WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now

Class 12 Education|Bodo Medium|Chaper 5 (क) Memory and Forgetting-गोसोखांनाय आरो बावगारनाय

Class 12 Education|Bodo Medium|Chaper 5 (क) Memory and Forgetting-गोसोखांनाय आरो बावगारनाय: Bodo Tutor is your trusted partner for AHSEC Class 12 Education solutions in the Bodo medium. In this article, we provide comprehensive solutions for Class 12 Education|Bodo Medium|Chaper 5 (क) Memory and Forgetting-गोसोखांनाय आरो बावगारनाय designed to align perfectly with the latest AHSEC syllabus. Our detailed and well-organized answers ensure students gain a clear understanding of the concepts, helping them excel in their exams. Whether you’re searching for AHSEC Class 12 Education|Bodo Medium|Chaper 5 (क) Memory and Forgetting-गोसोखांनाय आरो बावगारनाय Solutions, HS Class 12 Education Question-Answers, or resources for Bodo Medium studies, this guide caters to all your needs.

Explore top-quality solutions for Class 12 Education|Bodo Medium|Chaper 5 (क) Memory and Forgetting-गोसोखांनाय आरो बावगारनाय, expertly crafted to support your learning and preparation. Trust Bodo Tutor for the best  ASSEB Class 12 Education resources and make your exam preparation more effective!

Class 12 Education|Bodo Medium|Chaper 5 (क) Memory and Forgetting-गोसोखांनाय आरो बावगारनाय

1) बिसम्बि माखौ बुङो ? बिसम्बिनि मोननैसो बुंफुरलु हो। (What is memory ? Give a few definations of memory.)

Ans: जोंनि गोसोआव जुथुमनानै दोननाय आगु गियान एबा रोंगौथिफोरनि गोसोखांफिननाय मावमिनखौनो बिसम्बि बुंनाय जायो। बिसम्बिनि ओंथिया जाबाय जाखां बिदिन्थायारि सोलोंनाय आरो हारोंथाइफोरखौ गोसोखांफिननाय । बिसम्बिया मोनसे बे बादि बिखान्थि जाय गोनांथि बादियै सुबुंफोरा मोनखांनाय गियान आरो हारोंथाइफोरखौ गोसो खांफिन होयो आरो बाहाय होयो ।गोबां बोसोर सिगां गोहो सान्थौबादि (Faculty Theorist) मुंनि हान्जासे गोसो बिगियानगिरिफोरा गोसोखौ खायफा थि गोहोनि फुंखा होननानै सानबोदों । बिसोर बिसम्बिखौ मोनसे जुनिया गोहो होनना बुंदोंमोन ।

गोदान गोसो बिगियानगिरिफोरनि बादिब्ला बिसम्बिया गोसोनि जुनिया गोहो नङा। बिसोरनि बादिब्ला बिसम्बिया जाबाय गोसोनि खामानि एबा बिखान्थि । अदेबानि, बिसम्बिया जाबाय जोंनि इन्द्रियफोर एबा मोनदां अंग ‘फोरनिफ्राय मोननाय गियान आरो हारोंथाइफोरखौ गोसो सिंआव ज ‘ खालामना दोननाय आरो नांगौ बादियै गोसो खांफिननाय बिखान्थि । अदेबानि बेयो रोखा जाबायदि, बिसम्बिहा मोनथाम खामानिफोर एबा मावमिनफोर दं : आबहावानिफ्राय रोंगौथि आरो सोलोंथाइ लानाय, रोंगौथिफोरखौ एबा सायख्लुमफोरखौ गोसो सिङाव जुथुमनानै दोननाय एबा सरैखा खालामनाय आरो नांगौबादियै बे रोंगौथि एबा सायख्लुमफोरखौ गोसो खांफिनहोनाय ।

बिसम्बिनि खायफा बुंफुरलुफोरः

मुंदांखा गोसो बिगियानगिरि मेक दुगल (Mc Dougall) आ बिसम्बिनि बुंफुरनायखौ एरैबादि होदों- “गुसेब ओंथियाव बिसम्बि एबा गोसो खांनाया जादों थांनाय समाव मोनबोनाय गियान रोंगौथिफोरखौ बिबादियैनो साननाय।”
जेमस एस. र’स (James S. Ross) नि बादिब्ला, “बिसम्बिया जादों मोनखानाय रोंगौथिनि आखु आखलजों दानाय मोनसे गोदान बिमोनदांथि । “

2) बिसम्बिनि मख ‘जाथाव आखुफोरनि बागै लिर। (Mention some sailent characteristics of memory.)

Ans : जोंनि गोसोसिंआव जुथुमनानै दोननाय आगु गियान एबा रोंगौथिफोरनि गोसोखांफिननाय मावमिनखौनो बिसम्बि बुंनाय जायो। बिसम्बिनि ओंथिया जाबाय जाखां बिदिन्थायारि सोलोंनाय आरो हारोंथाइफोरखौ गोसोखांफिननाय बिखान्थि । बिसम्बिया मोनसे बे बादि बिखान्थि जाय नांगौबादियै सुबुंफोरा मोनखांनाय गियान आरो हारोंथाइफोरखौ गोसो खांफिन होयो आरो बाहाय होयो।

बिसम्बिनि गुबै आखुथाइफोरखौ गाहायाव लिरनाय जाबाय:

i) इन्द्रिय ‘जों मोनदांनाय बिमोन्दांथिनि गोनांथि (Need of Sen- sory Experience ) : जोंनि सोलेराव मोनबा मोनदांथियारि अंग एबा इन्द्रिय ‘फोर दं । बिसम्बिनि थाखाय बे मोनबा मोनदांथि अंगफोरनि जोहै रोंगौथि एबा हारोंथाइ मोननाया गोनांथार। मोनदांथियारि अंग’ एबा इन्द्रियनि मोनदांथिनि गियाननि अनगा बिसम्बि थाया आरो गोसो खांनाया जानानै फैया।

ii) जुथुमनाय एबा दोनथुमनाय गोहो (Retaining Power ) : जुथुमनाय एबा दोनथुमनाय गोहोआ बिसम्बिनि थाखाय गोनांधार। साफ्रोमबो सुबुंफोरहानो गोसोसिंआव दोनथुमनायनि गोहो थायो। बेयो सुबुंफोरखौ सोलोंनाय आरो रोंगौथिफोरखौ दोनथुमनायाव हेफाजाब खालामो।

iii) गोसो खांफिननायनि गोनांथि ( Need of Recalling) : बिसम्बिनि मोनसे नोजोर होनां आखुआ जाबाय बेखौ मोननो थाखाय गोसोखांफिननांगौनि गोनांथि दं। मख ‘नाया गाहामदि बेबादि गोसोखांफिननाया नंगुबै जानांगौ।

iv) सांग्रां नङिगोसोनि बिफाव (Role of Unconsious Mind ): जोंहा सांग्रां (consious) आरो सांग्रां नङि (unconcious) मोननैबो रोखोमनि गोसो थायो । आगु गियान आरो सोलोंनायफोर खौ गोसोखांफिननायाव सांग्रा नङि गोसोआ गोनांथार बिहोमा होयो। सरासनस्रायै, सांग्रां नङि गोसोआ गोजोनग्लाय एबा मोजां बिसम्बिफोरखौ गोसो खांनायाव आरो गोजोनग्लाय नङि एबा गाज्रि बिसम्बिफोरखौ आरो जाथाइफोरखौ बावगारनायाव हेफाजाब खालामो।

v) जावलेनायनि एबा फिन खालामफिननायनि गोनांथि (Need of Repetition ) : मोनसे सोलों गियानखौ जुथुमना दोनथुमनो थाखाय जावलेनाया एबा फिन खालामफिननाया गोनांथार। जावलेनाया एबा खनले खनले मावफिननाया गोरो खांनायाव मदद खालामो। जावलेनायनि आंखाला बावगारनायनि जाहोन जायो।

vi) गोगो एबा मोजां सावस्रिनि गोनांथि (Need of Good Health ): लोरबां एबा नोरजिया गोसो सावस्रिया मानसिखौ गियान बिमोनदां मोननायाव हेंथा हायो आरो बावगार होयो। अदेबानि मोजां बिसम्बिनि थाखाय थाजिम गोसो सावस्रिया जोबोर गोनांथार।

3) बिसम्बिनि थाखोफोरखौ सावराय । Discuss the different stages involved in memory process.

Ans : बिसम्बि बिखान्थिनि थाखोफोरखौ एबा जाहोग्राफोरखौ गाहायाव सावरायनाय जाबायः

i. सोलोंनाय एबा हारोंथाइ आरजिनाय (Learning or Acqui- sition of Experience) : सोलोंनाय एबा हारोंथाइ आरजिनाया जाबाय बिसम्ब बिखान्थिनि गिबि आरो बयनिखुइबो गोनांसिन थाखो। सोलोंनाय एबा गियान आरजिनायनि अनगा गोसोआ गुफुर लांदां खाखोर बादि। बेनिखायनो गोसोखांथि मोननो थाखाय बेसादफोरखौ बदमोननाय (Sen- sation) आरो मोनदांनाय (Perception) गियान आरजिनाय आरो रोंगौथि मोननाया इयुनाव गोसोखांनो थाखाय गोनांथार । अदेबानि रोखा सोलोंनाय एबा गियान आरजिनायनि अनगा बिसम्बि थाया।

ii. गोसोआव लाखिनाय एबा जुथुमनाय : (Retention Or Reataining) : गोसो खांनाय एबा बिसम्बिनि नैथि गोनांथार बिसम्बि बिखान्थिनि थाखो आ जाबाय आरजिनाय एबा मोनखांनाय गियान आरो रोंगौथिफोरखौ गोसो सिंआव दोनथुमनाय एबा जुथुमनाय। सोलोंनाया जियानो जायामानो बे सायखं (Image) खौ गोसोआव दोनथुमनो नाजाथारनांगौ । गोसोआव लाखिनाय एबा जुथुमनाय खामानिनि अनगा, रावहाबो बिसम्बि थाया। बे जुथुमनाय सोलोंनाय आरो हारोंथाइफोरनि सायखंखौ जेब्लानो नांगौ अब्लानो गोसो खांनो हानाया गोनांथार।

iii) गोसोआव जाखांफिननाय एबा गोसोखांफिननाय (Re- call or Remembering): बिसम्बि बिखान्थिनि थामथि थाखोआ जाबाय गोसोआव जाखांफिननाय एबा गोसोखांफिननाय । बे थाखोआव गोसोआव जुथुमना दोननाय आगु रोंगौथिफोरखौ सांग्रां गोसोसिम बुरखांफिननाय जायो। जोंनि आगु गियान रोंगौथिफोरखौ जेबो सोलाय सोल’ खालामा जासे थामहिनबा बिनो बि महराव गोसो खांफिननो नाजानाय जायो।

iv) गनायथिनाय ( Recognition ) : सोलोंनाय, दोनमनाय आरो गोसोखांफिननायनि अनगायैबो बिसम्बिनि गुबुन मोनसे थाखो दं, बेखौ गनायथिनाय होनना बुंनाय जायो। खायफा गोसो बिगियानगिरिफोरा बेखौ बिसम्बि बिखान्थिनि ब्रैथि थाखो होनना फोरमायदों। गनायथिनाया जादों गोसोआव माबेबा मोनसे गोसोखांथिया थार नंगौना नङा फोरमान खालामनाय बिखान्थि। सरासनस्रायै, फरायसाफोरा बे बिसम्बि बिखान्थिखौ ‘Objec- tive Type’ आनजादनि थार फिननायखौ सायख ‘नायाव बाहायो ।

4) गाहाम बिसम्बिनि आखुथाइफोरखौ सावराय । ( What are marks of good memory?)

Ans : सरासनम्रायै, जोंनि गोसोसिंआव जुथुमनानै दोननाय आगु गियान एबा रोंगौथिफोरनि गोसोखांफिननाय मावमिनखौनो बिसम्बि बुंनाय जायो । बिसम्बि बुंनाय जायो । बिसम्बिया मोनसे गोसोनि खामानि एबा बिखान्थि । बिसम्बिया सुबुंफोरनि जिउआव गोनांथार बिफाव दं। अदेबानि मोजां बिसम्बिया सुबुं जिउनि थाखाय गोनांथार थासारि ।

गाहाम एबा मोजां बिसम्बिनि आखुथाइफोर एबा सिनायथिफोरखौ गाहायाव सावरायनाय जाबाय :

i) गोखै आरो गोरलैयै सोलोंनो हानाय गोहो (Ability to Learn Quickly and Easily ) : मोजां बिसम्बिनि मोनसे गोनांथार सिनायथि एबा गुनआ जाबाय जोबोद गोखैयै आरो गोरलैयै सोलोंनो हानाय गोहो । सासे मोजां बिसम्बि थानाय सुबुङा जेब्लाबो थाबैनो आरो जोबोद गोखैयै सोलोंनो हायो।

ii) गोलाव सम जुथुम हानाय (Long Retention) : जुथुमनाया बिसम्बिनि थाखाय गोनांथार एबा नागार हायि बिखान्थि । जों जा सोलोङो आरो गियान आरजियो बेफोरखौ इयुनाव बाहायनो आरो बुथुमफिननो थाखाय दोनथुमनाय जायो। सासे मोजां बिसम्बि गोनां सुबुङा जोबोद गोख्रैयै आरो गोरलैयै सोलोंनायजों लोगोसे बे सोलोंनाय आरो गियान एबा सायख्लुमफोरखौ गोबां गोलाव समसिम जुथुमना दोननो हायो ।

iii) थार आरो गोखै बरनफिननाय (Accurate and Prompt Reproduction ): थार आरो गोखैयै बर ‘नफिननाया एबा फिन सोरजिनाया मोजां बिसम्बिनि मोनसे गोनांथार सिनायथि एबा गुन। मोजां बिसम्बि थानाय सुबुंआ थाबैनो एबा गोखैयै सोलोंनाय आरो सोलोंनाय आरो आरजिनाय गियानफोरखौ गोबाव समसिम जुथुमना दोननायजों लोगोसे बेफोरखौ नांगौबादियै बरन फिननो एबा फिन सोरजिनो हायो थारै आरो गोखैयै।

iv) मावमिनारि एबा सिबिथाइयारि गोहो (Surviciability) : मोनसे मोजां बिसम्बिया गोनांथि जाब्लानो सिबिथाइ (service) होनो हानाय गोहो थायो। मोजां बिसम्बि थानाय सुबुङा थार समाव थार जाथाइखौ नांगौबादियै गोसोखां फिननो हायो ।

5) बिसम्बिया गाहाम आरो गाज्रि मोननैबो जानो हाथाव दा ? नोंनि फिननायनि बानबुंथाइ हो। (Can there be good and bad memory? Justify your answer.)

Ans : नंगौ, बिसम्बिया गाहाम आरो गाज्रि मोननैबो जानो हाथाव। बिसम्बिहा सुबुं जिउआव गोनांथार बिफाव दं । साफ्रोमबो सुबुंफोरानो मोजां बिसम्बि मोननो लुबैयो । नाथाय बेफोरबादि जाया। गोसोखांनो हानाय गोहोआ सुबुं लाना सुबुं गुबुन गुबुन जायो। सोरनाबा मोजां बिसम्बि थायो सोरनाबा गाज्रि । बानबुंथाइ एबा जुक्तिफोर (Justifications ) :

i) गाहाम एबा मोजां बिसम्बि थानाय सुबुडा गोरलैयै आरो गोखैयै सोलोंनो हायो। नाथाय गाहाम एबा मोजां बिसम्बि गोयै सुबुङा गोख्रोयै आरो गोरलैयै सोलोंनो हाया ।

ii) गाहाम एबा मोजां बिसम्बि थानाय सुबुङा गोरलैयै गुबुनफोरनि रुजुनायाव सोलोंनाय आरो गियानफोरखौ गोलाउ समसिम गोसोआव दोनथुमनो आरो लाखिनो हायो।

iii) गाहाम बिसम्बि थानाय सुबुङा नांगौबादियै सोलोंनाय आरो गियानफोरखौ थारै गोसोखांफिननो हायो। नाथाय गाज्रि बिसम्बि गोना सुबुङा हाया।

iv) सासे गाहाम बिसम्बि गोनां सुबुङा गोनांथि जाब्लानो थार समाव थार बेसादखौ गोसो खांनो हायो नाथाय, मोजां बिसम्बि थायाब्ला हाया ।

6) गुदि फरायसालिनि सासे फोरोंगिरि हिसाबै सोलोंसाफोरनि गाहाम बिसम्बि मोननांगौआव माबोरै मदद खालामो ? (Supposing yourself as a school teacher, how would you help a child to develop good memory ?)

Ans : बिसम्बिखौ फोसाबनाय आरो जौगाहोनाया मोनसे गोब्राब बिखान्थि । फरायसा सासेनि बिसम्बिखौ फोसाबनायनि आरो जौगाहोनायनि राहाफोरा
जाबायः

i. सोलोंनायनि हाबिलास : (Will to learn) : फरायसा सासेनि बिसम्बिखौ जौगाहोनो थाखाय बे फरायसानि सोलोंनो लुबैनाय एबा हाबिलासखौ जौगा होनांगोन। जुदि फरायसाया सोलोंनो लुबैयो आरो मायबा मोनसे रोंनो हांखुर जायो अब्लासो बियो सोलोंनायखौ गोसोआव लाखिनो हागोन।

ii. थुलुंगा (Motivation ): फरायसा सासेनि बिसम्बिखौ फोसाबनो आरो जौगाहोनो थाखाय बे फरायसाखौ सोलोंनो थाखाय थुलुंगाखां होनांगोन । थुलुंगाखां होनाया सोलोंनायखौ जाफुंसार होयो आरो बिसम्बिखौ गोखों आरो मोजां खालामो।

iii) गोसो दुंनाय (Interest ): गोसो दुंनाय एबा गोसो जाना बिसम्बि गोख्रों खालामनायनि आरो गोहोम गोनां सोलोंनायनि गोनांथार थासारि । फरायसा सासेखौ सोलोंनो आरो रोंनो थाखाय गोसो दुंहोना एबा गोसो जाहोना बिनि बिसम्बिखौ जौगाहोनो हागोन।

iv) गोसो होनाय (Attention ) : गोसो होनायाबो गोहोम गोनां सोलोंनाय आरो बिसम्बि जौगा होनायनि गोनांथार थासारि । सासे फरायसाया सोलोंनो गोसो होब्लासो बे सोलोंनायखौ गोसोआव लाखिनो हागोन। फरायसा सासेनि बिसम्बिखौ फरायसाखौ सोलोंनो गोसो जाहोनाबो जौगाहोनो हागोन।

v) देखो (Rhythm) : देंखोआ बिसम्बिनि मोनसे गोनाथार फुंखा । फरायसाफोरा फरायनायनिखुइ, मेथाइ एबा सल’ आरो खन्थाइफोरखौ देंखोनि जुनै खोनासंना बांसिन मोजांयै आरो गोखैयै गोसोआव लाखिनो हायो।

vi) जिरायनाय (Rest ) : जिरायनाया सोलोंनायनि आरो गोसो खांनायनि थाखाय मोनसे गोनांथार गोसो सोलेरारि थासारि सोलोंनायनि आरो गोसो खांनायनि थाखाय । जिरायनाया मेंनाय आरो बानायखौ गया खालामो । अदेबानि, जिरायनाया बिसम्बिखौ थाजिम खालामो आरो जौगा होयो।

7) सायखंआरि बिसम्बि माखौ बुङो ? बिदिन्थिजों फोरमायना हो ? (What is Image Memory ? Discuss with example.)

Ans: सायखंआरि बिसम्बि ( Image Memory ):
सायखंआरि बिसम्बिया बिसम्बिनि मोनसे गाहाइ बाहागो। सायखं आरि बिसम्बि बे मुंनिफ्रायनो मिथिनो हायो दि बे बिसम्बिया थारला एबा आबुंयै सिगांनो सोलों खाना गोसोआव जुथुमना दोननाय सायखंनि सायाव सोनारो ।
सायखंआरि बिसम्बि थानो थाखाय सुबुंफोरनियाव आगोलनो सोलोंखानाय आरो आरजिनाय गियानफोर आरो रोंगौथिफोर थाथार नांगो । बे सायखंफोरखौ गोसोआव जुथुमना दोननाय जायो आरो नांगौबादियै गोसोखांफिननो हायो। बेनिखायनो बे बादि रोखोमनि बिसम्बिनो गोजौ थाखोनि सोलो, सानस्रि, गोहो दाथाइ गोहो, सायखं लाखिहानाय आरो गोसो खांफिन हानाय गोसोनि गोनांथि जायो।

सायखंआरि बिसम्बिखौ गासैबो गोबांयै बाहायो आरो बेखौ “गुबै बिसम्बि” होननानै बुंनाय जायो। बिदिन्थि फरायसाफोरा सायखंआरि बिसम्बिखौ रनसाय एबा गोलाउ सोंनायनि फिननाय होनो थाखाय बाहायो।

8) बावगारनाय माखौ बुङो ?(What is forgetting ?)

Ans : बावगारनायखौ सरासनस्रायै बिसम्बि एबा गोसोखांनायनि उल्था मावमिन बुंनाय जायो । बिसम्बिनि ओंथिया जादों बाबेन लांनाय समाव मोननाय गियान रोंथाइखौ सांग्रां गोसोआव लाबो फिननाय । ओंजों, आगु गियान रोंथाइखौ गोसोखांनो हायियानो जादों बावगारनाय । उदेबानि, गोसोआव जुथुमना दोननाय आगु सोलोंथाइफोरनि सायखंखौ सांग्रां गोसोआव लाबोफिननो हायियानो जादों बावगारनाय ।

9) बावगारनायनि मख ‘जायाव आखुथाइफोरखौ दिन्थि । (What are the characteristics of forgetting?)

Ans : बावगारनायनि गाहाइ आखुथाइफोरा जाबायः

i. बावगारनाया मोनसे गोसोआरि थामिन जों गोसोजाबोलानि बावगारनो हाया। गोसोआव जुथुमना दोननाय सायखंफोरखौ सांग्रां गोसोआव लाबोफिननो हायियानो जादों बावगारनाय।

ii. बावगारनाया नांथारै नङा। मानोना बावगारनाया खेस्लायै (indi- rectly) सोलोंनाय आरो गियान आरजिनायाव मदद खालामो।

iii. बावगारनाया मोनसे मिथिंगायारि गोसोआरि थासारि जाय जोंनि गोसोनि रैखाथि राहा एबा जोन्थोर महरै बिफाव होयो एबा खामानि मावो।

iv. बावगारनायखौ गेबें बावगारनाय (Judicious Forgetting) होननाबो बुंनाय जायो । मानोना बावगारनाया गोनांथि गैयि मुवाफोरखौ गोसोनिफ्राय बोखारनाय आरो गोनां मुवाफोरखौ गोसोआव लाखिनो जायगा होनायाव मदद खालामो।

v. बावगारनायनि मोनसे मख ‘जाथाव आखुथाइया जादोंदि बेयो सुबुंफोरा सोलोंनायनि जागायजेननाय समफोराव बांसिन जायो उनाव सम जानायजों लोगोसे एसे जाबोयो।

vi. बावगारनाया मोनसे गोरलै आदब आरो बेयो गोसोखौ गोरलै थासारियाव लाखिनायनि थाखाय बेखौ गोसोनि रैखाथि दाहाल होनना बुंनाय जायो।

10) बावगारनायनि जाहोनफोरखौ फोरमाय। ( Write on the im portant causes of forgetting.)

Ans : गोसोबिगियानगिरिफोरा बावगारनायनि गोबां जाहोनफोर मख ‘दों । बे जाहोनफोरखौ गाहाइयै मोननै बाहागोआव राननाय जादों- सोलेरारि जाहोन (Physiological Cause) आरो गोसोआरि जाहोन (Psychologi- cal Cause)।

बावगारनायनि सोलेरारि जाहोनफोरा जाबाय :

i. बोराइ बैसो (Old Age) : सरासनम्रायै बोराइ बैसोआव बावगारना गोबां जानाय नुनो मोनो। बोराइ बैसोनि सुबुंफोरा सोलेरारियै आरो गोसोआरियै लोरबां जायो। बैसो बांनायजों लोगोसे सोलेरनि स्नायु बिखान्थिजों लोगोसे मेलेमनि खामानि मावनाय गोहोआ गया जालाङो। बेनिखायनो बोराइ बैसोआ बावगारनायनि मोनसे गाहाइ जाहोन।

ii) मेलेमारि जखम (Brain Injury): जोंनि मेलेमाव गोबां बाहागोफोर दं जरै- गेदेर मेलेम (Fore Brain), गेजेर मेलेम (mid Brain), उन मेलेम (Hind Brain) आरो सिगां मेलेम (Cerebrum), थेलामास आरिफोर । बेफोरनि मादाव बिसम्बि एबा गोसो खांनाय मावमिना सालायजायो गुबैयै गेदेर मेलेमजों। बेखायनो माबेबा जाब्रबथाइजों एबा गोख्रों गारोङि बेरामजों भुगिनानै बे गेदेर मेलेम बाहागोआव जखम जायोब्ला बावगारनाया सोमजिनो हागौ।

iii) मेंनाय (Tiredness or Fatigue) : मेंनाया बावगारनायनि गुबुन मोनसे जाहोन । जिरायाबालानो गोबां सम गोब्राब खामानि मावलांबाय थायोब्ला सोलेरा मेंग्लियो। जाहोनाव स्नायु बिखान्थि (Nervous system) जों लोगोसे मेलेमाबो मेङो आरो लोरबां जायो। बेनि थाखायनो मेंनाय बावगारनायनि मोनसे गुबै जाहोन।

iv) फेग्रा मुवा बाहायनाय (Intoxication ): फेग्रा मुवा बाहायनायाबो बावगारनायनि गाहाइ जाहोन । बिदिन्थि महरै, बायदिसिना मुलै (Drugs) जेरै जौ, सादा, उखुन्दै, गान्जा भां, हेर’इन, फेसिदालफोर बायदि फेग्रा मुवाफोर बाहायबाय थायोब्ला बैसोगोरा सुबुंजों लोगोसे उन्दै बैसोनि हौवासा हिनजावसाफोराबो बावग्रा जानो हागौ।

v) सर’ एबा जावलेनायनि आंखाल (Lack of Repetition ); माबेबा मोनसे सोलोंनायखौ गोसोआव लाखिनो थाखाय सर’ खालामनाया एबा खनले खनले सोलों फिननाया गोनांथार । जावलेनाय एबा सर’नि आंखालाव जायखिजाया सोलोंनाय आरो रोंथाइफोरा गोरलैयै बावगार जायो।

11) बिदिन्थि होनानै सावराय। (Explain with example the following statesment.)

(क) बिसम्बिनि थाखायनो बावनायनि गोनां।
(Forgetting is necessary for memory.)

Ans : बिसम्बिनि थाखायनो बावनायनि गोनां (Forgetting is nec- essary fo memory ) :
बावगारनायखौ सरासनस्रायै बिसम्बि एबा गोसोखांनायनि उल्था मावमिन बुंनाय जायो । बिसम्बिनि ओंथिया जादों बाबेन लांनाय समाव मोननाय गियानखौ सांग्रां गोसोआव लाबो फिननाय । ओजों आगु गियान रोंथाइखौ गोसोखांनो हायियानो जादों बावगारनाय।

बिसम्बिनि थाखायनो बावनायनि गोनां। बावगारनायखौ बिसम्बिनि मोनसे जाहोग्रा होनना बुंनो हायो। मानोना माबेबा सोलोंरोंथाइ मोनखांनाय उनाव इयुनाव बिसम्बि मोननो थाखाय बेनि सायखंफोरखौ गोसोआव जुथुमना लाखिनांगोन। ओंजोंहाय जों मिथिगौदि गोसोआव जुथुमनाय गोहोआ जादों जोनोमजों फैफानाय आरो बेनिखायनो बेयो सिमा गोनां। बावगारनाया गोजाम आरो गोनांथि गैयि सायखंफोरखौ सांग्रां नङि गोसो सिंथाराव नारसोमहरनायनि जाहोनाव सांग्रां गोसोआव गोदान गोदान गियान रोंथाइ जुथुमनो जायगा मोनो। बेनिखायनो बावगारनायखौ बिसम्बिनि थाखायनो गोनां होनना साननाय जायो । बे आखुनि थाखायनो गोसो सानथौगिरिफोरा सोलोंथाइखौ जुक्ति गोनां बावगारनाय मावमिन होनना बुंदों।

बिसम्बनि थाखायनो बावनायनि गोनां, बिदिन्थिया जाबायः बावगारनाया गाज्रि जाथाइफोरखौ बावगारहोना गोदान गियान सोलोंनायाव मदद खालामो।

11. (ख) बावगारनाया गोसो सरैखाथिनि दाहाल (Forgetting is as defence mechanism of mind. )

Ans : बावगारनाया गोसो सरैखाथिनि दाहाल ( Forgetting is a deffence mechanism of mind ) : बावगारनायखौ सरासनस्रायै बिसम्बि एबा गोसोखांनायनि उल्था मावमिन बुंनाय जायो । बिसम्बिनि ओंथिया जादों बाबेन लांनाय समान मोननाय गियानखौ सांग्रां गोसोआव लाबोफिननाय । ओजों आगु गियान रोंथाइखौ गोसो खांनो हाथियानो जादों बावगारनाय ।
मुंदांखा गोसो बिजिरथाइगिरि फ्रयेदआ बावगारनायखौ मोजां एबा थाजिम गोसो सावस्रिनि थाखाय गोनां होनना बुंदों। बिथांनि बादिब्ला बावगारनाया गोसोनि मोनसे रैखाथि दाहाल बादि। मानोना बेयो मानसिखौ जिउनि दुखुगोनां आरो गोजोन गैयि जाथाइफोरखौ बावहोनानै गोरलै जिउ खुंनायाव मदद खालामो । बेनिखायनो बिसम्बि बादिनो बावगारनायाबो गासैनिबो थोखाय गोनांथार अदेबानि सुबुंफोरनो थाजिम जिउ खुंनो थाखाय बावगारनाया गोनांथार। बावगारनाया सुबुं जिउनि बायदिसिना गाज्रि जाथाइ आरो बेनि सायखंफोरखौ सांग्रां गोसोनिफ्राय बोखारना गोदान सोलोंथाइ आरो रोंगौथि आरजिना गोरलै जिउ खुंनायाव हेफाजाब होयो । बेनि थाखायनो बावगारनायखौ गोसोनि सरैखाथि बिखान्थि एबा जोन्थोर होनना बुंनाय जायो ।

ग) बिसम्बि आरो बावनाया एखे खाउरिनि मोननै बिखुं बादि। (Memory and forgetting are like two sides of the same coin)

Ans : बिसम्बि आरो बावनाया एखे खाउरिनि मोननै बिखुं बादिः बिसम्बि आरो बावनाय मोननैनिबो गेजेराव गोथौथार सोमोन्दो दं आरो मोननैबो गावजों गाव सोनार लायो जेरै गरसे खाउरिनि फारनै बिखं बादि । बिसम्बिया जाबाय सोलोंनाय, गियान, रोंगौथि आरो हारोंथाइफोरखौ दोनथुमनाय बिखान्थि। बेयो गोनां सोलोंनाय, गियान आरो रोंगौथिफोरखौ नांगौबादियै गोसोखांहोयो। ओजों, बावनाया जाबाय दोनथुमनाय सोलोंनाय, गियान आरो रोंगौथिफोरखौ गोसो खांनो एबा गोसो खांफिननो हायि बिखान्थि।

बावगारनाया बिसम्बिनि थाखाय गोनांथार। मुंदांखा गोसो बिजिरथाइगिरि फ्रयेदआ बावगारनायखौ मोजां गोसो सावस्रिनि थाखाय गोनांथार होनना बुंदों । बिथांनि बादिब्ला बावगारनाया गोसोनि मोनसे रैखाथिनि दाहालबादि । मानोना बेयो मानसिखौ जिउनि दुखुनां आरो गोजोन गैयि जाथाइफोरखौ बावहोनानै गोरलैयै जिउ खुंनायाव मदद खालामो।

बावगारनायखौ बिसम्बिनि मोनसे जाहोग्रा जाहोन होनना बुंनो हायो । मानोना माबेबा सोलोरोंथाइ मोनखांनाय उनाव इयुनाव बिसम्बि मोननो थाखाय बेनि सायखंफोरखौ गोसोआव जुथुमना लाखिनांगोन। ओजोंहाय जो मिथिगौदि गोसोआव जुथुमनाय गोहोआ जादों जोनोमजों फैफानाय आरो बेनिखायनो बेयो सिमा गोनां। बावगारनाया गोजाम, गोनांथि गैयि सायखंफोरखौ सांग्रां नङिगोसो सिंथाराव नारसोमहरनायनि जाहोनाव सांग्रां गोसोआ गोदान गियान रोंथाइ जुथुमनो हायो। बेनिखायनो बावगारनायखौ बिसम्बिनि थाखायनो गोनां होनना साननाय जायो। जेब्ला बिसम्बि थागोन अब्लासो बावगारनायाबो थागोन, बिसम्बिनि अनगा बावगारनाया जानो हाया आरो बावगाराब्ला बिसम्बिया गोफार जाया । अदेबानि बिसम्बि आरो बावनाया गरसे खाउरिनि फारनै बिखुं।

12) गाहायाव होनायफोरनि सायाव सुंथाबै लिर।
(Give short answer on the following.)

क) सायखंआरि बिसम्बि (Image Memory ) :

Ans : Texual Quesion and Answer नि 7 नं सोंनायनि फिननायखौ नाय।

ख) सिनायथिनाय ( Recognition )

Ans : सिनायथिनाय ( Recognition) :
सिनायथिनाय एबा गनायथिनाया जादों बिसम्बि बिखान्थिनि मोनसे गाहाइ थाखो। सोलोंनाय दोनथुमनाय एबा जुथुमना दोननाय आरो गोसोखांफिननायनि अनगायैबो बिसम्बिनि गुबुन मोनसे गोनांथार थाखो दं बेखौ गनायथिनाय एबा सिनायथिनाय होनना बुंनाय जायो।

खायफा गोसो बिगियानगिरिफोरा सिनायथिनायखौ बिसम्बि बिखान्थिनि ब्रैथि थाखो होनना फोरमायदों। सिनायथिनाया जादों गोसोआव माबेबा मोनसे गोसोखांथिया थार नंगौना नडा फोरमान खालामनाय खामानि एबा बिखान्थि।

सिनायथिनाया बिसम्बिनि मोनसे गुदि बिखान्थि जाय सुबुंफोरखौ बिसम्बियाव जुथुमना दोननाय एबा दोनथुमनाय गियान, सोलोंनाय, रोंगौथि आरो हारोंथाइफोरखौ सिनायथिना थारै एबा गेर्बेयै गोसो खांफिननायाव हेफाजाब खालामो । बेयो बिसम्बिनि गोनांथार बिखान्थि जाय गोदान गोदान गियान सोलोंना आरो आरजिना थाखानाय एबा रोंखानाय गियानजों बेफोरखौ सरजाबफाना होयो। सिनायथिनायनि जो है सुबुंफोरा मिथिखानाय महरफोर, बेसादफोर आरो जायगाफोरखौ गोसोखांना सिनायथिनो हायो।

सरासनस्रायै, बिदिन्थि महरै फरायसाफोरा सिनायथिनाय एबा गनायथिनाय बिसम्बि बिखान्थिखौ ” Objective Type” आनजादनि थारफिननायखौ सायख’ना दिहुननो बाहायो।

12) (ग) आगुनां दबथायनाय (Retro-active-inhibition ) :

Ans: आगुनां दबथाइनाय एबा थाबथानाया जाबाय बावगारनायनि मोनसे गाहाइ जाहोन । बेयो मोनसे गोसोआरि थासारि जायजों साफ्रोमबो सुबुंफोरानो मोगा-मोगि जानो गोनां जायो । गोसोबिगियानगिरि एस. एस. चौहाननि बादिब्ला, ‘आगुनां दबथाइनाय एबा थाबथानायनि ओंथिया जाबाय माबेबा मोनसे बेसादा गुबुन मोनसे बेसादखौ होबथानो थाखाय उनाव थाना एबा उन फारसे खामानि मावनाय ।’ बेफोरबादि गोसो बिगियानारि होबथानाया एबा गोथेनाया जायो जेब्ला मोननै गुबुन-गुबुन आयदाखौ समनि फारागथि खालामालाबानो एबा थाद’आलासेयै सोलोंनाय जायो। जेब्ला मोनसे आयदा सोलोंखांनाय अब्ला सोलों लोगो लोगोनो गुबुन मोनसे आयदा सोलों खांनायनि उनाव मोनसे रोखोमनि गोसोबिगियानारि होबथानाय सोमजिखाङो आरो जौगाखाङो । जेब्ला सुबुङा सिगां सोलोंनायखौ गोसोखांनो नाजायो अब्ला गुबुन मोनसे सोलोंनायनि सायखंआ सिगां सोलोंनायखौ गोसो खांनायाव हेंथा जाना फैयो आरो जेंना सोमजि होयो। बेनिखायनो आगुनां थाबथानाय एबा दबथाइनाया बावगारनायनि मोनसे गोसोबिगियानारि गाहाइ जाहोन ।

12. घ) बावनायनि सोलेरारि जाहोनफोर (Physical Causes of Forgetting)

Ans : Texual Questions and answers नि 10 नं सोंनायनि फिननायखौ नाय।

ङ) दबथानाय एबा होबथानाय (Repression as a cause of Forgetting)

Ans : दबथायनाय एबा होबथानाय (Repression):

दबथायनाया एबा होबथानाया जाबाय बावगारनायनि मोनसे गाहाइ गोसोआरि जाहोन । दबथायनायनि ओंथिया जाबाय माबेबा मोनसे बेसादखौ बोलोजों दबथायना एबा गादबना दोननाय । दबथायनाया मोनसे गोसोबिगियानारि जाथाय एबा बिखान्थि जेराव गोसोनि जाफुंयै हास्थायनाय, फैमाल मिजिं, जिउनि गाज्रि जाथाय, मोजां नङि जाथाय आरो दुखु गोनां जाथायफोरखौ गोहोजों एबा गावगोसोबादियै सांग्रां नङि गोसोआव नारसोम हरनाय जायो । अदेबानि दबथायनाय एबा होबथानाया मोनसे गाव गोसोआरि बावगारनाय बिखान्थि।

दबथायनाया गाज्रि गोसो खांथि, गाज्रि जाथाय, दुखु गोनां जाथाय, मोजां नङि जाथाइफोरखौ मिथिखाना गाव गोसोजाना बावगारनायनि मोनसे गोसो बिगियानारि नाजानाय । दबथायनाय सानदांथिखौ गुबैयै गोसोबिगियानगिरि सिगमाण्ड फ्रायदआ गावनि मुंदांखा गोसोबिगियान बिजिरसं थिरांथाइयाव जौगाहोदोंमोन । फ्रायडनि बादिब्ला, दबथायनाया सुबुंनि गोसोआव जोबोर गोहोम खोलैयो आरो दबथायनाया मोनसे रैखाथि बिखान्थि । फ्रायडआ बेनिखायनो दबथायनायखौ “गोसो जानानै बावनाय ‘ मावमिन एबा बिखान्थि होनना बुंदों । गोसोनि बे दबथायनाय खामानिया गोसोखौ स्रां खालामो नाथाय एसेब्लाबो जोबोद गोख्रों दबथायनाया गोसो- सावस्रिनि खहा खालामो।

(च) जुथुमनाय (Retention )

Ans: जुथुमनाय (Retention ) : जुथुमनाय एबा गोसोआव लाखिनाया जाबाय बिसम्बि बिखान्थिनि मोनसे गोनांथार थाखो। गोसो खांनाय एबा बिसम्बिनि नैथि गोनांथार बिसम्बि बिखान्थिनि थाखोआ जाबाय आरजिनाय एबा मोनखांनाय गियान, सोलोंनाय आरो रोंगौथिफोरखौ गोसोसिंआव दोनथुमनाय एबा जुथुमनाय । सोलोंनाया जियानो जायामानो वे सोलोंनायनि सायखं (Image) खौ गोसोआव दोनथुमनो नाजाथारनांगौ। गोसोआव लाखिनाय एबा जुथुमनाय खामानिनि अनगा, रावहाबो बिसम्बि थाया। बे जुथुमनाय सोलोंनाय आरो रोंगौथिफोरनि सायखंफोरखौ जेब्लानो नांगौ अब्लानो गोसो खांनो हानाया गोनांथार।

जों आबहावानिफ्राय मोननाय बायदि रोंगौथिनि सायखंफोरखौ गोसोआव जुथुमना दोननो हायोब्ला नांगौ समाव बेफोरखौ गोसोखांफिननानै गुबुन गुबुन मोगथां खामानिफोराव बाहायनानै मुलाम्फा मोननो हायो । नाथाय बेखौ बुंनांगौ जायोदि साफ्रोमबो मानसिनि गोसोआव जुथुमनो हानाय गोहोआ समान नङा आरो बे जोनोमजों मोनफानायसो। बेनिखायनो बे गोहोआ सिमा गोनां आरो सोलायजायि । बिजिरसंगिरिफोरा फोरमायदोंदि मानसिनि बेलायाव जुथुमनो हानाय गोहोआ जौगायो जोनोमनिफ्राय लाना जिब्रै एबा जिबा बोसोर बैसोसिम। नैजिबा बोसोर बैसोसिम जुथुमनाय गोहोआ जौसिन जायो बेनि उनाव बैसो जानायजों लोगोसे सेमलांबाय थायो।

छ) बानबुंथियारि बिसम्बि (Logical Memory )

Ans : बानबुंथि एबा जुक्तिगोनां बिसम्बि (Logical Memory ): बानबुंथियारि एबा जुक्तिगोनां बिसम्बिया जाबाय बिसम्बिनि मोनसे गाहाइ बाहागो। बानबुंथियारि बिसम्बिया जादों मोनसे गोजौ थाखोनि बिसम्बि । मानोना बेयो जुन्थियारि जावलेनाय एबा बिखान्थियारि खनले खनले मावफिननायजों जानानै फैया। खाना जावलेनायनि सोलाय बेयाव गावनि सोलो गोहो, बानबुंथि बिजिरथाइ गोहोफोरखौ बाहायनानै सोलों रोंगौथिनि नारसिननायखौ गोसोआव जुथुमनानै जा बिसम्बि मोननो हायो बेनो बानबुंथि एबा जुक्तिगोनां बिसम्बि।

बानबुंथायारि एबा जुक्तिगोनां बिसम्बिनि थाखाय बुजिनोहानाय गोहो, सोलो, बिजिरसंआरि गोहो बायदिनिबो गोनांथि जायो। बेयो मोजां एबा साबसिन रोखोमनि बिसम्बि आरो बेखौ गेबें बिसम्बिजों रुजुनो हायो। बिदिन्थि महरै, सरासनम्रायै फरायसाफोरा बानबुंधियारि बिसम्बिखौ सानखान्थियारि जेंना सुस्रांनायाव, कम्पिउटार सोलोंनायाव आरो बिगियानारि आनजाद खालामनायाव बाहायो ।

गाहायनि बाथ्राफोरनि बागै नंगौ एबा नङा लिर।

(Answer by Writing Yes or No against each of the fol- lowing statement.)

क) बिसम्बिया आगुरोंथाइनि गोसो खांफिननाय मावमिन । (Memory is revival of past experience.)

Ans : नंगौ ।

ख) आगुनां दबथायनाया बावनायनि मोनसे गाहाइ सोलेरारि जाहोन । (Retro-active-inhibition is a physical cause of forgetting.)

Ans : नङा।

ग) आगु गियाननि गोसोखांफिन हायि थासारियानो बावगारनाय ओंथि नङा। ( Forgetting does not means inability to re- tain past learning and experiences.)

Ans: नङा।

घ) जुथुमहानाय एबा दोनथुमनो हानाय गोहोआ जोनोमारि (Retentive capacity is inborn.)

Ans : नंगौ ।

(ङ) लोबबायारि बिसम्बि आरो खौथियारि बिसम्बिनि गेजेराव जेबो सोमोन्दो गैया। (There is no difference between associative and rote
memory)

Ans : नंगौ

Author

  • Anjil

    Hello, I'm the founder of www.bodotutor.com , an online educational platform that provides study materials, notes, and solutions for Bodo-medium students, especially for Classes 10, 11,and 12.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

You cannot copy content of this page.

Scroll to Top