंगिरि थिसनो। बिनि मददजोंनो फरायसालिया जै जै मै मै थांना थादोंमोन।
बिदिनो मलया सोलो खालामनानै मोनफा मोनफा गामि जौगाखांनायनि खामानि मावलांदोंमोन। रमनिखौ फुस्लायनानै गामिनि सेंग्राफोरखौ बुथुमनानै गामिनि हाब्रु दैब्रुजों बुंफबनाय लामाजों पाका खालामदोंमोन। रमनिखौ फुस्लायनानै गामियाव मोब्लिब गोहो लाबोयो आरो गलापिखौ लानानै उइभिं इन्दास्ट्रिबो गायसनो। मलयनि नाजानायावनो सनापुर गामिनि महरा जोबोरैनो गुस्लायलांदोंमोन। हाब्रु दैब्रुजों बुंफबनाय गामिनि लामाया उनाव सुफुंनानै ओंखाम जानो हानायबादि मोजां जादोंमोन। लामा सेर सेर गामिनि सेंग्राफोरखौ लानानै मलया तितासाप, खुजाब, इउक्लिपतास, देबदारू, नासेर, सिगुन, गाम्बारि बायदि बायदि दमफां गायनानै गामिनि आबहावाखौ मोजां खालामो । धरनिखौ फुस्लायनानै हस्पिताल गायसनहोयो। गामिनि जौगानायनि खामानिफोरखौ गोरलैयैनो जाहाथे मावनो हायो बेनि थाखाय गामिनि गोहोम गोनांसिन सुबुं धरनि आरो गावनि बिबथै रमनिखौ बियो सुथुरनिफ्राय बियाय एबा गोरोबलायहोनायनि खामानिबो मावनो हादोंमोन। बेबादिनो सनापुर गामिखौ जौगाहोनो थाखाय मलया गोबां बायदिसिना राहा लादोंमोन। बेबादियैनो मलया गावनि जोनोम गामियाव समाज फोसाबनाय खामानिनि सोमोन्दै जों सावरायनो हायो ।
19) बानाथिया मलयखौ सोरनि सायाव मानो माबोरै खिथेर होखार- नांगौ होननानै फोरमायदोंमोन ?’
फिनः बानाथिया मलयखौ गावसोरखौ होखारहरनाय बिबोनां रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो थाखाय फोरोंदोंमोन बिबोनां रमनिया मलया ‘थाबायस्लिंनोल’ रोंनाय समावनो गावनि फिसाइ थैखांनायनि उनाव गावसोरखौ माबोरै इनाय अनागार खालामनानै होखारहरना गावसोरनि धोन सम्फथिखौ सिखनानै लादोंमोन बेफोरखौ मलयनो फोरमायजुबनानै बिबथै रमनिनि सायाव खिथेर होखारनांगौ होननानै बिदि बुंदोंमोन- “सनापुरनि नोमफानि धोन सम्फथिखौ नों सेखनानै लाफिनथारनांगौ। मानोना नोम्फानि धोन सम्फथिखौ नोमथिया खायदायै बायदायै नोमफा थैनायनि उनाव आंनि आखाइनिफ्राय सेखनानै लादों। होमब्ला नों थाबायजेननोल’ रोंदोंमोन। बेनिफ्राय आं होखारजादोंमोन। होखारजानानै दाबसे ‘बेसेबा गोजानाव थांनानै मेगनाव मोदै खुगायाव खुदै लानानै मालायनाव थायै थायै भिथा खरलबसे बायनानै नोंखौ मानसि खालामदों आंनों बिनि खिथेरखौ होखारफिननांगोन फिसा। नङाब्ला आं थैनानैबो सान्थि मोननाय नङा।” बेबादि बुंनानै मलयखौ बानाथिया बिबनां रमनिनि सायाव खिथेर होखारनो थिनदोंमोन।
20) ना सानदाया बिगुर गैया निखावरिनि फिसाया आखलत गैया- मालायफोर बुंनाय वे बाथ्राखौ आं फोथायामोन, नाथाय दिनै फोथायनांबाय” – बे बाथ्राखौ सोर सोरनि सेराव मानो बुंदों लिए।
फिनः “ना सानदाया बिगर गया निखावरिनि फिसाया आखल गैया मालायफोर बुंनाय बे बाथ्राखौ आं फोथायामोन, नाथाय दिनै फोथायनांबाय” बे बाथ्राखौ बुदारुवा मलय बिमा बानाथिनि सेराव बुंदोंमोन।
गुनजेर देवानिखौ हमनानै मलया बिथिका मुंनि सासे आइजोजों हाबा जादोंमोन। बिथिकाखौ नाथाय गुनजेरनि हेफाजाबजों थगायनानैसो हाबा खालामना लाबोनाय जादोंमोन मलया बि. कम पास खालामनानै मोनसे गेदेर फार्माव साख्रि गिदिर मावनाय सासे साख्रिआवला होननानै। मलखा धोन सम्फथि गोनां महरै साजायनो थाखाय बुदारु मुंनि गुनजेरनि गोदोनि लोगोआ सासे इन्जिनियारनि नेना थानाय न ‘खौ भाराबो लाथ ‘नाय जादोंमोन। बेफोरनि गासैबो बाथ्रा खोथाफोरखौ गुरजेर देवानियानो थिक थाक खालामजुबदोंमोन। नाथाय गुनजेर देवानिया बिथिका बिमानिफ्राय हाबानि मुङै सोलो खालामनानै लाबोनाय नै रोजा रांखौ लाना खारखोमालांदोंमोन आरो न ‘नि भाराखौ थि समाव होनो हायाखैमोन।
नखौ भारा लानाय समावबो गुबुन गुबुन गोबां नंखाय बाथ्रा बुंनानैसो लादोंमोन। बुदारुवा बिसोरनि गासैबो बाथ्राफोरखौ हमदां हादोंमोन आरो हाबानि उनाव जेब्ला न’नि भारा लांनो फैयो अब्ला बियो थि समाव भाराखौ मोनाखैमोन आरो न ‘खौ नागारनानै थांनांगौ होनना मलयनि बिमा बानाथिखौ रायदोंमोन। बिसोरनि गासैबो बाथ्राफोरखौ हमदां हानानै गोजौनि बाथ्राखौ बुदारुवा मलय बिमा बानाथिनि सेराव बुंदोंमोन।
21) बिथिकाया मलयनो लिरनाय लाइजामाव मा बाथ्रा फोरमाय- दोंमोन ?
फिन: बिथिकाया सनापुराव मलयखौ लोगो मोनहैनायनि उनाव गावनि फिसाइ महरै मोननो हास्थायफिनदोंमोन। मानोना गाव मलयखौ नेवसिखांनायनि उनाव मलयनि गुबै बाथ्राफोरखौ मिथिना मोनदोंमोन आरो खुरखाय खुरसि मलयखौ नागिरदोंमोन नाथाय सनापुराव गाव फोरोंगिरिनि साख्रि नागिरना फैनायावसो मलयजों लोगो मोनलायफैदोंमोन।। मलया नाथाय बिथिकाखौ गावनि बिसि होननानै रावनिबो सेराव सिनायथि होआखैमोन आरो बिथिकाखौ एरा एरा खालामदोंमोन। बेनिखायनो बिथिकाया सनापुरखौ नागारना थांनो होननानै मलयनो लाइजाम लिरना गालांदोंमोन। मलयनो लाइजामाव फोरमायनाय बाथ्राया एरै-
“बुजिबाथ आं नों आं बेयाव थानायखौ सुखुवाखिसै। आं बे नोंनि सनापुरि सनापुराव फैनानै नोंखौ आख’ फाख ‘सो खालामफैनाय जाबाय। जायनि थाखाय नों दाबो आंखौ नोंनि हिनजाव होननानै रायजो राजाफोरनो खिन्थायाखै । ओंखायनो आं सानबाय आंनि रसा नांनाय, आंखाला औरैनोसो। आंनि दुखु दाहायानोसो। आंनि दुख दाहाया आंनावनो थाथोंसै। आं दा न ‘आव थांनो ओंखारबाय। नोंनि मोजांखौ नुबानो आं सुख सान्ति मोनगोन। नोंनि सुखुवानो आंनि सुखु। आंखौ लानानै नों खर’ दासासै।”
बिथिकाया मलयनो लिरनाय लाइजामाव बेफोर बाथ्राफोरखौनो फोरमायदोंमोन।
22) सल ‘नि गुबै बाथ्राखौ नोंनि रावजों गुसुङै लिए।
फिनः सनापुर गामिनि सदागर शभारामआ थैनायनि उनाव फंबाइ रमनिया बिदानि गासै सम्फथिखौ दखल खालामनानै बिबाजै बानाथिखौ इनाय उदखार खालामनानै न ‘निफ्राय होखार हरो। बानाथिया फिसाज्ला मलयखौ लानानै गाबै गाबै ओंखारबोनांदोंमोन। होमब्ला मलया थाबायस्लिंनोल’ रोहांदोंमोन। टाउन सेराव हा जिखलाबसे लानायसै मलय बिमा बानाथिया । बानाथिया उन्दैनिफ्रायनो मलयखौ फोरोंदोंमोन देरनानै बियो रमनिनि सायाव खिथिर होखारनांगौ आरो बिफानि सम्फथिखौ उदधार खालामनांगौ। मलया देरबोनो हमबाय। बिहा बारा फरायनाय जायाखिसै। बिमानि बुंनाय बाथ्राया बिनि गोसोआ रिंखांबाय थायोमोन। खिथेर होखारनायनि अरजों बिनि गोसोआ गुदुं जाखाङोमोन। मलया कसरट सोलोंदोंमोन, रिं गेलेदोंमोन, बुल बोदोंमोन। देहाखौ गोख्रों खालामनो थाखाय बियो कसरतआव गोसो होदोंमोन होमब्लासो बियो रमनिनि सायाव खिथिर होखारनो हागोन। बियो सिलाइ गावनोबो सोलोंदोंमोन। बिब्दिनो बिनि बांसिन समा थांदोंमोन ।
समिरनआ मलयनि फरायसा लोगोमोन। समिरनआ सदागरनि फिसालामोन बियो मलयखौ फरायसालियाव रां खेन्दा होनो हायैनि थाखाय मुं दानजानायाव जौसे रां होनानै मदद होदोंमोन। बे खोथाखौ मिथिनानै बिमा मिना देबिया बानाथिनि न ‘सिम फैनानै रायफैदों। मलयजों लोगो जानानै गावनि फिसाज्लाया सिग्रेट सोबनो सोलोंदों, सिनेमा नायनो सोलोंदों, रां खावनो सोलोंदों होनना बायदि बायदि गाज्रि रावै रायनो हमो । बानाथिनो हुमखिबो होनाय जायोदि समिरनजों लोगो जायोब्ला मलयखौ पुलिसनो हमना होगोन। बे बाथ्रायाव इनायनो दुखु मोनदोंमोन। बै समाव मलया न ‘आव गैयामोन। न ‘आव सफैग्रोन मोना बिमाया मलयखौ रायदोंमोन।
मलया न’आव थाथेरै जादोंमोन। नसुंसेनि लाफाथिनि बोसोन बायदियै बानाथिया मलयनो हाबा होनो नागिरो। बिमानि गोसोखौ गोजोन होनो थाखाय मलया राजि जायो । हिन्जावखौबो लाबोनाय जाबाय घटक गुनजेट देवानिनि खौसलाव । हाबाखौ न’ गुबैयाव खालामा लासै टाउनावसो मालायनि गेदेर बिलदिं न ‘आव भारा लाथ ‘लायनानै। हिनजाव गोदाननि मुङा बिथिका । मलयखौ गेदेर कम्पानिनि साख्रि मावो होनना गुनजेटनि खुगानिफ्राय खोनानानै राजि जाबाय बिथिकाया। बियो बि.ए. फरायलायनाय हिनजाव। हाबायाबो जाना थांबाय। नाथाय अखानायैसो मिथिबाय मलया सासे नेहाद गलामसो। बे बिलदिं न ‘आबो मालायनिसो। न’नि भाराखौ बे दिन खालिनो होनांगौ। नाथाय मलयनि आखाइयाव रां गैया। लामायाव समिरननिफ्राय बियो फैसा सेख ‘नानै लाबोदोंमोन। समिरनआ पुलिस लानानै बिखौ हमनानै लांफैबाय। बिथिकाया आरो बि न’आव थायासै। बियो न’आव थांफिननायसै। जोबथेसालिनिफ्राय गबोनानै मलया बिथिकाखौ, नुफैफिनाखिसै। बिमायाबो फासिनानै थैबाय । मलया राहा मैया जादोंमोन। बियो बिथिकाखौ लायनो थांफिनदोंमोन। नाथाय बिथिकाया बिखौ गाज्रि गाज्रि रावैसो रायदोंमोन आरो न ‘निफ्राय हुरुनहरदोंमोन। मलयनि जिउवाव बारहुंखा बारदोंमोन। दा बियो सानबाय रमनिनि सायाव खिथिर होखारगोन। मानोना बियो बिमानि बुंलांनाय बाथ्राखौ लाखि थारनांगोन। नङाब्ला बिमाया सान्थि मोननाय नङा।मलया सनापुर गामिसिम सोङै सोङै थांबाय रमनिनि न ‘खौ नागिरनो थाखाय मुं दानजानायाव जौसे रां होनानै मदद होदोंमोन। बे खोथाखौ मिथिनानै बिमा मिना देवीया बानाथिनि न ‘सिम फैनानै रायफैदों। मलयजों लोगो जानानै गावनि फिसाज्लाया सिग्रेट सोबनो सोलोंदों, सिनेमा नायनो सोलोंदों, रां खावनो सोलोंदों होनना बायदि बायदि गाज्रि रावै रायनो हमो । बानाथिनो हुमखिबो होनाय जायोदि समिरनजों लोगो जायोब्ला मलयखौ पुलिसनो हमना होगोन। बे बाथ्रायाव इनायनो दुखु मोनदोंमोन। बै समाव मलया न ‘आव गैयामोन। न ‘आव सफैग्रोन मोना बिमाया मलयखौ रायदोंमोन।
मलया न ‘आव थाथेरै जादोंमोन। नसुंसेनि लाफाथिनि बोसोन बायदियै बानाथिया मलयनो हाबा होनो नागिरो। बिमानि गोसोखौ गोजोन होनो थाखाय मलया राजि जायो । हिन्जावखौबो लाबोनाय जाबाय घटक गुनजेट देवानिनि खौसलाव । हाबाखौ न’ गुबैयाव खालामा लासै टाउनावसो मालायनि गेदेर बिलदिं न ‘आव भारा लाथ ‘लायनानै। हिनजाव गोदाननि मुङै बिथिका । मलयखौ गेदेर कम्पानिनि साख्रि मावो होनना गुनजेटनि खुगानिफ्राय खोनानानै राजि जाबाय बिथिकाया। बियो बि.ए. फरायलायनाय हिनजाव। हाबायाबो जाना थांबाय। नाथाय अखानायैसो मिथिबाय मलया सासे नेहाद गलामसो। बे बिलदिं न ‘आबो मालायनिसो। न’नि भाराखौ ऐ दिन खालिनो होनांगौ। नाथाय मलयनि आखाइयाव रां गैया। लामायाव समिरननिफ्राय बियो फैसा सेख ‘नानै लाबोदोंमोन। समिरनआ पुलिस लानानै बिखौ हमनानै लांफैबाय। बिथिकाया आरो बि न’आव थायासै। बियो न’आव थांफिननायसै । जोबथेसालिनिफ्राय गबोनानै मलया बिथिकाखौ, नुफैफिनाखिसै। बिमायाबो फासिनानै थैबाय । मलया राहा गैया जादोंमोन। बियो बिथिकाखौ लायनो थांफिनदोंमोन। नाथाय बिथिकाया बिखौ गाज्रि गाज्रि रावैसो रायदोंमोन आरो न ‘निफ्राय हुरुनहरदोंमोन। मलयनि जिउवाव बारहुंखा बारदोंमोन। दा बियो सानबाय रमनिनि सायाव खिथिर होखारगोन। मानोना बियो बिमानि बुंलांनाय बाधाखौ लाखिथारनांगोन। नङाब्ला बिमाया सान्थि मोननाय नङा।
मलया सनापुर गामिसिम सोङै सोङै थांबाय रमनिनि न ‘खौ नागिरै। लामाथारै थांबाय थानायावनो मोननै हानजानि गेजेराव नांलायनाय नुबाय। भटआव देरहानायखौ लानानै नांलायनाय। धरणीया जेन्दों आरो मोखाङाव जाथाइया जादोंमोन धरणीया गोजौ थालानिफ्राय थानानै नायहरदोंमोन आरो रायहरदोंमोन। रमनिनि फिसाज्ला समेना धरणीखौ गावनो सिलाइ जानदोंमोन मलया सिलाइखौ गोजौआव बुग्दावनानै
खोख्लैनायसै । बेयाव बुज्लायनाय जाबाय रमनिनि मानसिफोरा जायखारलांबाय। धरणीया मलयखौ गावनि न’आव लाना थांनायसै। धरणीनि फिसाजो गलापीया मलयखौ आलासि सिबिनायसै। रानापुरनि गासै खौरांखौ गलापीनिफ्राय मोनथिनायसै मलया चरणीनि मेला खुंनायखौ बन्द खालामनो खिन्थानायसै । मानोना मेलायाव जौ जुवा, दावराव-दावसि जासोयोमोन बे मेलानि मैला मैथा मुवा जानानै मानसिफोरा बेराम आजार जायोमोन । नाथाय धरणीया बेखौ खालामा मानोना बिहा मेलानिफ्राय मुलाम्फा दं । मलया बिखौ ब्रा ब्रा बन्द खालामनो खिन्थानायाव बिखौ धरणीया होखार हरदोंमोन उनाव मलया रमनिनि न’आव थांनायसै । गिबियाव रमनिया मलयखौ धरणीनिनिसो मानसि होननानैसो सान्दोंमोन। नाथाय उनाव मलया बुजायना होनायाव मिथिबाय। रमनिनि हान्जासे’ मानसि लानाफैना मलया मेलाखौ बन्द खालाम फैमारबाय।
रमनिखौ खिथिर होखारनो लानाय थांखिया मलयनि गोसोनिफ्राय जायखाराखैमोन। सानसेखालि मोनाबिलियाव रमनिया खुद गाव उन्दुग्रा न’नि मोनसे खथायाव हाबहैबाय।मलयाबो स्रि स्रि हाबहैफायो। जानजियाव गंसे देगार एथेबनानै लाखादों। थांखिया रमनिखौ सिथारनानै खिथिर लानाय आरो सम्फथिखौ उदधार खालामनाय। रमनिया बिदानि सावगारिखौ खुलुमनानै निमाहा बिदोंमोन गावनि गोरोन्थिनि थाखाय आरो बुंदोंमोन माब्लाबा दिनाव बिनि गथआ फैफिनब्ला गासैबो सम्फथिखौ होगोन होननानै । मलया बिनि उनदाहा खालामनायखौ नुनानै हायाखिसै रमनिखौ सिथारनो।
बे समावनो मलया माबा जोथ्रोदफ्लाङो । सोदोब खोनानानै रमनिया नायफिनब्ला मलयखौ नुयो । सावगारिनि सोमोन्दै मलया रमनिनियाव सोङो। अब्ला रमनिया बिदा शभारामनि बाथ्राखौ बुङै बुङै रथ’ रथ’ उनथिजों थानाय फुख्रियाव थांनानै मलया मेगननि मोदै हुगारो । देगारखौ गारहैयो आरो बुङो, “आइयै, आं हायाखिसै खिथिर होखारनो। नों आंखौ क्षेमा होदो। आनान गसाइनि खाथियाव आरज गाबहरबाय आं नोंनि सोलेरा सान्थि जाथों। आइ सान्थि जाथों । “
मलय फैनायनि सिंगां सनापुर गामिया मोनसे गोग्लैसोना थानाय गामिमोन। थाबायनो थाखाय आलि मोजां गंसेयानो गैयामोन । हाब्रु दैब्रु बेहेर बारि बायदि लामा जेराव सिखावबो खावनो थांनो बायोमोन । नाथाय मलय फैनायनि उनाव सनापुर गामिया मोनसे गोदान जिउ मोननाय बायदि जादों। मलयनि सुबुरुनजोंनो रमनिया गंसे हिनजावसा एम.इ. स्कुल गायसनदोंमोन। फरायसालिया फरायसाफोरनि अनजिमाया गोबांनिफ्राय गोबां जालांदोंमोन गामिनि मानसिफोरखौ लोगोआव लाफानानै मलया लामा सरगफोरखौ बानायदों। दा बे लामाया पाका जाबाय। लामाया एरै बायदि साखोन सिखोनदि लामायाव गोसो जाब्ला सुफुंनानै ओंखाम जाजायो। सेंग्राफोरा मलयनि खोथा मथे सरग सेर सेर बेरा फारनैबो तितासाप, खुजाब, इउक्लिपटास, देवदारू, नासेर, सिगुन, टिक, गाम्बारि बायदिसिना गायदोंमोन। बेल नङा, गामियाव गेलेनो थाखाय कमन रुम, लाइब्रेरी बायदिबो मलयनि हेफाजाबाव बानायनाय जाबाय। बिबथै रमनिखौ हमनानै गामियाव इलेकट्रिकबो लाबोसे लाबोनानै गलापीखौ लानानै इन्द्रास्ट्रीनिफ्राइ उइभिबो मन्जुर खालामनानै लाबोबाय मलया। स्मल स्केल इन्द्राजस्त्री बे उइभिखौ दा गलापीयानो दैदेनो। गामिनि आगोलनि गेग्रेव गेथेव परट अफिसखौबो दा गोदानै लुफिनबाय, मलयनि थुलुंगायाव ।।
गामियाव गंसे हस्पिटालबो फाथिनाय जाबाय मलयनि बोसोन आरो थुलुंगानायजोंनो । दा सनापुर महर मोनबाय। बेनिनो गुदियावनो दं मलयनि मोजां हास्थायनाय आरो नाजानाय।
बिथिकाया हिन्जावसा एम.इ. स्कुलाव साख्रि नागिरना फैनानै मलयखौ लोगोमोनो। नाथाय मलया बै समनि गाव रायज्लायनाय बाथ्राफोरखौ गोसोखांनानै एरा एरा खालामो बिथिकाया बिखौ सुवामि मोनफिनो नागिरफिनदोंमोन। बिथिकाया गावनि गोरोन्थिखौ उनदाहा खालामफिनदोंमोन। बियो गलापीमोननि नआव थानानै फोरोंगिरिनि खामानिखौ मावदोंमोन । सानसेखालि बिथिकाया मलयखौ गाव थानाय खथायाव लेंहरनानै गावनि गोसोनि बाथ्राखौ दुखुजों फोरमायदोंमोन। मलयनि बिखायाव बियो उफ्ले उफ्ले गाबदोंमोन । गलापीया बे जाथाइखौ नुसनफैदोंमोन। बिथिकानि बान्दि जुनुवा बाथ्राखौ आरो बांसावना होदोंमोन। बिसोरदि बिसि-फिसाइसो बाथ्राखौ नाथाय रावबो मिथिया । धरणीनि न ‘आव समिरनआ दंफैयोमोन। बियो गलापीखौ हाबा खालामनानै धरणीनि सम्फथि मोननो नागिरदोंमोन। मलयखौ बैहाय नुनानै समिरनआ गावखौ हेंथा होनो फैदों सानदोंमोन। गलापीखौ सेना लाजानो गिदोंमोन। समिरनआ मलयनि हेंथायै बाथ्राफोरखौ घरणीनो एरसन एरसन होदोंमोन। मलया साननैसो गामिनिफ्राय आनजायना थादोंमोन बेखौनो खारखोमादों होनना बांसावबाय। बिथिकायाबो न’ फारसे थांफिनो होननानै स्टेसनसिम थांबाय। मलया फैफिननानै बिथिकाखौ नागिरना थांफिनबाय। लामायाव समिरनआ मलयखौ सिलाइजों गावबाय। मलयनि फेन्दायाव गुलि हाबदों। थै रना रनि ओखारदों मलया गिदिंना फैफिनबाय। बै दिनखालि हस्पिटालनि दरखं बेखेवनायनि खोथामोन । सार्जना मलयखौ अपारेसन खालामनानै मोजां खालामफिनबाय। धरणी, रमनि, समेन, गलापीमोना मलयखौ मोजां जाखां फिननाय नुनानै मोजां मोनबाय। सोर बिखौ गावामोन बाथ्राखौ सोंबाय। नाथाय मलया खिन्थायाखैसै । बिथिकाया मलयनि जाथाइखौ खोनानानै हाखु दाखुयै स्टेसननिफ्राय फैफिनबाय। सुवामि होननानै मलयनि बिखायाव उफ्ले फैबाय। बयबो गोमोबाय । मलया बाथ्राखौ फोरमायना होबाय । मलयनि खोथा मथे धरणी आरो रमनिमोना गलापी आरो समेनखौ हाबा होलायगोन जाबाय। रमनिया मलयखौ गावनि बिदानि फिसा होनना मिथिनानै सम्फथिखौ हगारना होफिनबाय। जोबनायाव मलया खिथिर लामारबाय। नाथाय गुबुन राहायै । अनज्लायनायनि गेजेरजोंसो ।
23) खिथिर सल’ नि जाफुंसारनायखौ बिजिर।
फिनः चित्तरन्जन मोसाहारिया गोबां सल’मा लिरबाय आरो दासिमबो लिरगासिनो दं । बिनि सल’माफोरा समाजारि सल’मा थाखोनि । सुबुं जिउनि मोगथां जाथाइफोरखौ प्लट हिसाबै लानानै चित्तरन्जन मोसाहारिया सलमाफोरखौ लिरो। बेनिखायनो बिनि सल’माफोरा फरायग्राफोरजों आदोर खालामजायो । खिथिर सल’मायाबो फरायग्राफोरजों गोबाङै आदोर खालामजादों। बेनि जाहोना जाबाय खिथिर सल ‘माया लावाबो सुङाबो । बेवहाय गुसुं गुरुं बाथ्रा दं। फेस्ला बिदैया सल’ मानि जाफुंसारनायनि मोनसे गोनां मसला । चित्तरन्जन मोसाहारिया फेस्ला बिदै होनायाव गोबां दं। घटक माउजि देवानिनि “हु इज दि फादार अफ दा हिन्जाव ” गुनजेट।देवानिया गोमोरलाय जासे ओंखाम जानाय, मलयखौ रिक्सा सायाव फोरोंलांनाय, गोलोन्दाया बुजानानै हाथाइ गनानै थै लाला लालि गनाय, रमाकान्तनि साथा खिथुवा पाका लामायाव थुना होनायाव थबस्र’ ज ‘लांनाय बेफोर मिनिनायनि खराग जगायदों। चित्तरन्जन मोसाहारिया गावनि सल ‘फोराव होनाय बायदि गोसोथोलायनायननि जाथाइफोरखौ खिथिर सल’ आव बारा होआखै थेवबो बेयाव सेक्स एपिल मोननो थाङो । सेक्स एपिलनि फारसे एरैनो मानसिफोरहा लोरबांथि दंखायो। बे सल ‘मायाव श्रींगार रसनि गेवलां बरनायनाय दं।
मानसिफोरा एखनब्ला सानस्लाब हायियाव गोरोन्थि मावफ्लाङो ।बेयो जेबो गेदेर बाथ्रा नङा। गेदेर बाथ्राया जाबाय उनदाहा खालामनाय । उनदाहा खालामनाया गावखौ फोसाबनायनि मोनसे गेबें लामा ‘खिथिर’ सल’मायाव मलय, बिथिका, रमनिमोनहा मावफ्लांनाय गोरोन्थिखौ उनदाहा खालामदों आरो बिसोर गावखौ फोसाबनायनि लामा लादों सल ‘मागिरिया फोसाबलु नोजोरजों बेफोर आखुखौ सल ‘मायाव मोजाङै एरखांनो हादों।
खिथिर सल ‘आव थिखानाय समाजनि जेबो मुख’ नाय गैयाब्लाबो बर’ समाजनिनो राजखान्थियारि-रांखान्थियारि हालोदखौ बेहेरबारिनिफ्राय माबोरै मडेल भिलेजआव सोलायलांखो बेयो थुलुंगाथाव बाथ्रा । मानसिया नाजायोब्ला समाज, गामि हारिखौ जौगाखां होनो हाथों बे आयदाखौ खिथिर सल’निफ्राय फरायग्राफोरा सोलोंनो हायो।
चित्तरन्जन मोसाहारिया गांसे गोबां सल’मा दिहुनगासिनो दं। बिथाङा गोबां सल’मा लिनायनि हाबिला दं। जाउनाव बिथाङा फोसाबनायनि सम मोनाखै खायसे गोरोन्थिफोरखौ। बे खिथिर सल ‘मायाववो एफा एनै गोरोन्थि थालांनाय नुनो मोनो अब्लाबो सल ‘माया जाफुंसारदों होननाने जों बुंनो हागौ।



