Chapter 7: Bodo MIL Class 12 Solutions| Bodo Medium| कासारनि हरिटिकर: Bodo Tutor is your trusted partner for AHSEC Class 12 Bodo MIL solutions in the Bodo medium. In this article, we provide comprehensive solutions for Chapter 7, कासारनि हरिटिकर, designed to align perfectly with the latest AHSEC syllabus. Our detailed and well-organized answers ensure students gain a clear understanding of the concepts, helping them excel in their exams. Whether you’re searching for AHSEC Class 12 Bodo MIL Chapter 7 Solutions, HS Class 12 Bodo MIL Question-Answers, or resources for Bodo Medium studies, this guide caters to all your needs.

Explore top-quality solutions for Bodo MIL Chapter 7 कासारनि हरिटिकर, expertly crafted to support your learning and preparation. Trust Bodo Tutor for the best Class 12 Bodo MIL resources and make your exam preparation more effective!
Chapter 7: Bodo MIL Class 12 Solutions| Bodo Medium| कासारनि हरिटिकर
गुबै फारानि सोंथिफोरनि फिन्नाय
1. रायथाइगिरिया “काछार जिलानि जारिमिनानो बर’ हारिनि दुखु गोनां जारिमिन” होननानै काछार राइजोनि लोगोसे बर’ हारि जोबलांनायनि मा दुखु गोनां जारिमिन फोरमायनो नाजादों बेखेवना लिर।
फिन: रायथाइगिरिया “काछार जिलानि जारिमिनानो बर’ हारिनि दुखु गोनां जारिमिन” होननानै बुंदों। मानोना बे जायगानिफ्रायनो जिगुजौ मायथाइयाव (19 जौथाइ) बर’ राजा आरो राइजोआ जोबलांदोंमोन।
1150 निफ्राय 1226 मायथाइसिम, 86 बोसोर बर’ राजाफोरा बर’नि राजथावनि डिमापुरआव राइजो खुंदोंमोन। आह’मफोरा बर’ राइजोखौ गले-गले गाग्लोबबाय थादोंमोन। बेबादिनो आह’म राजा चुहुंमुंआ बर’नि राइजोनि राजथावनिखौ गग्लोबनानै सेनाननै लायो आरो गावनि राइजो जों दाजाबनानै लादोंमोन। डिमापुरनिफ्राय उनाव सा काछार जिलानि माइबंआव बर’ राजाया राजथावनि गोदान गायसनहैयो माहुर दैनि साखाथियाव। बेसेबा गोबाव राइजो खुंबाय गोदान राजथावनियाव थानानै साफा साफा फारि फारि बर’ फोलेरनि राजाफोरा। नाथाय मेगन गोसा जयन्तीया राजानि उदखाराव आरो आह’म सान्त्रिफोरनि गले गले गाग्लोबनायाव बर’ राजा ताम्रध्वज नारायना ख्रिष्ट 1706 मायथाइयाव खासपुराव खारलाङो। थेवबो राजथावनिया माइबंआवनो दंबावोमोन। उनाव ख्रिष्ट 1750 मायथाइयाव राजा कीर्ति चन्द्र नारायननि आमोलाव खासपुर नोगोराव राजथावनि गोदान गायसन हैनाय जायो।
सफिद चाहाबनि बादिब्ला त्रिपुरानि राजखुंग्रिजों बर’ राजा धर्मध्वज नारायनहा हाबा जानायाव त्रिपुरा राजाया बिजामादैनि जोथोब (जौतुक) हिसाबै काछारखौ हगारनानै होयो। दानि काछार जिलाया त्रिपुरा राजानि हादर सिङावमोन। बे काछार जिलायानो खासपुर।
उपेन्द्र चन्द्र गुहनि बादियैब्ला बर’फोरा क’च हारिनि मानसिफोरखौ खुंसा बुंनायमोन। बिसोर नाथाय जायगाखौ खुसपुर होननायमोन। उनाव खुसपुरनिफ्राय खासपुर जाबोदों होननानै बिथाङा बुंदों। बिथांनि बादियैब्ला गोदो खासपुराव क’चफोर दंमोन। जायखि जाया मानो एसेबां गोख्रों आरो गोमोथाव कारुकार्य गोनां राजथावनि खासपुरखौबो सुथुरफोरनि गले गले उदखाराव थावरिनो हायैलाय राजा गबिन्द’ चन्द्रआ गारनानै सिरि सिरि “हरिटिकर” मुनि दाबसे जायगायाव खारखोमा लाङो। बेयावहायनो बियो गायसंहैयो गोदान राजथावनि। बेयावहायनो सान्दोंमोन राजा गबिन्द’ चन्द्रआ आलो आलो थानो, राइजो रैखा खालमनायनि सानगोथौ साननो, फोरजा फिसाफोरखौ गोजोनै लाखिनो। बेनिखायनो बियो हरिटिकराव राजथावनिखौ बोस्लाय लांदोंमोन। बेयावहायनो बियो लुदोंमोन रोनसोन्द्रि थान। रोनसोन्द्रि बिमाखौ सिबियोमोन गबिन्द’ चन्द्रआ गोसो मोदोम जिउ होसारनानै, बोर मोननो लुबैनानै। बेबादिनो सानसेखालिनि बाथा। राजा गबिन्द’ चन्द्रआ गामाखालिनि बादि दावहायाव थांनाय सिगां हरिटिकरनि रोनसोन्द्रि मन्दिराव हाबनानै फुजा खालामबाय थादोंमोन। थिग बे समावनो गुमुर सिंनि मेगन थिफायनायाव सासे मनिपुरी सान्थ्रिया सिरि-सिरि थांनानै ख्लाब ख्लिब जोंनाय थुंग्रिजों गबिन्द’ चन्द्र राजाखौ गोदोनायाव थबस्र’ दानस’नानै होयो। बे जादों 1832 मायथाइनि जाथाइ । बेबादिनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ थैलांबाय। लोगो लोगो बर’ राइजोआबो जोबलांबाय। बेनिखायनो रायथाइगिरिया “काछार जिलानि जारिमिनानो बर’ हारिनि दुखु गोनां जारिमिन” होननानै बुंदों।
2. हरिटिकरआ मा? बेनि गोमालांनाय गोदोनि महरखौ रायथाइजों सोमोन्दो लाखिना फोरमायना लिर।
फिन: “हरिटिकर”आ जादों काछार जिलानि दरसे फिसा गामि। सुथुरफोरनि गले गले उदखाराव थावरिनो हायैलाय राजा गबिन्द’ चन्द्रआ खासपुर नोगोरखौ गारनानै सिरि सिरि “हरिटिकर” मुनि दाबसे जायगायाव खारखोमा लादोंमोन। बेयावहायनो बियो आलो आलो थानो, राइजो रैखा खालमनायनि सानगोथौ साननो, फोरजा फिसाफोरखौ गोजोनै लाखिनो सान्नानै गोदान राजथावनि गायसनहैदोंमोन।
हरिटिकरा काछार जिलानि मोनसे फिसा गामिमोन। बे गामिनि साखाथिजों बराक दैमाया खावनै जानानै बोहैलांदों। दोंसेया कुसियारा आरो दोंसेया सुरमा। सोरगिदिं गाहाय-गोजौ हाजो थिला। सोमखोर हाग्रा बेन्दों-बेनला। हाजो सेर सेर, ग्रौ-ग्रौ अरं गेजेर गेजेर खोल खोल, जिरि जिरि दै बोहैनाय, रिन्दाव- रिनसि दाउमा दाउसा मेथाइ खननाय, सान-हर मोसा-लख्रा सोगोमनाय। बेयावहाय नुनो मोनो खोलो खोलो बार बारनायजों देमग्लाय-देमसि बिफां-लाइफांनि मोसानाय। गफा-गफि सनाहालि माइ बिसं, हाग्रा सेर सेर नुहां नुवाहां सुबुंनि सं। फालो फालो खोथिया फाख्रा, थेख्रा-थेख्रि सख्रा। अमा सिनारि, अमा थावख्रि आरो बायदि बायदि हाग्रानि जुनार बेसे नायनोमोन। सनालु, अवजार, सेरफां, फालासु मान्दार बायदिमैया, गोमो गोजा, गुफुर-गोथां बिबारनि मेला, रं-बेरंनि सिख्रि बाहां-बिरहां हालो-दैलो बिबार सोबनाय मोसानाय बेसे समायना, बेसे रमायना, बेसे गोजोन, बेसे सुदेम आय’ जायखौ नों बुङो सनापुरी सोरगोफुरि हरिटिकर गामि। बेयावहायनो सान्दोंमोन राजा गबिन्द’ चन्द्रआ आलो आलो थानो, राइजो रैखा खालमनायनि सानगोथौ साननो, फोरजा फिसाफोरखौ गोजोनै लाखिनो। बेनिखायनो बियो हरिटिकर आव राजथावनिखौ बोस्लाय लांदोंमोन। बेयावहायनो बियो लुदोंमोन रोनसोन्द्रि थान। रोनसोन्द्रि बिमाखौ सिबियोमोन गबिन्द’ चन्द्रआ गोसो मोदोम जिउ होसारनानै, बोर मोननो लुबैनानै।
सानसेखालिनि बाथ्रा। राजा गबिन्द’ चन्द्रआ गामाखालिनि बादि दावहायाव थांनायनि सिगां हरिटिकरनि रोनसोन्द्रि मन्दिराव हाबनानै फुजा खालामबाय थादोंमोन। थिग बे समावनो गुमुर सिंनि मेगन थिफायनायाव सासे मनिपुरी सान्थ्रिया सिरि सिरि थांनानै ख्लाब ख्लिब जोंनाय थुंग्रिजों गबिन्द’ चन्द्र राजाखौ गोदोनायाव थबस्र’ दानस’नानै होयो। बेबादिनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ थैलांबाय। लोगो लोगो बर’ राइजोआबो जोबलांबाय। किंबदन्तीया बुझे राजा ग ‘बिन्द चन्द्र थैखांनानै राइजोनि रोनसोन्द्रि मोदाइजोआ राइजो नागारनानै बबेयावबा खारलांबाय। फोरजा फिसाफोरा हामा-दैमा, आलाइ-सिलाइ जानांबाय। बेनो जादों हरिटिकरनि जारिमिन। बेबादिनो हरिटिकरनि गोदोनि महरा जोबलांदोंमोन।
3. इन्दुप्रभाया सोरमोन? राजा कृष्ण चन्द्रजों बिहा मा सोमोनन्दो दंमोन ? बिखौ ग’बिन्द चन्द्रआ माबोरै जुलि खालामना लानो हादोंमोन?
फिन: इन्दुप्रभाया मनिपुर राजा मधुचन्द्रनि फिसाजोमोन। बियो सासे नायनो मोजां जारौ रौ, गन्थं मोखां गेबेंमोन।
काछारनि राजा कृष्ण चन्द्रआ गोसो थोनानै बिखौ हाबा खालामदोंमोन। नाथाय, कृष्ण चन्द्रआ थाबैनो थैनानै थांनायाव इन्दुप्रभाजों बारा गोबाव राइजो मोनजायाखैमोन।
बिदा कृष्ण चन्द्रआ थैनानै थांखांनाय उनाव फंबाय गबिन्द चन्द्र ब्रह्मआ राज उलाफादाव जनानै बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनानै लादोंमोन। बेबादियैनो राजा गबिन्द’ चन्द्र आरो इन्दुप्रभानि जुलिया जादोंमोन।
4. काछारनि हरिटिकरनि गोजाम जारिमिनखौ नोंनि रावजों गुवारै लिर।
फिन: हरिटिकरआ जादों काछार जिल्लायाव थानाय दरसे फिसा गामि। बे जिलानि जारिमिनानो बर’ हारिनि दुखु गोनां जारिमिन। मानोना बे जायगानिफ्रायनो जिगुजौ मायथाइयाव (19 जौथाइ) बर’ राजा आरो राइजोआ जोबलांदोंमोन।सुथुरफोरनि गले गले उदखाराव थावरिनो हायैलाय राजा गबिन्द’ चन्द्रआ खासपुर नोगोरखौ गारनानै सिरि सिरि “हरिटिकर” मुनि दाबसे जायगायाव खारखोमा लादोंमोन। बेयावहायनो बियो गोदान राजथावनि गायसनहैदोंमोन। बेयावहायनो सान्दोंमोन राजा गबिन्द’ चन्द्रआ आलो आलो थानो, राइजो रैखा खालमनायनि सानगोथौ साननो, फोरजा फिसाफोरखौ गोजोनै लाखिनो। बेनिखायनो राजा गबिन्द चन्द्रआ गावनि राजथावनिखौ हरिटिकरआव बोस्लायलांदोंमोन। बेवहायनो बियो रोनसोन्द्रि थानसालिबो लुदोंमोन, बिमा रोनसोन्द्रिखौ गोथौ गोसोजों सिबिनायमोन राजा गबिन्द’ चन्द्रआ।
बिदा कृष्ण चन्द्रआ थैनानै थांखांनाय उनाव फंबाय गबिन्द चन्द्रआ राज उलाफादाव जनानै बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनानै लादोंमोन। इन्दुप्रभाखौ हाबा खालामनायनि साननिफ्रायनो सानथ्र’ हायै मनिपुरीफोरा काछार राइजोआव हाबफैनो सोलो मोनो। बे हाबानि फारियानो बर’फोरनि सुनि जानानै फैयो। बे हाबायानो बर’ राजा आरो राइजो फोजोबनायनि मोनसे जाहोन जानानै फैयो।
गबिन्द’ चन्द्रआ इन्दुप्रभानि बाथ्राखौनो गनायनानै लानांगौमोन। बिनि बुंनायावनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ बिनिनो बिदा गुमुर सिंखौ सान्थ्रि गाहाय खालामनानै लानांदोंमोन। गुमुर सिं सान्थ्रि गाहाया उनाव गम्भिर सिं मुं लायो। बे गुमुर सिंआ राजानि गुमुरखौ मोननानै लासैनो बर’ राइजो काछारखौ मनिपुर राइजोजों दाजाबनो खाबु लाखोमादोंमोन। गमामायैनो उनाव गुमुर सिंआ नंखाय बाखाय राव लानानै राजा गबिन्द’ चन्द्रजों बेरेखा जादोंमोन। गम्भिर सिंआ राजानि हेथायै बिग्रायखांनाय आखल दिन्थिदोंमोन। बेबादिनो मनिपुरनि राजा मारजिदसिं आरो सुरजिद सिंजों लोगो लानानै गबिन्द’ राजानि हादर दरसेखौ गाग्लोबदोंमोन। बे समावनो मानफोराबो काछारखौ गाग्लोबदोंमोन। राहा गैयैलाय ब्रिटिशफोरनि हेफाजाब लानानैगबिन्द’ चन्द्रआ गिलु बालु दावहा नांदोंमोन।
सानसेखालिनि बाथ्रा। राजा गबिन्द चन्द्रआ गामाखालिनिबादि दावहायाव थांनाय सिगां हरिटिकरनि रोनसोन्द्रि मन्दिराव हाबनानै फुजा खालामबाय थादोंमोन। थिग बे समावनो गुमुर सिंनि मेगन थिफायनायाव सासे मनिपुरि सान्थ्रिया सिरि-सिरि थांनानै ख्लाब-ख्लिब जोंनाय थुग्रिजों गबिन्द’ चन्द्र राजाखौ गोदोनायाव थबस्र’ दानस’नानै होदोंमोन। बे जादों 1832 मायथाइनि जाथाय। बेबादिनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ थैलांदोंमोन। लोगो लोगो बर’ रायजोआबो जोबलांदोंमोन। किंबदन्तीया बुङो- राजा गबिन्द’ चन्द्रआ थैखांनानै राइजोनि रोनसोन्द्रि मोदायजोआ राइजो नागारनानै बबेयावबा खारलांबाय। फोरजा फिसाफोरा हामा-दैमा आलाइ सिलाइ जानांबाय। बेनो जादों हरिटिकरनि दुखुगोनां बर’ राइजोनि गोजाम जारिमिन।
लिरसुंथाइ लिर
हरिटिकर: “हरिटिकर”आ जादों काछार जिलानि दरसे फिसा गामि। सुथुरफोरनि गले गले उदखाराव थावरिनो हायैलाय राजा गबिन्द’ चन्द्रआ खासपुर नोगोरखौ गारनानै सिरि सिरि “हरिटिकर” मुनि दाबसे जायगायाव खारखोमा लादोंमोन। बेयावहायनो बियो आलो आलो थानो, राइजो रैखा खालमनायनि सानगोथौ साननो, फोरजा फिसाफोरखौ गोजोनै लाखिनो सान्नानै गोदान राजथावनि गायसनहैदोंमोन।
काछार जिलानि सिङाव थानाय हरिटिकर गामिनि साखाथिजों बराक दैमाया खावनै जानानै बोहैलांदों। दोंसेया कुसियारा आरो दोंसेया सुरमा। सोरगिदिं गाहाय-गोजौ हाजो थिला। सोमखोर हाग्रा बेन्दों-बेनला। हाजो सेर सेर, ग्रौ-ग्रौ अरं गेजेर गेजेर खोल खोल, जिरि जिरि दै बोहैनाय, रिन्दाव- रिनसि दाउमा दाउसा मेथाइ खननाय, सान-हर मोसा-लख्रा सोगोमनाय। बेयावहाय नुनो मोनो खोलो खोलो बार बारनायजों देमग्लाय-देमसि बिफां-लाइफांनि मोसानाय। गफा-गफि सनाहालि माइ बिसं, हाग्रा सेर सेर नुहां नुवाहां सुबुंनि सं। फालो फालो खोथिया फाख्रा, थेख्रा-थेख्रि सख्रा। अमा सिनारि, अमा थावख्रि आरो बायदि बायदि हाग्रानि जुनार बेसे नायनोमोन। सनालु, अवजार, सेरफां, फालासु मान्दार बायदिमैया, गोमो गोजा, गुफुर-गोथां बिबारनि मेला, रं-बेरंनि सिख्रि बाहां-बिरहां हालो-दैलो बिबार सोबनाय मोसानाय बेसे समायना, बेसे रमायना, बेसे गोजोन, बेसे सुदेम आय’ जायखौ नों बुङो सनापुरी सोरगोफुरि हरिटिकर गामि। बेयावहायनो सान्दोंमोन राजा गबिन्द’ चन्द्रआ आलो आलो थानो, राइजो रैखा खालमनायनि सानगोथौ साननो, फोरजा फिसाफोरखौ गोजोनै लाखिनो। बेनिखायनो बियो हरिटिकर आव राजथावनिखौ बोस्लाय लांदोंमोन। बेयावहायनो बियो लुदोंमोन रोनसोन्द्रि थान। रोनसोन्द्रि बिमाखौ सिबियोमोन गबिन्द’ चन्द्रआ गोसो मोदोम जिउ होसारनानै, बोर मोननो लुबैनानै।
कृष्ण चन्द्र: कृष्णचन्द्रआ काछार राइजोनि सासे गोहोगोरा राजामोन। बियो राजा गबिन्द’ चन्द्रनि बिदामोन। बियो मणिपुर राजा मधुचन्द्रनि फिसाजो नायनो मोजां जारौ-रौ, गन्थं-मोखां गेबें इन्दुप्रभाखौ गोसोथोदोंमोन आरो बेजोंनो जुलि जादोंमोन। नाथाय, कृष्ण चन्द्रआ थाबैनो थैनानै थांनायाव इन्दुप्रभाजों बारा गोबाव राइजो मोनजायाखैमोन।
गबिन्द’ चन्द्र: गबिन्द’ चन्द्रआ बर’नि जोबथा राजामोन। बिथांनि राजथावनिया खासपुरावमोन। नाथाय सुथुरनि गले-गले उदखाराव थावरिनो हायिलाय बियो काछारनि हरिटिकर मुनि दरसे फिसा गामियाव खारखोमालांनानै बियावहायनो राजथावनि गायसनहैदोंमोन। बेयावहायनो बियो आलो आलो थानो सान्दोंमोन। बेवहाय राजा गबिन्द सन्द्रआ रोनसोन्दि थानसालि लुदोंमोन, मानोना बिथाडा बिमा रोनसोन्द्रिनि सिबिसुलामोन । बिदा कृष्ण चन्द्रआ मणिपुर राजा मधुचन्द्रनि फिसाजो नायनो मोजां जारौ-रौ, गन्थं-मोखां गेबें इन्दुप्रभाखौ गोसोथोदोंमोन आरो बेजोंनो जुलि जादोंमोन। नाथाय, कृष्ण चन्द्रआ थाबैनो थैनानै थांनायाव इन्दुप्रभाजों बारा गोबाव राइजो मोनजायाखैमोन। कृष्ण चन्द्रआ थैनायनि उनाव गबिन्द चन्द्रआ बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनानै लायो। इन्दुप्रभानि हाबानिफ्रायनो सानथ्र’हायि मनिपुरिफोरा काछार रायजोआव हाबफैनो सोलो मोनो। गबिन्द चन्द्रआ इन्दुप्रभानि बाथ्राखौनो गनायना लानांगौ जायोमोन। बिनि बुंनायावनो गबिन्द’ चन्द्रआ बिनिनो बिदा गुमुर सिंखौबो सानथ्रि गाहाइ खालामनानै लानांदोंमोन। मनिपुरि राजाया बर’ रायजोखौ गावसोरनि हादोरजों दाजाबदेरफानो जेब्लाबो सिं सिं सुलु लागासिनो थायोमोन। बे समावनो मानफोराबो काछारखौ गाग्लोबदोंमोन। राहा गोथे जाना बृटिसफोरनि हेफाजाब लानानै राजा गबिन्द’ चन्द्रआ गिलु बालु दावहा नांदोंमोन। बेबादिनो राजा गबिन्द चन्द्रआ गामाखालिनिबादि दावहायाव थांनाय सिगां हरिटिकरनि रोनसोन्द्रि मन्दिराव हाबनानै फुजा खालामबाय थादोंमोन। थिग बे समावनो गुमुर सिंनि मेगन थिफायनायाव सासे मनिपुरि सान्थ्रिया सिरि-सिरि थांनानै ख्लाब-ख्लिब जोंनाय थुग्रिजों गबिन्द’ चन्द्र राजाखौ गोदोनायाव थबस्र’ दानस’नानै होदोंमोन। बे जादों 1832 मायथाइनि जाथाय। बेबादिनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ थैलांदोंमोन। लोगो लोगो बर’ रायजोआबो जोबलांदोंमोन।
इन्दुप्रभा: इन्दुप्रभाया मणिपुर राजा मधुचन्द्रनि फिसाजोमोन। बिनि महरा नायनो मोजां जारौ-रौ, गन्थं- मोखां गेबेंमोन। कृष्ण चन्द्रआ बिखौ गोसोथोदोंमोन आरो बेजोंनो जुलि जादोंमोन। नाथाय, कृष्ण चन्द्रआ थाबैनो थैनानै थांनायाव इन्दुप्रभाजों बारा गोबाव राइजो मोनजायाखैमोन। कृष्ण चन्द्रआ थैनायनि उनाव गबिन्द चन्द्रआ बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनानै लायो। इन्दुप्रभानि हाबानिफ्रायनो सानथ्र’हायि मनिपुरिफोरा काछार रायजोआव हाबफैनो सोलो मोनो। गबिन्द चन्द्रआ इन्दुप्रभानि बाथ्राखौनो गनायना लानांगौ जायोमोन। बिनि बुंनायावनो गबिन्द’ चन्द्रआ बिनिनो बिदा गुमुर सिंखौबो सानथ्रि गाहाइ खालामनानै लानांदोंमोन।
गुमुर सिं: गुमुर सिंआ मणिपुर राजा मधुचन्द्रनि फिसाज्ला आरो इन्दुप्रभानि बिदामोन। काछारनि राजा कृष्ण चन्द्रआ इन्दुप्रभाखौ गोसो थोनानै बिखौ हाबा खालामदोंमोन। नाथाय, कृष्ण चन्द्रआ थाबैनो थैनानै थांनायाव इन्दुप्रभाजों बारा गोबाव राइजो मोनजायाखैमोन। बिदा कृष्ण चन्द्रआ थैनानै थांखांनाय उनाव फंबाय गबिन्द चन्द्र ब्रह्मआ राज उलाफादाव जनानै बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनानै लादोंमोन। इन्दुप्रभानि हाबानिफ्रायनो सानथ्र’हायि मनिपुरिफोरा काछार रायजोआव हाबफैनो सोलो मोनो। गबिन्द चन्द्रआ इन्दुप्रभानि बाथ्राखौनो गनायना लानांगौ जायोमोन। बिनि बुंनायावनो गबिन्द’ चन्द्रआ बिनिनो बिदा गुमुर सिंखौबो सानथ्रि गाहाइ खालामनानै लानांदोंमोन। मनिपुरि राजाया बर’ रायजोखौ गावसोरनि हादोरजों दाजाबदेरफानो जेब्लाबो सिं सिं सुलु लागासिनो थायोमोन। बेबादिनो गुमुर सिंनि मेगन थिफायनायाव सासे मनिपुरि सान्थ्रिया सिरि-सिरि थांनानै ख्लाब-ख्लिब जोंनाय थुग्रिजों गबिन्द’ चन्द्र राजाखौ गोदोनायाव थबस्र’ दानस’नानै होदोंमोन। बेबादिनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ थैलांदोंमोन। लोगो लोगो बर’ रायजोआबो जोबलांदोंमोन। बेबादिनो बर’नि राइजो थुंगेनायाव गुमुर सिं सान्थ्रि गाहायनि गेदेर बिफाव दंमोन।
बेखेवथि लिर
(क) काछार जिलानि………… दुखु गोनां जारिमिन।
फिन: “काछार जिलानि………… दुखु गोनां जारिमिन”
गोजौनि बाथ्रा खोन्दोखौ जोंनि फरा बिजाबाव थानाय महिनी महन ब्रह्मआ लिरनाय ‘काछारनि हरिटिकर’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दैखांनानै होनाय जादों।
बे बाथ्रा खोन्दोनि गेजेरजों काछार जिलायाव थानानै रायजो खुंनाय गोदोनि बर’ माहारि राजा-फोरजाफोरनि दुखुगोनां जारिमिनखौ फोरमायनो नाजानाय जादों।
काछार जिलायावनो जिगुजौ मायथायाव बर’ राजा आरो रायजोआ जोबलांदोंमोन। बर’ राजाफोरा काछाराव राइजो खुंनाय समाव आहमफोरजों खेबले खेबले दावहा नांनो गोनां जादोंमोन। आखल गुरै, माहि गोसोनि बर’फोरा रावजोंबो नांलाय-खमलाय, हिंसा-हिंसि खालामामोन। जायनि थाखाय गुबुन हारि, जेरै आहम राजाफोरजों दावहा नांनो थाखाय एसेबां थागथियारि जानानै थायामोन। बिब्दि सुजुग आरो सुबिदाखौ लानानैनो बिसोर बर’ राजा आरो रायजोखौ गाग्लोबगासिनो थायोमोन। बेबादिनो काछारनि बर’ राजाफोरनि आमोलाव दावहा नांनाय, जेननाय, देरहानाय आरो राजखान्थिनि सोमोन्दै जारिमिनाव बेखेवनाय जादोंब्लाबो फिसा-फिनला गासैबो जाथाइखौनो मख’नाय जायाखै। जायनि जाहोनाव काछार जिलानि जारिमिनजों लोगोसे बर’ हारिनि जारिमिनानो दुखुगोनां जारिमिन होननानै राइथाइगिरिया राइथाइआव फोरमायनो नाजादों।
(ख) बे हाबायानो……………जाहोन जानानै फैयो।
फिन: “बे हाबायानो……………जाहोन जानानै फैयो”
गोजौनि बाथ्रा खोन्दोखौ जोंनि फरा बिजाबाव थानाय महिनी महन ब्रह्मआ लिरनाय ‘काछारनि हरिटिकर’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दैखांनानै होनाय जादों।
बे बाथ्रा खोन्दोनि गेजेरजों राजा गबिन्द’ चन्द्रआ बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनायानो बर’ राजा आरो राइजो फोजोबनायनि मोनसे जाहोन जानानै फैयो होननानै फोरमायनो नाजादों।
बिदा कृष्ण चन्द्रआ थैनायनि उनाव गबिन्द चन्द्रआ बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनानै लादोंमोन। इन्दुप्रभानि हाबानिफ्रायनो सानथ्र’हायि मनिपुरिफोरा काछार रायजोआव हाबफैनो सोलो मोनदोंमोन। गबिन्द चन्द्रआ इन्दुप्रभानि बाथ्राखौनो गनायना लानांगौ जायोमोन। बिनि बुंनायावनो गबिन्द’ चन्द्रआ बिनिनो बिदा गुमुर सिंखौबो सानथ्रि गाहाइ खालामनानै लानांदोंमोन। मनिपुरि राजाया बर’ रायजोखौ गावसोरनि हादोरजों दाजाबदेरफानो जेब्लाबो सिं सिं सुलु लागासिनो थायोमोन। बे समावनो मानफोराबो काछारखौ गाग्लोबदोंमोन। राहा गोथे जाना बृटिसफोरनि हेफाजाब लानानै राजा गबिन्द’ चन्द्रआ गिलु बालु दावहा नांदोंमोन। बेबादिनो राजा गबिन्द चन्द्रआ गामाखालिनिबादि दावहायाव थांनाय सिगां हरिटिकरनि रोनसोन्द्रि मन्दिराव हाबनानै फुजा खालामबाय थादोंमोन। थिग बे समावनो गुमुर सिंनि मेगन थिफायनायाव सासे मनिपुरि सान्थ्रिया सिरि-सिरि थांनानै ख्लाब-ख्लिब जोंनाय थुग्रिजों गबिन्द’ चन्द्र राजाखौ गोदोनायाव थबस्र’ दानस’नानै होदोंमोन। बेबादिनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ थैलांदोंमोन। लोगो लोगो बर’ रायजोआबो जोबलांदोंमोन। बेनिखायनो राजा गबिन्द’ चन्द्रआ बिबाजै इन्दुप्रभाखौ जुलि खालामनायानो बर’ राजा आरो राइजो फोजोबनायनि मोनसे जाहोन जानानै फैयो होननानै राइथाइगिरिया रायथाइआव फोरमायनो नाजादों।
(ग) किंबदन्तीया बुङो…………..बबेयावबा खारलांबाय।
फिन: “किंबदन्तीया बुङो…………..बबेयावबा खारलांबाय”
गोजौनि रायथाइ खोन्दोखौ जोंनि फरा बिजाबाव थानाय महिनी महन ब्रह्मआ लिरनाय ‘काछारनि हरिटिकर’ मुंनि रायथाइनिफ्राय दैखांनानै होनाय जादों।
बे रायथाइ खोन्दोनि गेजेरजों रायथाइगिरिया 1832 मायथायाव राजा गबिन्द चन्द्रआ थैखांनायनि उनाव बर’ रायजोनि रोनसोन्द्रि मोदायजोआ रायजो नागारनानै बबेयावबा खारलांबाय होनना किंबदन्तीया बुंनाय बाथ्राखौनो फोरमायदों।
सुथुरफोरनि गले गले उदखाराव थावरिनो हायैलाय बर’ राजफोरा डिमापुरनिफ्राय माइबं, माइबंनिफ्राय खासपुर आरो जोबथारनायाव खासपुरनिफ्राय हरिटिकराव राजथावनि गायसननानै रायजो खुनो गोनां जादोंमोन। हरिटिकर बादि जायगायाव थानानै राजा गबिन्द चन्द्रआ रायजो फिसाफोरनि मोजां खामानि मावलांनो सानदोंमोन। बेनिखायनो बियो रोनसोन्द्रि थानसालिखौबो बेवहायनो लुदोंमोन। रोनसोन्द्रि बिमाखौ गोसो मोदोम जिउ होनानै सिबियोमोन राजा गबिन्द चन्द्रआ बोर मोननो लुबैनानै। बेनि उनाव राजा गबिन्द’ चन्द्रआ बिबाजै इन्दुप्रभाखौ हाबा खालामनानै, इन्दुप्रभानि बिथोन बादियै बिनिनो बिदा गुमुरसिंहखौबो सानथ्रि गाहाय खालामनानै लानो गोनां जादोंमोन। जाय गुमुरसिंहआ बर’ रायजो काछारखौ मनिपुरजों दाजाबनो थाखाय खाबु लागासिनो दंङ’मोन। बेबादिनो सानसेखालि राजा गबिन्द चन्द्रआ थानसालियाव फुजा खालामफुबाय थानाय समावनो गुमुरसिंहनि मेगन थिफायनायाव सासे मनिपुरी सानथ्रिया थुंग्रिजों राजा गबिन्द चन्द्रखौ दानस’हैयो। लोगो लोगो बर’ रायजोआबो जोबलांदोंमोन । बे जाहोननि थाखायनो किंबदन्तीया गोजौनि बाथ्राखौ बुंदों।
Chapter 8 ara poem kaw mana hawakai sir onnanai poem ne question answer Hor sir ang nenanai tagan
Ok Dear Bijit